Peter Jan Margry Vurige liefde recensie en informatie boek over het geheim rond het Bloedig Bruidje van Wellberg.
Peter Jan Margry Vurige liefde recensie en informatie
Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Vurige liefde, Het geheim rond het Bloedig Bruidje van Wellberg. Het boek is geschreven door Peter Jan Margry. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden te vinden. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van het nieuwe boek van de Nederlandse etholoog en historicus Peter Jan Margry.
Een verhaal over geloof en ongeloof
In september 2021 vond in de Cuyperskerk (St. Gummaruskerk) van Steenbergen de presentatie plaats van een boek over het leven van een bijzondere vrouw, Janske Gorissen, aan wie in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw regelmatig Jezus, Maria en een aartsengel verschenen. Het gebeurde in het plaatsje Welberg dat nu deel uitmaakt van Steenbergen in Noord-Brabant. Als het aan de goedgelovige plaatselijke pastoors gelegen had, was Welberg nu even bekend als Lourdes. Zo ver is het niet gekomen. Het Vaticaan greep hard in, waardoor deze geschiedenis is weggezonken in de vergetelheid, hoewel het trauma dat hierdoor was ontstaan, nog niet goed is verwerkt in het bisdom Breda.
De auteur, Peter Jan Margry, heeft deze gebeurtenissen uitvoerig onderzocht. Magry is hiervoor misschien wel de juiste man: hij is historicus, hoogleraar Europese etnologie aan de universiteit van Amsterdam en onderzoeker bij het Meertens Intituut. Vanuit deze rol, volkscultuur, heeft hij de geschiedenis van het Bruidje van Jezus onderzocht en zijn bevindingen vastgelegd in een boek. Hij kreeg als enige toegang tot het (geheime) archief van het bisdom Breda en mocht daarover ook vrij publiceren. Bisschop Tiny Muskens, die in 2013 is overleden, had moderne opvattingen. Niet alleen vanwege zijn open intellectuele houding, zijn neiging tot kerkelijke insubordinatie en zijn humor, maar vooral omdat hij zich als collega-onderzoeker de wetenschappelijke nood van Margry goed aanvoelde. Magry en de bisschop gingen al snel gezamenlijk naar de sauna, wat de verstandhouding ten goede kwam.
Janske Gorissen, een jonge charismatische vrouw die bedlegerig was, kreeg sinds 1929 intense, mystieke ervaringen, waarbij de wonden van Christus op haar lichaam zichtbaar werden, bloedige stigmatisaties. Maar er waren ook confrontaties met de duivel, zichtbaar aan brandplekken in haar bed en boodschappen van Maria en Jezus. Ook heiligen en de beschermengel Solemnis, speelden een rol. Dit alles leidde tot grote opschudding in het dorp en langzaamaan werd Wellberg een bedevaartsplaats, waar gelovigen naar toe gingen. Een jonge pastoor Janus Ermen nam Janske onder zijn hoede en ondernam allerlei (commerciële) activiteiten om van zijn parochie een middelpunt van devotie te maken. Foto’s van Janske, een schilderij van Maria en vooral bidprentjes werden te koop aangeboden. Er was sprake van een collectief fantasma.
Beruchte katholieke doofpotaffaire
Priesters die grote moeite hadden met het verplichte celibaat, kwamen bij Janske om geestelijke hulp vragen. Bisschoppen bezochten de “heilige” en er ontstond een clubke van geestelijken die regelmatig bijeen kwamen om te discussiëren. Zelfs hoogleraar Titus Brandsma, recent heilig verklaard, geloofde in Janske. En Titus Brandsma was een specialist in middeleeuwse mystiek. Dus een ingewijde, van wie verwacht werd dat hij het verschil tussen mystiek en bedrog onderkende.
Was het bedrog of had Janske echt mystieke ervaringen. Het Vaticaan stuurde na de zaak eerst lang op zijn beloop te hebben gelaten diverse onderzoekers. Toen uiteindelijke bleek dat de pastoor en Janske een seksuele verhouding hadden, moest de zaak Wellberg zo snel mogelijk in de doofpot gestopt worden.
Margry bekijkt de zaak als cultuurhistoricus. Het doel van zijn onderzoek is inzicht te krijgen in het leven van alledag en de daarmee samenhangende cultuurverschijnselen. Hij treedt niet op als een politierechercheur op zoek naar de waarheid, wat de lezer wellicht aangenamer had gevonden. Toch komt er uit het boek wel een conclusie. In het laatste hoofdstuk met enige humor “Het laatste oordeel” genoemd, geeft Margry de suggestie dat Janske leed aan hallucinaties, veroorzaakt door haar langdurige ziekte en het continu lezen van heiligenlevens. Haar pastoor heeft kreeg diepe gevoelens voor haar maar geloofde ook in haar mystiek.
Een verbazingwekkende geschiedenis
Het is een verbazingwekkende geschiedenis, die zich in Nederland heeft afgespeeld. De lezer wordt bijna dag in dag uit meegetrokken in de gebeurtenissen en zal zich verbazen over de gebeurtenissen die zich in ons land hebben plaatsgevonden. Het boek is voorzien van foto’s van de hoofdpersonen en voorwerpen uit het geheim archief, een literatuurlijst en de nodige verwijzingen naar de bronnen. Het boek is gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).
Recensie van Jos van Raan
Vurige liefde
Het geheim rond het Bloedig Bruidje van Wellberg
- Schrijver: Peter Jan Margry (Nederland)
- Soort boek: non-fictie
- Uitgever: Prometheus
- Verschijnt: 13 september 2021
- Omvang: 392 pagina’s
- Uitgave: paperback
- Prijs: € 27,50
- Boek bestellen bij: Boekhandel / Bol
- Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Flaptekst van het boek van Peter Jan Margry
Hoe het dorpje Welberg korte tijd de uitverkoren plek op aarde leek – en het Vaticaan vervolgens snoeihard ingreep.
Vurige liefde verhaalt en analyseert een door katholiek Nederland collectief aangehangen hersenschim of ‘fantasma’ waarin de jonge vrouw, Janske Gorissen, centraal staat die zich in de jaren dertig en veertig van de twintigste eeuw in extreme mate met Jezus Christus identificeerde. Veel katholieken raakten ervan overtuigd dat wat zich met haar in het Brabantse dorpje Wellberg afspeelde authentiek was en een betekenisvolle ‘genade’ voor de gehele wereld inhield. Janske’s liefde en lijden, bloedige stigmatisaties, de wonderbare genezingen en Maria- en Jezusverschijningen zouden daarvan het bewijs zijn. Het bloed kroop ook waar het niet gaan kon, waardoor de spirituele liefde in een lichamelijke eindigde.
Overrompeld door deze niet eerder in Nederland geziene combinatie van wonderbaarlijke mystiek wierpen katholieken zich massaal aan haar voeten. De kerkelijke leiding liet het fenomeen betijen, maar ook uit de hand lopen. Kardinaal De Jong werd door het Vaticaan gedwongen ‘Welberg’ in de doofpot te stoppen. De affaire, het ingrijpen en de (on)waarheden brachten een trauma met zich mee dat nog altijd nadreunt. Het verhaal is tegelijk een parabel over geloof en ongeloof.
Peter Jan Margry kreeg als enige toegang tot het archiefmateriaal over deze dramatische en traumatische kwestie.