Tag archieven: Paulien Weikamp

Amerikaanse roman, Amerikaanse schrijfster

Dorothy West – De bruiloft

Dorothy West De bruiloft recensie en informatie over de inhoud van de Afro-Amerikaanse roman uit 1995. Op 23 maart 2023 verschijnt bij uitgeverij Cossee de Nederlandse vertaling van de roman The Wedding van de Amerikaanse schrijfster Dorothy West. Schrijfster Pauline Weikamp heeft de roman gelezen en gewaardeerd met de maximale ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).

Dorothy West De bruiloft recensie en informatie

Van alle landen die even ver van Nederland liggen voelen de Verenigde Staten het meest dichtbij. Ik heb zo vaak naar series als naar Friends of the Gilmore Girls gekeken en de boeken van Jonathan Franzen en Dave Eggers verslonden dat het zo dichtbij voelt dat ik mezelf er soms op betrap dat ik denk dat ik Amerika ken. Maar boeken als De Bruiloft van Dorothy West laten me zien dat niets minder waar is. Sterker nog, dit boek heeft me laten zien dat ik zelfs mezelf nog niet helemaal ken. Het heeft me laten zien hoe gemakkelijk ik in vooroordelen denk en daar ben ik me kapot van geschrokken

Het verhaal speelt zich af op Martha’s Vineyard, een eiland voor de kust van Massachusetts in de jaren vijftig. De openingsscéne gaat over het Ovaal, een park op het eiland waar mooie grote huizen staan in een ovaal, opgetuigd voor de zomer zoals West schrijft, keurig uitgelijnd op smetteloze carrés van groen gazon. Vervolgens schrijft ze: ‘Ze vormden een fort, een bolwerk van de zwarte gemeenschap. De ingezetenen konden pochen dat zij, of nog beter, dat hun voorouders al een tweede huis hadden sinds de tijd dat maar weinig zwarte mensen boven de rang van de bediende een zomerse exodus ondernamen.’ Bam. Hier werd ik direct geconfronteerd met een afschuwelijk vooroordeel in mijzelf. Ik dacht eerst dat ik het verkeerd had gelezen. Dat er eigenlijk stond dat deze vakantiehuizen toebehoorden aan witte mensen. Daarna dacht ik: misschien is dit een roman waarin alles is omgedraaid: zwart is rijk, wit is arm, zwart heeft de macht, een wit heeft niks. Zo zit dat klaarblijkelijk in mijn hoofd dat ik niet gewoon kon lezen wat er stond: rijke zwarten in de jaren vijftig met een knoeperd van een zomerhuis op Martha’s Vineyard. Ik wist dit niet. Ik wist niet dat in het Noorden van de VS, waar slavernij en segregatie al jaren daarvoor waren afgeschaft, rijke zwarte families woonden, de mannen waren artsen en professoren en door het jaar heen woonden ze in statige huizen in Boston en New York. Ik schrok van mezelf. Hoezo dacht ik dat een zwarte Amerikaan in de jaren vijftig per definitie arm moest zijn?

Vervolgens kwam ik erachter dat ik nog nooit had nagedacht over wat het betekent om minder zwart te zijn dan zwart. De Bruiloft gaat over de trouwerij van Shelby Coles en Meade.  Meade is wit, zoals ikzelf. Shelby ziet er alleen wit uit. In dit caleidoscopische verhaal neemt West ons mee in de geschiedenis van de familieleden van Shelby. Die van haar moeders kant waarin vooral haar 98-jarige overgrootmoeder Grams een belangrijke rol speelt. Grams is de dochter van Kolonel Shelby, geboren in het diepe zuiden en spierwit. In haar hoofd ben je wit of zwart en die twee moeten niet gemengd worden. Dat haar eigen dochter trouwde met de zoon van een zwarte dienstmeid en een dochter kreeg vindt ze verschrikkelijk, toch heeft ze na haar dochters dood gezorgd voor haar kleindochter Corinne, Shelby’s moeder. Niet dat dat haar kijk op zwarte mensen heeft veranderd. Shelby’s zus Liz is getrouwd met een zwarte man, en Grams weigert hun kindje vast te houden omdat ze veel te zwart is. In de lijn van de vader komen ook drie gemengde huwelijken voor waardoor Shelby een wit uiterlijk heeft met blonde haren en blauwe ogen. In misschien wel het belangrijkste hoofdstuk van het boek beschrijft West hoe Shelby als klein meisje tijdens een van de vele zomer in de Ovaal verdwaalde. Als snel sloeg de familie Coles alarm en er ging een bericht rond over het eiland: wie heeft er een meisje uit de Ovaal gezien? Ze draagt een rood shirt en een geel jurkje. Iedereen zocht naar een zwart meisje niet naar een blond meisje met blauwe ogen. Als iemand Shelby vindt gelooft niemand dat dit een zwart meisje is en telkens wordt aan haar gevraagd: ‘Ben jij zwart?’ De kleine Shelby heeft geen idee wat mensen daarmee bedoelen behalve dat ze voor het eerst in haar leven voelt dat kleur klaarblijkelijk heel belangrijk is. Voor wit en voor zwart. Haar zwarte grootouders zitten in haar en dat maakt haar zwart en dat is alles wat telt. En daarmee botste ik keihard tegen een tweede vooroordeel aan: ik dacht oprecht dat wie je grootouders zijn minder belangrijk was. Hoe dom kon ik zijn? Natuurlijk is de geschiedenis van je familie belangrijk, wat zij hebben meegemaakt sijpelt door in jou. Daar is geen ontkomen aan. Ik heb mezelf denk ik in slaap proberen te sussen door de pijn van zwarte families in het verleden te willen laten terwijl ik donders goed weet dat zoiets niet kan. Een pijnlijke constatering, maar ook een noodzakelijke.

En zo neemt West me mee aan haar hand. Zij is de alwetende verteller en wijst naar wat ik nog te leren heb. Over wit zijn, over zwart zijn. Over vooroordelen die de verschillende gemeenschappen over elkaar én over zichzelf hebben. Over mijn eigen vooroordelen.

Ik ben dankbaar dat ik dit boek heb mogen lezen, het heeft mijn kijk op de wereld een tikkeltje veranderd en dat een boek dat kan vind ik groots.

Dankjewel Dorothy West. Gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).

Recensie van Paulien Weikamp

Dorothy West De bruiloft Recensie

De bruiloft

  • Schrijfster: Dorothy West (Verenigde Staten)
  • Soort boek: Amerikaanse schrijfster
  • Origineel: The Wedding (1995)
  • Nederlandse vertaling: Anna Helmers-Dielema
  • Uitgever: Cossee
  • Verschijnt: 15 mei 2023
  • Omvang: 320 pagina’s
  • Uitgave: paperback / ebook
  • Prijs: € 22,99 / € 14,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Waardering Paulien Weikamp: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)

Flaptekst van de roman uit 1995 van Dorothy West

Op het eiland Martha’s Vineyard, voor de kust van Massachusetts, ligt ‘het Ovaal’: een pittoresk parkje omringd door vakantiehuizen, waar elke zomer een hechte zwarte gemeenschap samenkomt. Het is 1953. Morgen trouwt Shelby Coles, de oogappel van een van de voornaamste families, met Meade, een witte jazzmuzikant uit New York. In het Ovaal hecht men aan kleur en status. Waarom Shelby, die had kunnen kiezen uit een zee van begerenswaardige mannen met de juiste kleur en achtergrond, haar leven vergooit aan een witte man zonder naam of aanzien, begrijpt niemand.

In elegant en ontroerend proza vertelt Dorothy West hoe Shelby’s voorouders zich hebben geprobeerd vrij te vechten van de ketenen van klasse en ras. Op fijngevoelige wijze verweeft West verleden en heden, Noord en Zuid, zwart en wit. Zo legt ze gaandeweg bloot hoe de keuzes van de familie Coles in elke volgende generatie doorwerken tot de dag van Shelby’s bruiloft, waarop ze zich realiseert hoezeer de ballast van haar familie haar eigen leven beïnvloedt.

Dorothy West (Boston,  2 juni 1907 – 16 augustus 1998) was auteur en journalist, en het jongste lid van de literaire beweging Harlem Renaissance. Ze groeide op in een van de rijkste zwarte families van Boston. In 1948 kwam haar debuutroman The Living is Easy uit, die wel lof oogstte, maar waarvoor desondanks weinig interesse was. Boeken over de subtiele verhoudingen binnen de zwarte middenklasse (posh Black) waren destijds niet en vogue. Het was Jacqueline Onassis – toen redacteur bij Doubleday en buurvrouw van West op het welvarende Martha’s Vineyard – die haar overtuigde aan een nieuwe roman te gaan werken. Toen De bruiloft in 1995 verscheen, werd het onmiddellijk een bestseller.

Bijpassende boeken en informatie

Amerikaanse roman, Amerikaanse Schrijvers

Karl Geary – Juno en Legs

Karl Geary Juno en Legs recensie over de inhoud van de roman over Dublin in de jaren 80 van de in Ierland geboren Amerikaanse schrijver. Op 14 september 2023 verschijnt bij uitgeverij Nieuwe Amsterdam de Nederlandse vertaling van de roman Juno Loves Legs van de Amerikaanse schrijver Karl Geary.

Karl Geary Juno en Legs recensie van Paulien Weikamp

Sommige boeken zijn moeilijk om te lezen. Niet omdat ze slecht geschreven zijn of omdat het onderwerp ingewikkeld is, maar omdat ze je de ogen doen openen voor een niet zo’n fraaie werkelijkheid. In dit geval de werkelijkheid van de grauwe jaren ’80 in Dublin waarin twee jonge pubers elkaar voor het eerst ontmoeten en vrienden worden. Juno, een meisje met een grote bek, Sean en jongen met spillebenen en die daarom Legs wordt genoemd. Het verhaal over deze twee jonge mensen dat in drie delen wordt verteld is hartverscheurend. En Karl Geary heeft zo’n fijne en gevoelige pen dat het keihard naar binnen knalt. Schitterend, maar ook bijna niet te verdragen. Dat is naar mijn smaak meteen het minpunt van het boek: het is me bijna te heftig. Je zou dit als een leeswaarschuwing kunnen opvatten en besluiten: misschien moet ik dit boek maar aan me voorbij laten gaan.

Doe dat niet.

Verdraag de ellende.

Zie dat er tussen al het leed ware liefde groeit.

Laat je ontroeren.

Huil af en toe maar even omdat de wereld soms zo wreed is.

Maar lees het.

Want dan ontmoet je Juno. Een meisje dat wordt opgevoed door haar moeder want haar vader ligt altijd wel ergens dronken te wezen, zonder zus want die was ongewenst zwanger en moest het huis uit. Ze hebben nauwelijks geld en de ellende die van de muren druipt, wordt zo goed beschreven dat je het bijna kunt ruiken. Maar Juno is sterk en door de liefde voor haar moeder houdt ze zich staande. Net.

Gelukkig is Legs er. Legs schildert klaprozen voor Juno. Legs is gevoelig en lief en samen houden ze elkaar overeind, totdat ze op school van de ene na de andere pesterij van een zuster en vooral van een pater in de andere vallen en de maat vol is.

Ze verliezen elkaar een tijdje uit het oog en in deel twee leef je mee met een iets oudere Juno die nogal destructief met zichzelf en haar relaties omgaat.In het derde deel vinden ze elkaar weer. Juno en Legs. Ze gaan samenwonen en staan net als vroeger samen tegenover de anderen.

Vooral dit laatste deel greep me bij de keel. Juist omdat er toen voor het eerst hoop tussen de zinnen gloorde. Zou het dan toch allemaal goed komen? Bij iedere positieve wending begon mijn hart harder te bonken, als er een negatieve wending kwam dan wist ik zeker: geeft niks, jullie redden het wel. Of dat echt is gebeurd? Dat laat ik aan de lezer.

Wat ik wel kan zeggen is dat er liefde was tussen die twee.

Grootse liefde.

Liefde die ellende kan dragen. Zelfs de dood.

De roman is gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Karl Geary Juno en Legs recensie roman

 Juno en Legs

  • Auteur: Karl Geary (Verenigde Staten)
  • Soort boek: Dublin roman
  • Origineel: Juno Loves Legs (2023)
  • Nederlandse vertaling: Lucie van Rooijen
  • Uitgever: Nieuw Amsterdam
  • Verschijnt: 14 september 2023
  • Omvang: 304 pagina’s
  • Uitgave: paperback / ebook
  • Prijs: € 22,99 / € 12,99
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de roman van Karl Geary

Ierland, jaren 80; Juno en Seán – door Juno omgedoopt tot Legs – wonen in de armste buurt van Dublin en zitten op een streng katholieke school bij elkaar in de klas. Wanneer de slimme, opvliegende Juno opkomt voor deze gevoelige, vaak gepeste jongen, bloeit er een onwaarschijnlijke vriendschap tussen haar en Seán. Beiden verlangen naar een beter, vrijer leven, en beginnen om zich heen te slaan om dit voor elkaar te krijgen. Tijdens dit verzet vervreemden ze zich steeds meer van hun omgeving. Ze worden gevreesd, begeerd en bekeken, maar zelden écht gezien. Tot ze overgaan tot een schokkende daad.

Karl Geary (Dublin, Ierland, 31 mei 1972) maakte in New York carrière als scenarist en acteur. Tegenwoordig woont hij in Glasgow met zijn gezin. Juno en Legs is het onvergetelijke verhaal van twee buitenbeentjes in een arbeiderswijk van Dublin in de jaren ’80.

Bijpassende boeken en informatie

Amerikaanse roman, Amerikaanse schrijfster

Maud Martha – Gwendolyn Brooks

Maud Martha Gwendolyn Brooks Afro-Amerikaanse roman uit 1953 recensie en informatie over de inhoud. Op 22 augustus 2023 verschijnt bij uitgeverij De Arbeiderspers de Nederlandse vertaling van Gwendolyn Brooks de roman van de Amerikaanse schrijfster Maud Martha.

Maud Martha Gwendolyn Brooks ∗∗∗∗∗ recensie  van Paulien Weikamp

Op de voorkant op deze uitgave van Maud Martha staat een aanbeveling van Bernadine Evaristo: ‘Iedereen moet deze wonderschone literaire schat lezen.’ Meestal denk ik bij dit soort aanbevelingen: dat zullen we nog wel eens zien. Maar nu kan het niet meer met haar eens zijn. DIT BOEK MOET JE LEZEN!

Al jaren roep ik dat Het Hongerige Getij van Amitov Gosh mijn mooiste boek allertijden is, maar het is van de troon gestoten door dit kleine boek van Gwendolyn Brooks uitgegeven in 1953. Zij is oorspronkelijk dichter en dit is de enige roman die zij heeft geschreven. Ik geloof ook niet dat dat anders zou kunnen. Want waar zou een volgende roman over moeten gaan? Alles staat al in deze.

We kijken mee door de ogen van Maud Martha, vanuit de derde persoon, maar het voelt alsof we in haar hoofd zitten. Het hoofd van een zwarte vrouw, geboren in 1917, in de jaren veertig,  van de vorige eeuw in Chicago. Maud Martha bekijkt haar omgeving, de natuur, haar huis, haar familieleden, later haar man en dochtertje, witte mensen. Het is geen verhaal met een hoogtepunt of een plot, er gebeuren geen grote dingen en toch. Als lezer krijg je de alledaagse observaties voorgeschoteld op zo’n manier dat je je steeds meer gaat voelen als Maud Martha zelf. Langzaam begin je te voelen hoe kleur invloed heeft op alles in het leven. Naar de bioscoop gaan, waar je woont, zelfs de kerstman heeft een mening over kleur. Juist omdat er niks schokkends gebeurd komt het besef dat die zwarte kleur er altijd is keihard binnen. Er valt niet aan te ontsnappen. Niet aan de blikken van de anderen, zwart en wit, maar ook niet aan de blik op jezelf. Maud Martha’s mening over zichzelf is zo gekleurd doordat ze zwart is, dat ik haar soms wel door elkaar wilde schudden om te zeggen dat kleur niks uitmaakt. Maar juist dit boek laat zien dat dat wel een heel makkelijke en vooral naïeve gedachte is, want de mensen kijken niet naar mij, ik mag overal aan meedoen, niemand zet vraagtekens bij mijn bestaan, want ik ben wit. En ook al speelt dit boek in de jaren veertig in Amerika, en ook al hoop ik dat het in de loop van de jaren anders is geworden, het zal in deze tijd voor heel veel zwarte en gekleurde mensen niet veel anders voelen dan voor Maud Martha.

Gwendolyn Brooks, zelf zwart en zelf opgegroeid in het Chicago van de jaren veertig lijkt met Maud Martha tegen de zwarte community in Amerika van toen, 1953, te willen zeggen: ‘Ik ben één van jullie en ik zie jullie.’

En bij deze hernieuwde uitgave in 2022 zegt ze het nog een keer.

Dat we Maud Martha nu ook in het Nederlands kunnen lezen omdat Adiëlle Westercappel dit fantastisch goed heeft vertaald is iets om dankbaar voor te zijn.

Er staat een vrij lang voorwoord in van Margo Jefferson (Pulitzer Price winnares voor haar kritieken, 1995)- heel interessant- maar ik zou aanraden eerst het boek zelf te lezen en daarna pas terug te keren naar het voorwoord zodat je zo open mogelijk kunt ervaren wat er gebeurd als je Maud Martha tot je neemt.

Een klein, schijnbaar eenvoudig boek dat nog heel lang in mijn hoofd heeft nagezinderd.

Maud Martha Gwendolyn Brooks Roman uit 1953

Gwendolyn Brooks

  • Schrijfster: Maud Martha (Verenigde Staten)
  • Soort boek: Afro-Amerikaanse roman
  • Origineel: Gwendolyn Brooks (1953)
  • Nederlandse vertaling: Adiëlle Westercappel
  • Uitgever: De Arbeiderspers
  • Verschijnt: 22 augustus 2023
  • Omvang: 128 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek / ebook
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Maud Martha Gwendolyn Brooks ∗∗∗∗∗ recensie  van Paulien Weikamp

Op de voorkant op deze uitgave van Maud Martha staat een aanbeveling van Bernadine Evaristo: ‘Iedereen moet deze wonderschone literaire schat lezen.’ Meestal denk ik bij dit soort aanbevelingen: dat zullen we nog wel eens zien. Maar nu kan het niet meer met haar eens zijn. DIT BOEK MOET JE LEZEN!

Al jaren roep ik dat Het Hongerige Getij van Amitov Gosh mijn mooiste boek allertijden is, maar het is van de troon gestoten door dit kleine boek van Gwendolyn Brooks uitgegeven in 1953. Zij is oorspronkelijk dichter en dit is de enige roman die zij heeft geschreven. Ik geloof ook niet dat dat anders zou kunnen. Want waar zou een volgende roman over moeten gaan? Alles staat al in deze.

We kijken mee door de ogen van Maud Martha, vanuit de derde persoon, maar het voelt alsof we in haar hoofd zitten. Het hoofd van een zwarte vrouw, geboren in 1917, in de jaren veertig,  van de vorige eeuw in Chicago. Maud Martha bekijkt haar omgeving, de natuur, haar huis, haar familieleden, later haar man en dochtertje, witte mensen. Het is geen verhaal met een hoogtepunt of een plot, er gebeuren geen grote dingen en toch. Als lezer krijg je de alledaagse observaties voorgeschoteld op zo’n manier dat je je steeds meer gaat voelen als Maud Martha zelf. Langzaam begin je te voelen hoe kleur invloed heeft op alles in het leven. Naar de bioscoop gaan, waar je woont, zelfs de kerstman heeft een mening over kleur. Juist omdat er niks schokkends gebeurd komt het besef dat die zwarte kleur er altijd is keihard binnen. Er valt niet aan te ontsnappen. Niet aan de blikken van de anderen, zwart en wit, maar ook niet aan de blik op jezelf. Maud Martha’s mening over zichzelf is zo gekleurd doordat ze zwart is, dat ik haar soms wel door elkaar wilde schudden om te zeggen dat kleur niks uitmaakt. Maar juist dit boek laat zien dat dat wel een heel makkelijke en vooral naïeve gedachte is, want de mensen kijken niet naar mij, ik mag overal aan meedoen, niemand zet vraagtekens bij mijn bestaan, want ik ben wit. En ook al speelt dit boek in de jaren veertig in Amerika, en ook al hoop ik dat het in de loop van de jaren anders is geworden, het zal in deze tijd voor heel veel zwarte en gekleurde mensen niet veel anders voelen dan voor Maud Martha.

Gwendolyn Brooks, zelf zwart en zelf opgegroeid in het Chicago van de jaren veertig lijkt met Maud Martha tegen de zwarte community in Amerika van toen, 1953, te willen zeggen: ‘Ik ben één van jullie en ik zie jullie.’

En bij deze hernieuwde uitgave in 2022 zegt ze het nog een keer.

Dat we Maud Martha nu ook in het Nederlands kunnen lezen omdat Adiëlle Westercappel dit fantastisch goed heeft vertaald is iets om dankbaar voor te zijn.

Er staat een vrij lang voorwoord in van Margo Jefferson (Pulitzer Price winnares voor haar kritieken, 1995)- heel interessant- maar ik zou aanraden eerst het boek zelf te lezen en daarna pas terug te keren naar het voorwoord zodat je zo open mogelijk kunt ervaren wat er gebeurd als je Maud Martha tot je neemt.

Een klein, schijnbaar eenvoudig boek dat nog heel lang in mijn hoofd heeft nagezinderd.

Flaptekst van de roman uit 1953 van Maud Martha

‘Wat, wat, moet ik aan met al dit leven?’ Maud Martha Brown groeit als jong Zwart meisje op in het Chicago van de jaren 40. Ondanks de vervallen gebouwen en overgroeide tuinen heeft ze dromen: over New York, romantiek en haar toekomst. Ze bewondert paardenbloemen, leert koffiedrinken, wordt verliefd, koopt hoeden, haalt de ingewanden uit een kip en baart een kind. Haar lichter getinte man heeft ook dromen: over clubs, andere vrouwen en oorlog.

In haar leven zijn vlagen van onverklaarbare haat onontkoombaar – een racistische uitlating van een verkoopster, de wreedheid van een kerstman in het winkelcentrum en dat ene bezoek aan de bioscoop.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse Romans, Nederlandse schrijfster

Chaja Polak – Het verdriet van de vrede

Chaja Polak Het verdriet van de vrede recensie en informatie over de inhoud van de roman. Op 22 juni 2023 verschijnt bij uitgeverij Cossee de nieuwe roman van van de Nederlandse schrijfster Chaja Polak.

Chaja Polak Het verdriet van de vrede recensie van Paulien Weikamp

Op een dag reed ik naar een afspraak en op de radio hoorde ik een interview met Chaja Polak ( Radio 1- 24 juni 2023) over haar nieuwste roman Het verdriet van de vrede. Ik hoorde haar dunne breekbare stem waarmee ze heel precies beschreef hoe ze van de feitelijke werkelijkheid van de vrede na de tweede wereldoorlog fictie had gemaakt. Hoe zij als kind als een spons het verdriet van haar familieleden had opgezogen. Haar overgebleven familieleden. Want net als bij joodse personages in het boek had ook zij mensen verloren. Haar stem klonk zo zacht, zo vriendelijk, je zou haar woorden bijna niet horen maar het tegenovergestelde was waar. Ik werd meegezogen in een verhaal dat ik nog niet had gelezen en dat ze nu al tot leven had gewekt door met zoveel liefde te praten over de drie hoofdpersonages, Serline, Roza en Judit; ik alles al voor me. Bovendien gaf ze de luisteraars een inkijkje in haar schrijversgeest door te vertellen over hoe lang ze had gezocht naar de juiste vorm van dit boek en het uiteindelijk had gevonden. Ik was verkocht. Dit boek moest ik lezen.

Zelden werd ik zo geraakt door een boek als nu. Het gaat over drie joodse vrouwen die na de Tweede Wereld oorlog samen in een huis komen te wonen.  Judit, de oudste was getrouwd met Salomon, Serline, de middelste was getrouwd met Judits neef Max en Rosa was een dochter van de jongste broer van Salomon. Ze zijn alle drie weduwe. Het huis waarin ze wonen is Serline na de oorlog toebedeeld, ze gaat er wonen, Judit en Roza komen erbij en de drie vrouwen noemen het hun familiehuis ondanks het feit dat ze geen bloedverwanten zijn. In de zomer komen de kleintjes logeren ( een kleinkind van Judit en haar neefje en nichtje) tot groot plezier van deze kleintjes en van de drie vrouwen. Het verhaal begint als Serline de meest zorgzame van de drie overlijdt en de andere twee in schok achterlaat. In de donkere nacht na haar overlijden moeten Roza en Judit het verleden en elkaar in de ogen kijken.

In de taal, achter de zinnen, tussen de woorden bekruipt je het afschuwelijke verdriet van de vrede. Het hartverscheurende gemis van familie die is gestorven in Bergen-Belsen, de herinneringen aan het concentratiekamp, de onderduik, het verraad, niet Joods mogen zijn, je moeten verbergen. De zakelijke en bijna vijandige manier waarop de teruggekeerde joden door de Nederlandse ambtenaren zijn opgevangen. De openlijke antisemitistische bejegening door buren. Het samengeknepen: we moeten er maar het beste van zien te maken. Het tevele eten van de een, het te weinig eten van de ander.  De verharding van de een, het verzenuwde van de ander.

As lezer verspringt je aandacht van Judit, naar Roza en weer terug, bijna filmisch. Langzaamaan voel je hoe voor, tijdens en na de oorlog de verhoudingen zijn veranderd en dat het familiehuis een veilige have had moeten zijn. Maar nu, zonder Serline, leeg is.

Chaja Polak gebruikt geen ingewikkelde woorden, geen lange zinnen met uitweidingen en dwarsverbanden. Nee, ze zegt heel precies wat het is. Aan de lezer om uit te maken wat hij of zij er bij wil voelen. Wat ik voelde was een diep verdriet. Een collectief verdriet dat zich in iedere joode familie van nu heeft genesteld en dat ik als niet-joodse alleen maar bij benadering kan voelen als iemand er zo’n genadeloos mooi boek over schrijft als Chaja Polak. Ik wil haar bedanken. Het boek is door Paulien Weikamp gewaardeerd met de maximale ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).

Chaja Polak Het verdriet van de vrede recensie

Het verdriet van de vrede

  • Schrijfster: Chaja Polak (Nederland)
  • Soort boek: Nederlandse roman
  • Uitgever: Cossee
  • Verschijnt: 22 juni 2023
  • Omvang: 192 pagina’s
  • Uitgave: paperback / ebook
  • Prijs: € 22,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Waardering: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).

Flaptekst van de nieuwe roman van Chaja Polak

In 1945, nadat de vrede is gesloten, trekken drie Joodse vrouwen, allen weduwe geworden, zich terug in ‘het familiehuis’ aan zee. Overgelaten aan zichzelf, zonder enige hulp of steun van de Nederlandse regering, proberen de zachtaardige Serline, de oude Judit en de jongste, de sensitieve Roza, hun leven weer vorm te geven. Het is Serline die dit vrouwenhuishouden liefdevol draagt.

Elke zomer komen ‘de drie kleintjes’ logeren: hun twee nichtjes en een neefje. In die weken klinken vrolijke kinderstemmen en is het samengestelde gezin in het familiehuis voor even weer geheeld.

Nog geen zeven jaar later sterft Serline. Ze was op weg naar haar cardioloog. ’s Avonds laat brengen twee agenten het bericht van haar overlijden. De lange nacht die volgt is het hart van deze roman. Judit en Roza, nu zonder Serlines steun en troost, zien hun door de oorlog beschadigde levens aan zich voorbijtrekken. Een nacht vol twijfels is het, en spijt. Vol confidenties over liefde en verraad. Maar ook een van inzicht en verzoening. Tot onvermijdelijk het daglicht aanbreekt en Judit en Roza opnieuw worden geconfronteerd met de brokstukken van hun bestaan.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse Romans, Nederlandse schrijfster, Zweden

Jannah Loontjens – En toen ging hij

Jannah Loontjens En toen ging hij recensie en informatie over de inhoud van de roman. Op 2 mei 2023 verschijnt bij uitgeverij De Geus de nieuwe roman Nederlandse schrijfster Jannah Loontjens.

Jannah Loontjens En toen ging hij

De Nederlandse schrijfster, dichters en filosofe Jannah Loontjens is in 1974 in Kopenhagen geboren. Als kind woonde ze lange tijd in Zweden en later in Nederland. Inmiddels schreef zowel romans, dichtbundels als non-fictie,

Haar nieuwe roman speelt zicht af in Zweden ten tijde van de moord op premier Olaf Palme op 28 februari 1986. Terwijl net een aantal dagen ervoor de moeder van Ebba, de hoofdpersoon van de roman is opgepakt. Het is de periode waarin het idee Zweden als bijna utopische heilstaat ter discussie komt te staan en schetst een beeld van een groep jongeren die hiermee moeten leren omgaan.

Jannah Loontjens En toen ging hij recensie van Paulien Weikamp

En toen ging hij is een roman waarvan ik de eerste helft mijn best moest doen om ervan genieten, vervolgens steeds een beetje meer van ging houden totdat het zover was dat ik niet wilde dat ie afgelopen zou zijn.

Het verhaal gaat over een groep vrienden in Zweden die eind jaren zeventig van de vorige eeuw elkaar als een nieuwe familie hebben uitgekozen. Ze gaan met elkaar naar bed, krijgen af en toe een kind, gebruiken overvloedig alcohol en drugs en zijn tegelijkertijd hartstochtelijk betrokken bij Olof Palme, de premier van Zweden. Palme sprak zich heel duidelijk uit tegen de Apartheid in Zuid-Afrika en deze vriendengroep staat vierkant achter hem. Ze denken er hetzelfde over als hij en proberen op hun manier een steentje bij te dragen.

Wij, de lezers, leven vooral mee met het gezin van Ebba. Ebba is de tienjarige dochter van Josefin en samen wonen ze in het uitgestrekte Zweedse bos. De vrienden krijgen natuurlijk soms ruzie, ze worden uiteraard verliefd wat soms onhandig is, ze gebruiken soms teveel drugs en soms verkopen ze ze zelfs, terwijl ze ondertussen praten over Palme. Bladzijde na bladzijde gaat het hierover en in het begin dacht ik: ja ja, nu weet ik het wel maar na een tijdje veranderde dat. Ik ging steeds meer genieten van de verschillende personages, vooral van Josefin, die we steeds beter leren kennen en ik ging ook steeds meer houden van Olof Palme. Dat het met beide niet goed afloopt weten we al vanaf het eerste deel van het boek dat zich afspeelt in 1986 en in het geval van Palme ook van de geschiedenisboeken, maar hoe het uiteindelijk misgaat weten we niet en dat zorgt voor een mooie spanning in het verhaal.

Je zou kunnen zeggen dat Ebba de verteller is, Loontjens benoemd dat expliciet in het boek, ze laat Ebba zelfs af en toe uit het verhaal stappen om zich rechtstreeks tot de lezer te wenden en daarmee een verklaring te geven over hoe het mogelijk is dat Ebba kan weten hoe de volwassenen om haar heen denken. Ik accepteerde dat laatste ook volledig zonder deze uitleg. Sterker nog, die uitleg haalde me uit het verhaal. Wat voor mij ook niet zo goed werkte was dat alles wat zich afspeelt in de jaren zeventig in de tegenwoordige tijd is geschreven. De verleden tijd roept op dat je een beetje achterover kunt leunen en de zinnen aan je voorbij ziet gaan, de tegenwoordige tijd roept juist meer gejaagdheid op en maakt de zinnen soms hoekig. Dat leest, in geval voor mij, niet zo plezierig.

Maar daar staat tegenover dat wàt Loontjens beschrijft van een adembenemende schoonheid is. Zo beschrijft ze hoe Osama en zijn zoon Faheem bij Josefin en Ebba komen wonen. Osama en Josefin zijn verliefd, hun gezinnen passen heel vanzelfsprekend bij elkaar, ze worden heel gemakkelijk een nieuwe familie. Ebba is blij met haar nieuwe broer, Faheem is blij met zijn nieuwe zusje. Josefin is heel blij met Osama en Osama met haar. Dat hij uit Soedan komt maakt hem er alleen nog maar meer aantrekkelijk. Op een dag verdwaalt Osama in het donkere Zweedse bos. De natuur die hij voorheen prachtig vond -het licht intens mooi, de bomen schitterend- deze natuur wordt die dag vijandelijk. Donker, koud, bedreigend. Zelfs een lynx die met hem mee lijkt te lopen, misschien wel helpt, zorgt er niet voor dat hij zich beter gaat voelen. Hij wil naar huis, en dat is niet in Zweden. Hij gaat. Osama en Faheem gaan terug naar Soedan. Josefin moet het accepteren en doet dat door niet teveel te voelen. Door met andere mannen naar bed te gaan. Door er vooral niet over te praten. En Ebba ziet dat aan. Maar zij mist haar broer verschrikkelijk en als hij door een samenloop van omstandigheden in 1986 tóch weer in Zweden is, kan ze haar geluk niet op.

Door deze vier mensen, door de gevoelens van Josefin, Osama, Faheem en Ebba, ben ik enorm gaan houden van dit boek. Voor mij is dit samengestelde gezin, dat maar een jaar samen is geweest, het hart van het boek. Maar al het andere; de vrienden, de politiek, de drugs, de Zweedse natuur waren wél nodig. Zoals een echt hart een lichaam nodig heeft om te functioneren, heeft dit hart een heel boek nodig. Maar dan klopt het wel! De roman is gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Jannah Loontjens En toen ging hij recensie

En toen ging hij

  • Schrijfster: Jannah Loontjens (Nederland)
  • Soort boek: Nederlandse roman
  • Uitgever: De Geus
  • Verschijnt: 2 mei 2023
  • Omvang: 352 pagina’s
  • Uitgave: paperback / ebook
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de nieuwe roman van Jannah Loontjens

Als haar moeder wordt aangehouden en enkele dagen later premier Olof Palme wordt vermoord, verliest Ebba twee vanzelfsprekendheden. Ze probeert grip te krijgen op haar jeugd in een tijdsgewricht waarin het optimisme en de openheid van weleer onherroepelijk gaan wankelen.

En toen ging hij schildert het leven van een vriendengroep in Zweden in de jaren zeventig en tachtig. In een sprankelende stijl ontvouwt zich een verhaal waarin wereldpolitiek en intimiteit zich hecht vervlechten.

Jannah Loontjens (Kopenhagen, 1974) is in Denemarken geboren. Ze groeide op in Zwe­den en Nederland en studeerde filosofie in Amsterdam, waar ze ook promo­veerde. Als schrijver excelleert ze in verschillende genres: naast dicht- en essaybundels publiceerde ze vier romans.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse Romans, Nederlandse schrijfster

Fien Veldman – Xerox

Fien Veldman Xerox recensie en informatie over de inhoud van de debuutroman van de Nederlandse auteur. Op 24 april 2023 verschijnt bij uitgeverij Atlas Contact de roman van de Nederlandse schrijfster en dichter Fien Veldman.

Fien Veldman Xerox recensie van Paulien Weikamp

Dit gebeurt me niet vaak. Dat ik een boek lees en dat ik niet weet wat ik er nou van vind. Ik heb het boek drie sterren gegeven, maar het hadden er ook vijf kunnen zijn, en net zo goed ook maar twee. Hoe kan dat? Waarom zorgt dit boek voor deze gemengde gevoelens?

Om een antwoord op deze vraag te krijgen duik ik eerst in het verhaal dat in vier delen wordt verteld.

De hoofdpersoon, een jonge vrouw zonder naam, werkt in deel één, in een start-up ergens in een stad zonder naam met collega’s zonder naam. Ze worden aangeduid met hun functie zoals Projecten, of Marketing. Zij zelf werkt als servicemedewerker en haar werk bestaat vooral uit printen, zorgen dat het papier netjes blijft en soms het beantwoorden van mails. De vrouw heeft een allergie voor stress, dan valt ze flauw, ze heeft nauwelijks contact met haar collega’s want die lijken niet in haar geïnteresseerd en zij lijkt op haar beurt ook niet geïnteresseerd in hen. Ze heeft wel een innige relatie met haar printer. Aan hem vertelt ze wat ze van de wereld om haar heen vindt, en ook over haar jeugd in een achterstandsbuurt elders in het land waar iets is gebeurd waardoor ze is vertrokken. In deel twee wordt de vrouw op non-actief gesteld en dan mist ze haar printer. De printer mist haar ook. In deel drie van het boek is de printer in aan het woord. Hij geeft een mooi inkijkje in het leven van een printer en ook hij houdt net zo veel van haar als zij van hem. In deel vier wordt de vrouw samen met een groot deel van haar andere collega’s ontslagen en dan voelt ze zich bevrijd.

Als ik mijn nogal kort-door-de-bocht samenvatting hierboven teruglees dan zou je kunnen denken: wat een saai boek. Maar dat is het helemaal niet!

Het is origineel, want wie laat er nou een printer aan het woord? Het kost geen enkel moeite om daarin mee te gaan. Het is misschien zelfs wel één de meest geslaagde delen van het boek.

Het is ontzettend grappig. De kantoormedewerkers beschrijft Fien Veldman op een afstandelijke maar zeer droogkomische manier waardoor ik soms hardop moest lachen. Juist door die afstand, juist doordat we het zien door het oog van iemand die zich een buitenstaander voelt is het pijnlijke langs elkaar heen leven dat op zoveel werkplekken gebeurt heel goed te verteren. Je zou er maatschappijkritiek in kunnen zien, en dat is het misschien ook wel, ik zag vooral iemand die moeite heeft met zichzelf staande houden. Kijkend naar de mensen om zich heen die zichzelf wel -of misschien ook niet helemaal- overeind weten te houden.

Het is bijzonder mooi geschreven. De observaties van de hoofdpersoon, haar gedachtenkronkels, haar fantasieën, haar angsten. Alles is op een manier beschreven die heel invoelbaar is. Langzaamaan ga je steeds meer denken en voelen: wat is er gebeurd met die vrouw?! Waarom houdt ze anderen op afstand? Waarom is haar printer belangrijker dan haar collega’s?

Hoe mooi alles is beschreven, hoe origineel en hoe grappig de kantoorverhalen ook zijn, ik heb het gevoel dat de hoofdpersoon niet alleen de andere karakters op afstand heeft gehouden maar ook mij, de lezer. Alsof ik De Lezer ben. Net zo iemand als Projecten of Marketing. Alsof de lezer ook een potentiële vijand is, zoals de mensen uit haar vroegere leven. Iemand die haar kwaad zou kunnen doen zoals haar eerder kwaad is gedaan.

De stukken over haar jeugd zijn anders van toon, indringender. Als de hoofdpersoon over haar jeugd vertelt hebben de mensen wél namen, dan vervallen de droogkomische observaties, dan voel je de dreiging en naderend onheil, dan zie je een heel ander hoofdpersonage. Grote bek, stoer wijf, in een buurt waar dat absoluut noodzakelijke eigenschappen zijn. Eerlijk gezegd vond ik dit de allermooiste stukken uit het boek, ik had er nog veel meer van willen lezen. Niet alleen omdat ik het mooier vond, maar ook omdat ik de hoofdpersoon wilde begrijpen. Echt begrijpen. En dat is nu mislukt. Dat er iets afschuwelijks is gebeurd, iets dat een enorme schokgolf heeft teweeg gebracht zodat de jonge vrouw van de plek des onheils is vertrokken, dat is helder. Maar waarom heeft ze zichzelf met wortel en al uit de grond getrokken? Want daarna bleek het moeilijk leven. Want waar kon ze nog aarden? Bij haar printer? Ik begreep de transformatie van het tienermeisje uit de achterbuurt naar de jonge vrouw van nu niet. Ik kan het wel bedenken: heftige jeugd zorgt voor angst in het volwassen leven. Iedere psycholoog zou beamen dat zoiets logisch is maar waarom is het logisch voor deze hoofdpersoon? Dat werd me niet duidelijk.

Aan het eind zegt de hoofdpersoon over zichzelf: ‘Ik durfde als kind, als tiener, veel meer dan nu. Ik ben een ander mens inmiddels, ik herken mezelf niet op foto’s uit mijn schooltijd. Ik kan mezelf nauwelijks herinneren. Alleen de rest, die herinner ik me. Tussen de persoon die ik ooit was en de persoon die ik nu ben zitten minstens zeven anderen. Iemand vergeleek zichzelf eens met het kleinste matroesjkapoppetje: ik ben de hele rij.’ Blz. 194.

Ik geloof dat ik die vijf tussenliggende matroesjka’s ook nodig heb om de laatste te kunnen verbinden met de eerste. Misschien had ik de hoofdpersoon dan beter kunnen begrijpen. Misschien had ik dan tegen de hoofdpersoon kunnen zeggen: ‘Ik zie je, en weet je, je bent niet alleen.’ De roman is gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (zeer goed)

Fien Veldman Xerox Recensie

Xerox

  • Schrijfster: Fien Veldman (Nederland)
  • Soort boek: Nederlandse roman
  • Uitgever: Atlas Contact
  • Verschijnt: 24 april 2023
  • Omvang: 224 pagina’s
  • Uitgave: paperback / ebook / luisterboek
  • Prijs: € 22,99 / € 13,99 / € 13,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)

Flaptekst van de debuutroman van Fien Veldman

Een gedesillusioneerde klantenservicemedewerker voelt zich vervreemd van de veryupte productiviteitsmaatschappij waarin ze is beland. Ze is opgegroeid in een achterstandswijk in een afgelegen provinciestad, een plek waar ze het liefst niets meer mee te maken wil hebben, maar wanneer ze een pakket ontvangt van een anonieme afzender blijkt dat niet zo eenvoudig. Uit pure wanhoop begint ze tegen haar printer te praten. Die printer – haar partner, vriend, kind en huisdier ineen – hapert, net als zij. Het pakket en de printer groeien uit tot obsessies van de hoofdpersoon die haar realiteitszin langzaam lijkt te verliezen. Maar hulp, als altijd uit onverwachte hoek, dient zich aan. Xerox is een origineel en licht absurdistisch romandebuut over verlangen naar menselijkheid, in ons zelf en in de dingen om ons heen.

Bijpassende boeken en informatie

Franse schrijfster, Non-Fictie

Lola Lafon – Als je naar dit lied luistert

Lola Lafon Als je naar dit lied luistert recensie en informatie boek over een nacht in het Achterhuis. Op 12 april 2023 verschijnt bij uitgeverij De Arbeiderspers Quand tu écouteras cette chanson, het bekroonde boek over Anne Frank van de Franse schrijfster Lola Lafon.

Lola Lafon Als je naar dit lied luistert recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Als je naar dit lied luistert, Een nacht in het Achterhuis. Het boek is geschreven door Lola Lafon. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van het bekroonde boek over Anne Frank van de Franse schrijfster Lola Lafon.

Recensie van Paulien Weikamp

Als je naar dit lied luistert is een bijzonder boek. Aan het woord is Lola Lafon. Ze vertelt over haar nacht in het beroemde Achterhuis, daar waar Anne Frank zat ondergedoken. Een nacht in haar eentje op deze bijzondere plek.

Tijdens het lezen kreeg ik bezoek van een heel scala aan gevoelens die soms één voor één op mijn deur bonsden en soms allemaal te gelijk.

Zo werd ik meteen overvallen door wat ik misschien het beste kan verwoorden als weerstand. Waarom zou ik een boek willen lezen van iemand die zichzelf bewust laat ‘opsluiten’ in een ruimte waar een ander zoveel jaar geleden echt zat opgesloten. Regelmatig dacht ik in het begin: wie is die Lola Lafon wel niet dat ze vindt dat ze dit moet doen? Waarom trekt ze de aandacht naar zichzelf en niet naar het meisje om wie het eigenlijk gaat? Waarom moet ik over haar worstelingen lezen terwijl de geest van Anne Frank overal hangt in dit gebouw? Wat zou Anne Frank hier zelf van vinden?

En daar was het volgende gevoel. Schaamte. Ik schaamde me ervoor dat ik wel eens even zou bedenken wat Anne Frank van dit alles zou vinden. Dat ik vond dat ik zomaar in haar schoenen kon staan. Of in die van Margot, Annes zus, met wie de schrijfster net als ik zelf, veel meer gemeen heeft. Hoe kon ik weten wat zij voelden?

Ik voelde ook irritatie. De schrijfster lijkt erg te willen benadrukken dat het geen feest was in het Achterhuis en dat Anne Frank heel goed wist wat er zou gebeuren als ze zou worden verraden. Ik voel een neiging om heel hard te roepen…duh! Wat een naïviteit om te denken dat er ook maar iemand  die dit boek leest zou denken dat het allemaal wel meeviel.

Regelmatig was ik verbaasd. Bijvoorbeeld om te lezen over wat er gebeurde nadat Otto Frank het dagboek van zijn dochter had gevonden en het werd uitgegeven. Hoe theatermakers en filmmakers ermee aan de haal gingen en dat nu nog steeds doen. Hoe ze het verhaal oppoetsten tot een beter verteerbare geschiedenis. In de eerste film werd niet eens getoond dat Anne Frank was overleden in Auschwitz omdat het testpubliek dat wel erg negatief vond.

Ik was ook zeer geïntrigeerd, ik werd steeds nieuwsgieriger naar Lola Lafon. Wie is zij? Ze trok me steeds meer het verhaal in. Het lukte me steeds beter om over mijn irritatie en weerstand heen te stappen en me open te stellen voor haar. Voor de geschiedenis van haar familie. Langzaam aan werd ik meegevoerd in haar verhaal. Lola Lafons grootouders waren joods, ook zij zijn gevlucht, ook zij moeten familieleden missen. Ook zij voelen wat de filosofe Sybille Krämer schreef: ‘De aanwezigheid van het spoor getuigt van de afwezigheid van wie of wat het spoor heeft gevormd. Sporen tonen niet wát afwezig is, maar dát het afwezig is.’ (blz. 48) Maar niet alleen haar grootouders voelen dit. Lola Lafon voelt het zelf ook. Hoe meer ik las over haar geschiedenis, haar tevergeefse dans om uit de sporen te blijven, hoe meer bewondering ik voelde voor haar.

Met bewondering wil ik eindigen. Wat moedig van Lafon om juist dit te doen. Slapen op een plek waar de geschiedenis zo verpletterend is. Wat knap dat ze overeind blijft en voor ogen houdt waarom ze dit doet. Net als Anne Frank wil ook zij schrijven. Ze zegt: ‘Waarom kiest iemand voor de eenzaamheid van het schrijven, waarom zoveel tijd steken in onwerkelijke maar echte levens, in personages die dood nog levend zijn? Schrijven is niet echt een keuze, het is een bekentenis van onmacht. Je schrijft omdat je de werkelijkheid op geen andere manier weet te vatten. Leven zonder schrijven gaat me niet af, het is als een te wijd kledingstuk dat me in de weg zit. Soms moet je de ruimte inkrimpen om de echo te horen. Waarom schrijft iemand? Misschien valt daarop te antwoorden in de ontkennende wijs: als we niet schrijven, liggen de barsten schrijnend open, dus schrijven we.’ (blz.68)

Prachtig. Gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Lola Lafon Als je naar dit lied luistert Recensie

Als je naar dit lied luistert

Een nacht in het Achterhuis

  • Schrijfster: Lola Lafon (Frankrijk)
  • Soort boek: non-fictie
  • Origineel: Quand tu écouteras cette chanson (2022)
  • Nederlandse vertaling: Katrien Vandenberghe
  • Uitgever: De Arbeiderspers
  • Verschijnt: 12 april 2023
  • Omvang: 192 pagina’s
  • Uitgave: paperback / ebook
  • Prijs: € 20,00 / € 13,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Prix Décembre 2022
  • Prix Les Inrockuptibles 2022
  • Waardering: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)

Flaptekst van het boek over Anne Frank van Lola Lafon

Op 18 augustus 2021 brengt Lola Lafon de nacht door in het Anne Frank Huis. Preciezer: in het Achterhuis. De schrijfster realiseert zich dat Anne Frank en het Achterhuis een verhaal vormen dat zo wereldwijd bekend is geworden dat eigenlijk niemand het meer kent. Het is getransformeerd in een of meerdere mythes die de werkelijkheid vervormen of overschaduwen. Is Anne Frank een verhaal van hoop? Is haar dagboek een getuigenis of misschien toch eerder het manuscript van een ambitieuze jonge schrijfster? De leegte die de museumbezoeker kan ervaren, bestaat niet echt. Lafon komt daar achter tijdens haar nacht waarin het nodige tot leven komt in het Achterhuis.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse Romans, Nederlandse schrijfster

Marente de Moor – De schoft

Marente de Moor De schoft Recensie en informatie over de inhoud van de nieuwe roman. Op 30 maart 2023 verschijnt bij uitgeverij Querido de nieuwe roman van de Nederlandse schrijfster Marente de Moor.

Marente de Moor De schoft recensie van Paulien Weikamp

Ik las De Schoft terwijl ik op een zomerse wandelvakantie was in Cornwall, Zuid-West Engeland. Het weer was prachtig, het eten goed, mijn gezelschap uitstekend. Ik liep langs steile kliffen uitkijkend over de aquamarijne zee tussen Engeland en Ierland en het kon geen groter contrast zijn met de ijskoude winterse middellandse zee waar dit verhaal zich afspeelde.

We leven mee met de hoofdpersoon Tom, een journalist van begin vijftig die het gevoel heeft dat hij aan de kant is gezet -door zijn voorheen bevriende hoofdredacteur, door zijn dochter Lauren- en die meevaart op een schip op de middellandse zee dat vluchtelingen redt, om verslag te doen. Het schip wordt bemand door vrouwen en Tom heeft het gevoel vanaf het begin dat iedereen hem haat; de bemanningsleden, de opgepikte vluchtelingen, de mensen thuis. Wow, dacht ik. Interessant. Marente de Moor heeft dit boek De Schoft genoemd dus Tom zal wel denken over zichzelf dat hij een schoft is, maar dat is ie dan natuurlijk niet.  Hoe gaat ze dit vormgeven?

Tom is inderdaad niet zo schofterig als hij zelf denkt of beter gezegd wat hij denkt dat anderen over hem denken. Hij is eerder bang en uitgeblust. En zijn voorheen best progressieve ideeën zijn helaas voor hem niet helemaal woke genoeg voor de vrouwen die het schip bestieren. Deze vrouwen lijken eerder de schoften te zijn omdat ze nogal kort door de bocht gezegd, redden om het redden zonder voldoende voedsel voor iedereen, en ze zijn ongelooflijk bot en onaardig tegen Tom die eigenlijk alleen maar vraagtekens zet. Onder de vluchtelingen aan boord zit ook een schoft die de scheepsdokter verkracht-wat trouwens snel onder het tapijt wordt geschoven want ja, die man had het moeilijk- en er blijkt ook flink verdiend te worden aan de grote oversteek. En niet te vergeten: buiten het schip lopen ze ook rond, de schoften. Toms ouders, zijn dochter, zijn voormalige vriend de redacteur.

Het verhaal is doorspekt met cursieven over lijdende vrouwen. Vreselijke martelingen, borsten die worden afgesneden en opgediend, ogen die zijn uitgestoken. Ik kon bijna niet lezen. Walgelijk. Welke schoften doen zulke dingen?

Bedoelt Marente de Moor met dit boek te zeggen dat iedereen een schoft is?  Dat vind ik een heel interessante en ook heel belangrijke vraag maar eigenlijk kan ik met dit boek geen antwoord geven omdat we alleen Tom echt goed leren kennen; de veelzijdigheid van zijn karakter, zijn mooie en zijn minder mooie kanten. De anderen zijn vrij platte eenzijdige figuren. Zou de Moor ons daarmee een spiegel willen voorhouden? Zou ze bedoelen dat wij zo naar anderen kijken, als één dimensionale types? Dan zouden wijzelf behoorlijk schofterig zijn.

Er is nog één schoft onbenoemd gebleven en dat is De Moor zelf. Ergens besloop me namelijk het gevoel dat ik door haar werd gemanipuleerd, dat ze me duwde in een richting door die cursieven, door Toms verhaal wel invoelbaar te maken en dat van de anderen niet. Door zo’n belangrijk onderwerp als het lijden van vluchtelingen te kiezen. Door me telkens te laten denken: wat bedoelt ze nou toch? Zeer onaangenaam en tegelijkertijd intrigerend!

Wat er vervolgens met mij gebeurde vond ik interessant. Ik las het boek uit, ging door met mijn volgende wandeling. Wind in de haren, slapende zeehonden die zich loom omdraaiden in de warme zon, een glimlach van een geliefde en ik dacht niet meer terug aan De Schoft. Hoe kan dat nou? Dit onderwerp en thema spreken me enorm aan. Ik vind de schrijfstijl van De Moor prachtig. Bovendien leest het als een trein. Waarom is het dan niet blijven plakken?

Ik kan alleen maar voor mezelf spreken, anderen hebben hier wellicht een ander gevoel bij, maar ik ben niet geraakt. Het bleef allemaal op grote afstand. Of hield ik het op grote afstand? Heb ik gedaan wat mensen zo vaak doen bij een grote hoeveelheid aan ellende? Heb ik me ervoor afgesloten? Ben ik hier eigenlijk De Schoft? De roman is gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Marente de Moor De schoft Recensie

De schoft

  • Schrijfster: Marente de Moor (Nederland)
  • Soort boek: Nederlandse roman
  • Uitgever: Querido
  • Verschijnt: 30 maart 2023
  • Omvang: 224 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek / ebook
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de nieuwe roman van Marente de Moor

Tom Wilenski, een uitgerangeerde journalist, krijgt de opdracht om nog één reportage te schrijven; over een groep vrouwen die vluchtelingen redt op de Middellandse Zee. Eenmaal aan boord van hun naamloze schip bekruipt hem het gevoel dat hij in de val is gelokt. De vrouwen menen dat hij foute meningen is toegedaan en willen hem kwijt, maar de Italiaanse kustwacht weigert het schip toegang tot de havens. Dan besluiten ze uit te varen voor een nieuwe reddingsmissie. Voedsel en brandstof raken op, de euforie van de geredde mannen slaat om in wanhoop en als bij toverslag is zowel Sicilië als Malta uit de zee verdwenen. Tom vraagt zich af of hij het schip ooit nog levend zal verlaten.

De schoft raakt aan actuele thema’s, en is een scherpe roman over de eeuwenoude traditie om vrouwen te vereren die hun lichamen opofferen aan hun idealen.

Bijpassende boeken en informatie

Filosofie, Kinderboeken

Joke van Leeuwen – Dát bedoel ik, zei de zalm

Joke van Leeuwen Dát bedoel ik, zei de zalm recensie en informatie over de inhoud van het kinderboek bij de Maand van de Filosofie. Op 7 maart 2023 verschijnt bij uitgeverij Querido het nieuwe kinderboek voor lezers van 10+ jaar van schrijfster Joke van Leeuwen.

Joke van Leeuwen Dát bedoel ik, zei de zalm recensie van Paulien Weikamp

Soms ruik je een geur die je direct terug katapulteert naar een herinnering uit je jeugd. Alsof alles wat je hebt geleerd in je leven er even niet meer is en je weer net als toen zeven bent en salamanders uit de sloot vangt. De geur van modder, kleefkruid, een zweempje koeienpoep van het land ernaast. Een geur die een gevoel oproept dat er overal verrassingen zijn verborgen; een pad onder een steen, de sloot die veel dieper is dan tot je knieën, de zonnestralen in de iris van je vriendje waardoor zijn ogen wel van goud lijken. Die tijd, de tijd waarin je op avontuur ging en de wereld om je heen begon te ontdekken en ’s avonds met frisgewassen haartjes in je pyjama op de bank veilig tussen papa en mama naar de tv keek. Als woorden een geur zouden kunnen zijn, als een boek een geur kon zijn, dan ruikt dit boek van Joke van Leeuwen naar toen. Dàt bedoel ik, zei de zalm roept bij mij precies hetzelfde gevoel op van spanning en veiligheid op als overdag salamanders vangen en ’s avonds tv kijken.

Van Leeuwen rijgt de verhalen aan elkaar net als het spelletje waarin je een dier moet noemen dat begint met de laatste letter van het vorige dier. Poes-slang-giraf-fazant. Van beker naar zalm, van zandkorrel naar denker, van een hond naar een liniaal, van straatsteen naar inktzwam. Als ik het zo opschrijf klinkt het totaal niet logisch, maar als je de verhaaltjes leest in het volkomen begrijpelijk wat er staat.  Het zijn stuk voor stuk verhaaltjes die je aan het denken zetten over waardering, over gezien worden, over aandacht. Zelfs zandkorrels hebben behoefte aan respect, niet alles kan worden gemeten met een liniaal en wat is eigenlijk mooi?

Van Leeuwen heeft het boek geschreven voor de Maand van de Filosofie voor kinderen, maar zoals gezegd, ik werd er zelf ook weer even kind van ook al ben ik ondertussen al lang en breed een groot mens. Net als de schrijfster zelf ook al lang en breed een groot mens is. Maar wel een groot mens dat met gemak weer in haar kinderschoenen kan stappen en een wereld kan oproepen voor alle kinderen of ze nu zeven, achtenveertig, drieënzeventig of zevenentachtig zijn.

Ik vind het prachtig en dan heb ik nog niet eens iets gezegd over de illustraties die ze ook zelf heeft gemaakt. Een vakvrouw. Fantastisch. Ik hoop dat dit boekje op alle basisscholen wordt (voor)gelezen. Het boek is gewaardeerd met de maximale ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).

Joke van Leeuwen Dát bedoel ik, zei de zalm

Dát bedoel ik, zei de zalm

Over het kleine en grote geheel

  • Schrijfster: Joke van Leeuwen (Nederland)
  • Soort boek: filosofisch kinderboek (10+ jaar)
  • Uitgever: Querido
  • Verschijnt: 7 maart 2023
  • Omvang: 96 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek / ebook / luisterboek
  • Prijs: € 13,50 / € € 5,99 / € 7,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)

Flaptekst van het filosofische kinderboek van Joke van Leeuwen

Een pluisje wordt door de wind weggeblazen, ver weg van haar warme trui, naar het oor van een sportvrouw die net op het podium staat met een zware kampioensbeker. Het pluisje kriebelt en als de sportvrouw daar iets aan wil doen valt de beker uit haar handen. De beker rolt de rivier in en belandt op de zanderige bodem, vlak naast een zalm.

Zo knoopt Joke van Leeuwen een bijzonder doorgeefverhaal van ontmoetingen in elkaar. Ongewone personages zoals een vlieg, een paardenbloem en een straatsteen praten met elkaar over klein of groot zijn, gewild zijn of verstoten.

Bijpassende boeken en informatie

Franse roman, Franse schrijfster, Zuid-Korea

Élisa Shua Dusapin – Pachinkohal

Élisa Shua Dusapin Pachinkohal recensie en informatie over de inhoud van de roman. Op 16 februari 2023 verschijnt bij uitgeverij Spectrum de Nederlandse vertaling van de roman Les billes du Pachinko van de Franse schrijfster Élisa Shua Dusapin.

Elisa Shua Dusapin Pachinkohal recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van de roman Pachinkohal. Het boek is geschreven door Élisa Shua Dusapin. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de roman van de Frans-Koreaanse auteur Élisa Shua Dusapin.

Recensie van Paulien Weikamp

Op de cover van Pachinkohal staat een Maneki Neko, een getekende witte poes met haar rechterpootje in de lucht. Deze houding staat voor het brengen van geluk maar ook voor het lokken van gasten of klanten. Dat effect had het ook op mij. Alsof ik werd gewenkt om dit boek te lezen. Het leek of de cover zei: Lees mij! Geluk staat je te wachten!

Gelukkig werd ik niet van Pachinkohal, wel geïntrigeerd. Pachinko is een Japanse gokautomaat. Het ziet eruit als een rechtopstaande flipperkast, waarin balletjes van boven naar beneden vallen, hoe meer balletjes je de machine laat vangen, hoe groter je prijs. De grootouders van de Franse Claire beheren een pachinkohal, een soort arcadehal, in Tokyo. Claire bezoekt ze in de zomer waarin ze dertig wordt met als doel om ze mee te nemen naar Zuid-Korea waar ze zijn geboren en ontvlucht ten tijde van de burgeroorlog. Opa is de hele dag in de pachinkohal, oma is thuis in een veel te warm appartement. Claires slaapkamer is in het souterrain en ze ziet alleen maar voeten als ze door het raam naar buiten kijkt. Dit roept een beklemmende sfeer op die je bijna kunt voelen. Net of Claire doordat ze de wereld alleen maar van onderen ziet, niet het hele plaatje krijgt. En zoals Claire niet alles ziet, zo ziet ook de lezer alleen maar wat Claire waarneemt.

Claire hangt veel in het huis, wachtend op het moment waarop ze haar grootouders kan meenemen naar Korea. Om de tijd door te komen geeft ze Franse les aan de tienjarige Mieko, dochter van mevrouw Ogawa een professor Franse Literatuur.

Elisa Shua Dusapin beschrijft wat er is, niet meer of minder. Er gebeurt heel weinig, er is nauwelijks ontwikkeling, het verhaal staat bijna stil. Zo stil dat je je adem inhoudt en plotseling ruimte ziet tussen de regels, waardoor je vanzelf gaat denken: wat staat hier nu eigenlijk echt? Alsof de zinnen je uitnodigen om te luisteren naar hun fluisterende echo. Daardoor krijgt alles veel meer betekenis, betekenis die je als lezer er zelf aan mag geven. Zo ga je vanzelf nadenken over de verhoudingen tussen grootouders en kleindochter, maar ook tussen mevrouw Ogawa en dochter Mieko.  Je voelt hoe een ieder stuk voor stuk zijn best doet en tegelijkertijd de ander verschrikkelijk te kort doet. Prachtig en ongelooflijk knap. Het is het bekende schrijversadagium ten voeten uit: show, don’t tell.

Tegelijkertijd staat hier tegenover dat Elisa Shua Dusapin soms voor mij bijna uit het niets Claire geïrriteerd laat zijn. Alsof ze Claire gevoelens in de mond legt die ik nog helemaal niet had gevoeld en die ik ook niet begreep. Ik kreeg hierdoor zelfs een beetje een hekel aan Claire omdat ze voor mijn gevoel veel te snel oordeelde. Maar misschien was de hekel eigenlijk teleurstelling omdat ik zo genoot van de verstilling van de rest van het verhaal en de ruimte die dat gaf om mij zelf te laten invullen wat er stond. Bij Claires irritatie leek het net alsof de schrijfster haar hand door het papier stak en met haar wijsvinger aanwees wat belangrijk was. Gelukkig vergat ik dat weer snel als ik werd meegesleept in een scene over bijvoorbeeld het uitslurpen van een kreeft door mevrouw Ogawa of een hert dat de zelfgebakken donuts van oma wil oppeuzelen.

En het einde van Pachinkohal is prachtig. Alsof je het hele boek achter de machine hebben gezeten, de ballen zijn gevallen en je eindelijke je prijs in ontvangst mag nemen. Wonderschoon en gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Elisa Shua Dusapin Pachinkohal recensie

Pachinkohal

  • Auteur: Élisa Shua Dusapin (Frankrijk)
  • Soort boek: Franse roman
  • Origineel: Les billes du Pachinko (2018)
  • Nederlandse vertaling: Andreas Dijkzeul
  • Uitgever: Spectrum
  • Verschijnt: 16 februari 2023
  • Omvang: 175 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek / ebook
  • Prijs: € 20,99 / € 12,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)

Flaptekst van de roman van Élisa Shua Dusapin

Een atmosferische en mysterieuze roman van de auteur van Winter in Sokcho

Zomer in Tokio. Claire is naar Japan gekomen om de 12-jarige Mieko Franse les te geven. De rest van haar tijd spendeert ze bij haar grootouders, dagdromend, Tetris spelend en luisterend naar de straatgeluiden boven haar.

Het liefst wil Claire op reis naar Korea, het land dat haar familie vijftig jaar eerder samen met duizenden anderen ontvluchtte vanwege de burgeroorlog. Sindsdien zijn ze nooit meer teruggegaan. In Japan openden zij bij aankomst de pachinkohal Shiny – een Japanse gokhal, die met knipperende lampjes de aandacht trekt en bezoekers groot geluk belooft. Maar zullen zij hun thuisland ooit nog terugzien?

Pachinkohal is een minutieuze en poëtische roman over anders-zijn, uitvinden wie je bent en de eenzaamheid binnen een familie.

Élisa Shua Dusapin (1992) is Frans- Koreaans en groeide op in Frankrijk, Zuid-Korea en Zwitserland. Winter in Sokcho is haar debuutroman en werd bekroond met onder andere de Prix Robert Walser en de National Book Award 2021 voor vertaalde literatuur.

Bijpassende boeken en informatie