Catherine Munroe De pony’s aan de rand van de wereld recensie en informatie boek over leven op de Shetlandeilanden.  Op 13 oktober 2022 verschijnt bij uitgeverij Noordboek de Nederlandse vertaling van The Ponies at the End of the World, over het leven op Shetland van schrijfster Catherine Munroe.

Catherine Munroe De pony’s aan de rand van de wereld recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van De pony’s aan de rand van de wereld, Een verhaal van hoop en saamhorigheid op Shetland. Het boek is geschreven door Catherine Munroe. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van dit autobiografische boek over Shetland van schrijfster Catherine Munroe die er zelf inmiddels woonachtig is.

Recensie van Jolien Dalenberg van Paadenfeest

Voor haar werk trekt Catherine Munro naar één van de afgelegen Shetland Eilanden om onderzoek te doen naar de pony’s die daar leven en hun relatie met het landschap en de mensen. Ze komt er achter hoezeer dit allemaal met elkaar verbonden is. Hoe de geschiedenis doorklinkt, hoe kennis en verhalen van generatie op generatie worden doorgegeven. Hoe mens en dier constant zoeken naar een balans tussen autonomie en domesticatie. De autonomie maakt dat de pony’s hun vermogen behouden te overleven in vaak barre omstandigheden. Ze maken de juiste keuzes en hun instinct lijkt feilloos. Tegelijkertijd is er ook enige controle nodig om de dieren later een grote kans op een goed leven te kunnen bieden. Behalve de beschrijving over het leven op het eiland, geeft Munro ook een persoonlijk inkijkje in haar belevingswereld. Haar gevoel van niet echt geworteld zijn, niet altijd goed weten hoe je banden moet smeden. Toch lijkt ze er aardig in te slagen.

Catherine Munro is antropoloog en weet heel raak het vaak harde leven op het eiland te beschrijven. Als lezer wordt je meegevoerd naar de ruige vlaktes, de kleuren die in de lente verschijnen, de dieren die zo nauw met het eiland verbonden zijn en de menselijke bewoners. Zonder dat je ooit een voet op Whalsey hebt gezet, kun je de ruigheid, maar ook de saamhorigheid voelen. Het vermogen om zo mét de natuur te leven, is er één die vele mensen verleerd zijn. Het is ontroerend en hoopvol om te lezen hoe het er op Whalsay aan toe gaat. Zonder de buren en kennissen enorm uitvoerend te beschrijven, schetst Munro een beeld. Van de mensen als individuen, maar vooral ook van de cultuur.

Enige minpuntje in mijn ogen, is hoe Munro de trainingen van de veulens omschrijft.

“Het gaat om wederzijds respect, maar het is natuurlijk ook een machtsstrijd, zei ze (aldus Leona, één van de Shetland fokkers). In deze stoeterij werd een natuurlijk beloningssysteem gehanteerd: ze hielden de neus van het veulen heel even vast of aaiden deze als het veulen correct reageerde. Die methode bootst de natuurlijk interactie binnen een paardenkudde na en maakt geen gebruik van kunstmatige vormen van beloning, zoals eten.”

Wat mij betreft liggen hier meerdere gemiste kansen. Allereerst, paarden weten uitstekend dat het verschil tussen mensen en paarden. Natuurlijk gedrag nabootsen is daarom in mijn ogen glad ijs. Hoezeer deze mensen ook één zijn met de natuur, ze hebben niet het gehoor, het reukvermogen noch het zicht van de paarden. En daarin gaat natuurlijk gedrag nabootsen al mis. Bovendien, ja, paarden kunnen elkaar in de neus blazen om informatie uit te wisselen. Het vast pakken van de neus of even aaien, zéker door de mens is doorgaans voor een paard geen beloning.

Hier had Munro de kans om iets uit te leggen over leertheorie. In basis doet een dier (of mens) iets omdat hij een verlangen heeft om iets te krijgen, of om iets te vermijden. De veulens wordt geleerd dat druk op het halstertouw enkel weg gaat wanneer zij een stap naar voren doen. Het is niet het vasthouden van de neus dat de pony’s vertelt dat zij iets “goed” hebben gedaan. Maar het weg vallen van de druk.

Tot slot is eten natuurlijk alles behalve een kunstmatige beloning. Het is één van de belangrijkste motivators van de Shetlandpony’s om over het eiland te bewegen. Op zoek naar eten. Ze weten exact wanneer ze zeewier langs het strand kunnen eten, of de grassen en mossen tussen de rotsen. Eten is dus één van de meest natuurlijke vormen van belonen.

Dat de bewoners van de Shetland eilanden hier niet van op de hoogte zijn, is begrijpelijk. Decennia lang worden paarden getraind op basis van negatieve bekrachtiging (druk toevoegen en weg laten vallen bij gewenst gedrag). En ergens is het Munro niet aan te rekenen. Waarom zou ze de kennis van de bewoners in twijfel trekken? Toch stoorde het me, omdat dit hardnekkige mythes in stand houdt. Bijvoorbeeld dat voedsel een schadelijke en onnatuurlijk manier van werken zou zijn.

Maar los hiervan, heb ik vooral genoten van De pony’s aan de rand van de wereld. Als je er van houdt te kunnen verdwijnen in een boek, één te worden met de omgeving, de dieren en mensen, dan is dit absoluut jouw boek. Het inkijkje in het leven van Munro zelf, geeft het verhaal nog net wat meer lading. Het gaat niet veel over haar, de hoofdmoot ligt duidelijk bij het beschrijven van het leven op Whalsey, maar het geeft juist voldoende om het nog wat meer diepgang en afwisseling te geven. Gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (zeer goed)

De pony’s aan de rand van de wereld

Een verhaal van hoop en saamhorigheid op Shetland

• Schrijfster: Catherine Munroe (Schotland)
• Soort boek: memoir, reisverhalen
• Origineel: The Ponies at the Edge of the World (2022)
• Nederlandse vertaling: Erika Venis
• Uitgever: Noordboek
• Verschijnt: 13 oktober 2022
• Omvang: 256 pagina’s
• Uitgave:  paperback
• Prijs: € 22,50
• Boek bestellen bij: Bol / Libris
• Waardering: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)

Flaptekst van het boek over Shetland van Catherine Munroe

De pony’s aan de rand van de wereld is het verhaal van het eerste jaar van een jonge, Schotse vrouw op Shetland. Ze bestudeerde Shetlandpony’s, de kleine maar robuuste dieren die generaties Shetlanders hebben geholpen hun harde leefomgeving te overleven, om onderzoek te doen naar het gedeelde leven van mens en dier. Ze werd tijdens haar studie warm onthaald door de eilandbewoners, luisterde naar hun verhalen en leerde hun manier van leven begrijpen. Het verslag van dat jaar kenmerkt zich niet alleen door de wisseling van de seizoenen, maar ook door de hoogdagen van de Shetlandkalender en de bijbehorende festiviteiten. Het is een lyrisch en actueel boek over gemeenschap, de verbindingen tussen mensen, dieren en landschap, rijk aan verhalen over Shetlanders en hun dieren. Daarnaast bevat het vele wetenswaardigheden over de geschiedenis van deze paarden.

Dit is het eerste boek van Catherine Munro. Ze werkt nu als reisleidster op Shetland, waar ze woont met haar man en jonge kinderen.

Bijpassende boeken en informatie

Irwan Droog (Nederland) – Het huis aan het einde
Leven op een eiland in de poolcirkel
reisverhaal
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Beschrijft op zeer liefdevolle wijze over het verblijf op het afgelegen Noorse eiland, over de bewoners en de geschiedenis. In een mooie en verzorgde stijl neemt Irwan Droog de lezer volledig mee…lees verder >

• Schotse schrijvers en schrijfsters