Sander Enderink Het Oude Hollandse Waterlinie Boek recensie en informatie. Op 1 april 2021 verschijnt bij Uitgeverij WBOOKS dit boek over de Hollandse Waterlinie geschreven door Sander Enderink.
Sander Enderink Het Oude Hollandse Waterlinie Boek recensie en informatie
Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Het Oude Hollandse Waterlinie Boek. Het boek is geschreven en samengesteld door Sander Enderink. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud dit boek over de Oude Hollandse Waterlinie geschreven door historicus Sander Enderink.
Het rampjaar 1672, de Oude Hollande waterlinie. Onderdeel van de canon van Nederland: Tijd van de regenten en vorsten
Al in de Middeleeuwen had men ontdekt dat water een goed verdedigingsmiddel is. Soldaten en burgers konden zich terugtrekken in een kasteel, dat op een eiland stond. Kwam de vijand eraan, dat werd de brug opgehaald. Later werd dit ook toegepast op steden, die ommuurd werden en voorzien van een gracht eromheen. Hoe breder de gracht, hoe meer de vijand op een afstand werd gehouden.
Van Muiderslot tot Slot Loevestein; Water als verdedigingswapen
Door de eeuwen heen werden de wapens krachtiger, waardoor de verdediging zich steeds moest aanpassen. Hout werd steen en later aarde en nog later beton.
In de Tachtigjarige Oorlog werd bedacht dat ook stukken land onder water konden worden gezet om de Spanjaarden tegen te houden. Een voorbeeld hiervan is Woerden.
De rust na de Vrede van Münster in 1648 was maar van korte duur. In 1667 brak een oorlog uit tussen Spanje en Frankrijk over de heerschappij van de Spaanse Nederlanden. (Globaal het huidige België). De koning van Frankrijk, Lodewijk XIV, was nogal verbolgen over de houding van de Republiek en zon op wraak. Ook de verhouding met Engeland was problematisch geworden door onderlinge concurrentie op het gebied van handel en de koloniën. Deze onrust resulteerde in een oorlog die in 1672 uitbrak. Het rampjaar. De Republiek werd van vier kanten aangevallen: door Engeland en Frankrijk en door de legers van de bisdommen Münster en Keulen. De Republiek sloot snel een verbond met haar oude vijand Spanje. Om Holland te verdedigen hadden ingenieurs bedacht om hele stroken land onder water te zetten. Als het maar een halve voet is, zoo is het ons genoeg, aldus kolonel Van der Duyn. (Een duim is 30 cm). Al snel liepen de stroken land van Muiden via Bodegraven en Gouda richting Den Bosch.
Het water was te ondiep om er met zware boten met manschappen op te varen en te diep om er doorheen te lopen, vooral omdat je de slootjes niet kon zien. De boeren waren echter tegen het onderwaterzetten van hun land. Ze konden hierdoor gedurende langere tijd niets verbouwen. Dit leverde felle protesten en zelfs gevechten op tussen de soldaten en boeren. Sommige boeren werden dan ook als landverraders geëxecuteerd.
Een waterlinie werkt niet als het gaat vriezen en dat wisten de Fransen ook. Maar toen ze over het ijs trokken, ging het al snel dooien en was de linie gered. Uiteindelijk heeft mede dankzij de waterlinie de Republiek stand kunnen houden en trokken de aanvallers zich terug.
De Fransen bleven onze vijanden en in de periode 1701-1787 werd er nog regelmatig stukken land onder water gezet, maar tot grootscheepse vijandelijkheden kwam het niet meer. Na Napoleon werd er een nieuwe linie aangelegd: De Nieuwe Hollandse Waterlinie, die ten oosten om de stad Utrecht heen liep en in 1951 verklaarde koningin Juliana alle vestingwerken van geen klasse. En tegenwoordig zijn de forten omgevormd tot musea, horeca of hotels. Beide linies staan echter steeds meer in de belangstelling en behoren tot Nederlands erfgoed.
Het is in 2022 350 jaar geleden dat de Oude Hollandse Waterlinie bestaat en dat wordt herdacht met grootse activiteiten en waarschijnlijk met meer publicaties.
De auteur heeft gekozen voor om de geschiedenis van de Oude Hollandse Waterlinie te beschrijven in 245 korte verhalen, die alle voorzien zijn van kleurige prenten of foto’s. Jammer dat deze geen ondertiteling hebben, waardoor niet altijd duidelijk is wat je afgebeeld ziet.
De verhalen vertellen enigszins chronologisch de geschiedenis van dit gebied in tien hoofdstukken. Het boek ziet er verzorgd uit. Toch heb ik wel wat aan te merken op de presentatie. Het formaat van het boek (16 x 16cm) lijkt handig, maar er is geen ruimte om een gedetailleerde kaart van het gebied te laten zien. Dit is wel nodig, omdat de auteur veel namen van polders, steden en wateren noemt. Die kan je niet terugvinden in op een kaart.
Mooi gepresenteerd plaatjesboek met verhalen dat toch enigszins tekort schiet
Ook terugzoekfuncties komen niet in het boek voor. Geen namenregisters en dergelijke. En eigenlijk is door de keuze van de auteur (245 korte verhalen) het overzicht van de toch wel gecompliceerde geschiedenis rond 1672 niet zo goed te volgen. Hoe verliep de veldtocht van de legers?
Samenvattend een mooi gepresenteerd plaatjesboek met verhalen, maar voor wie wil weten wat en waar de gebeurtenissen zich afspeelden niet de juiste keuze, gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (zeer goed).
Recensie van Jos van Raan
Het Oude Hollandse Waterlinie Boek
- Schrijfster: Sander Enderink (Nederland)
- Soort boek: geschiedenisboek
- Uitgever: WBOOKS
- Verschijnt: 1 april 2021
- Omvang: 288 pagina’s
- Uitgave: gebonden boek
- Boek bestellen bij: Boekhandel / Bol
- Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Flaptekst van het boek over de Hollandse Waterlinie
Waterlinies zijn een typisch Nederlands fenomeen. Door tussen imposante vestingen grote stukken land onder water te zetten, moesten onneembare barrières ontstaan. Tijdens het Rampjaar 1672 werd aan de grenzen van Holland in allerijl een waterlinie ontworpen en in gebruik genomen: de Oude Hollandse Waterlinie. Volgend jaar is de nationale herdenking van het Rampjaar 1672 en wordt 350 jaar Oude Hollandse Waterlinie gevierd.
Historicus Sander Enderink is auteur van Het Oude Hollandse Waterlinie Boek. Hij neemt ons mee naar 1672: “Tussen Muiden aan de Zuiderzee en Heusden aan de Maas werden sluizen geopend, dijken doorgestoken en polders onder water gezet. Ondertussen deed een verward landsbestuur pogingen om de slecht onderhouden vestingen te voorzien van soldaten en kanonnen. In de Statenvergadering van Holland werd openlijk getwijfeld aan de waterlinie, maar onder leiding van prins Willem III van Oranje en de drie ervaren veldmaarschalken van het Staatse leger ontstond in de maanden juni en juli 1672 een grote en complexe verdedigingslinie.
De Oude Hollandse Waterlinie hield ruim anderhalf jaar stand, waarna de Franse legers van koning Lodewijk XIV het land verlieten. Het onwaarschijnlijke succes van de Oude Hollandse Waterlinie inspireerde latere generaties, maar bleek moeilijk te imiteren.”
In Het Oude Hollandse Waterlinie Boek wordt de geschiedenis van de linie in verhalen en beelden gepresenteerd en verbonden met de vestingsteden en forten die tot op de dag van vandaag zijn te bezoeken. Daarbij is bijzondere aandacht voor de boeren en prinsen, dijkgraven en musketiers en veldmaarschalken en ingenieurs die allen op eigen wijze hun stempel op de linie hebben gedrukt.
