Natascha Wodin Ergens in dit duister recensie en informatie over de inhoud van deze Duitse roman. Op 15 januari 2020 verscheen bij Uitgever Atlas Contact de Nederlandse vertaling van Irgendwo in diesen Dunkel de roman van de Duitse schrijfster Natascha Wodin.
Natascha Wodin Ergens in dit duister Recensie en Informatie
Een adembenemend mooi en heftig en dapper boek. Zij durft wel, deze Natascha Wodin. Een nietsontziende, hartverscheurende zoektocht naar een eeuwig afwezige vader, die zo een onuitwisbare stempel zette op haar kindertijd, haar ontwikkeling en op de rest van het gezin.
De geschiedenis van vader en moeder, begonnen in de Oekraïne, vervolgd en verjaagd, naar Duitsland en daar aan het eind van de oorlog tewerkgesteld als dwangarbeiders in de oorlogsindustrie. Vrouwen gescheiden van de mannen en toch was moeder zwanger. Het grote zwijgen na de oorlog, zowel door de Duisters als door de miljoenen ‘ displaced persons’ uit Oost-Europa. Het wonen in krotten, nauwelijks een inkomen, afhankelijk van voedselhulp, en een vader die vanwege zijn mooie stem opgenomen wordt in het Kozakkenkoor, waardoor hij veel reist door Europa en Rusland. En een moeder die de last van haar geschiedenis, haar heimwee naar de Oekraïne, niet meer kan dragen en zelfmoord pleegt op haar 36ste. De meisjes, want Natscha heeft nog een jonger zusje beginnen aan hun zwerftocht langs tehuizen, pleeggezinnen, waar zij soms een sprankje licht en lucht ervaren. Maar vaders stem volstaat niet meer. Hij komt weer thuis en de meisjes dus ook. Vooral zwaar voor Natascha. Vader heeft last van een angst voor vuil. Dus wanneer in het weekend het huishouden gedaan moet worden is dat vanwege de ijzeren discipline van vader, gecombineerd met zijn fobie natuurlijk nooit goed genoeg.
Nietsontziende, hartverscheurende zoektocht naar een eeuwig afwezige vader
Intussen is het op school ook geen pretje. De meisjes met hun Russische achtergrond, plus de plek waar zij wonen, de wijk van de afgewezenen, zijn de ingrediënten om gepest te worden. Wodin over deze plek;” Het was ons territorium, ons land, waar we de vrijheid van de verschoppelingen genoten, ons stuk onbeheerd natuur- het geschenk van de mensen die ons niet in hun stad wilde hebben” (pagina 95), maar daar kon je toch niet bij willen horen?Maar waar dan wel bij? Het onbereikbare. Prachtig verwoord Wodin deze onmacht, de zoektocht naar het ontoegankelijke;” Ik was altijd gevangen, wilde altijd weg, op z’n minst naar de binnenplaats, op z’n minst naar de vrijheid van de uiterwaarden en kiezelgroeven.
Het was een voortdurend verlangen naar elders waaraan ik leed, net als het heimwee van mijn moeder, alleen hunkerde ik niet naar de Oekraïne, maar naar het Duitsland voor onze deur. Verraad dus, in ieder geval aan haar vader die zijn leven lang geweigerd heeft zich het Duits eigen te maken. Altijd met zijn rug naar de Duitse maatschappij heeft geleefd. En nu, op zijn sterfbed vraagt zijn dochter zich af of ook zij in de ogen van haar vader een verraadster is. Zij, die bij de eerste de beste gelegenheid de kant van de Duitsers heeft gekozen. Zo werd zij bondgenote van hen die hem hebben onteerd, geslagen en bespot. En had hij, die nooit vrijheid had gekend, wiens leven zich in de wurggreep van twee dictaturen had afgespeeld, een ander, en bovendien zijn eigen kind, ooit vrijheid kunnen geven? Reducerend en deducerend reist Wodin terug door het verschrikkelijke leven van haar ouders, van haar vader. Haar vader, aan bed gekluisterd, tot steeds minder in staat, ogen/oren/ benen, sluitspieren, de onttakeling is mensonterend, en Wodin is de enige die deze teleurgestelde man, haar vader, iedere twee weken bezoekt. Zij maakt ruzie met het verplegend personeel wanneer de verzorging van vader weer eens ernstig veel te wensen overlaat. Nog een prachtig citaat over de observatie van het oude lijf van haar vader; zijn huid was niet slap, zoals ik bij een oud mens had verwacht, maar spande zich over zijn skelet als okerkleurig glanzend cellofaan dat op knappen staat. Zijn aanblik deed mij denken aan een groot verhoornd insect, dat zich op zijn achterpoten had opgericht en voorgoed in die houding had verstard. Zo mooi, zo aanschouwend beschreven, bijna liefdevol. Nee, dit boek is een afrekening met haar vader denk ik.
Een adembenemend mooie, heftige en dappere roman
Wat knap dat het Natascha Wodin lukt objectief verslag te doen van het gemankeerde leven dat haar ouders, maar vooral haar vader leefde, de lezer meeneemt door haar eigen socialisatie en vorming, zichzelf absoluut nergens spaart, en waarom heb ik, Ze kwam uit Marioepol, nog niet gelezen? Wat kan deze Natascha Wodin schrijven zeg. Ergens in het duister is gewaardeerd met de maximale ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).
Recensie van Mieke Koster
Ergens in dit duister
- Schrijfster: Natascha Wodin (Duitsland)
- Soort boek: Duitse roman
- Origineel: Irgendwo in diesen Dunkel (2018)
- Nederlandse vertaling: Anne Folkertsma
- Uitgever: Atlas Contact
- Verschenen: 15 januari 2020
- Omvang: 223 pagina’s
- Uitgave: Gebonden Boek / Ebook
- Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
Flaptekst van de nieuwe roman van Natascha Wodin
Ergens in dit duister van Natascha Wodin is het huiveringwekkende vervolg op “Ze kwam uit Marioepol’, het hartverscheurende boek over Wodins moeder. “Ik was tien jaar oud toen mijn moeder zich in oktober 1956 in de Regnitz verdronk. Op dat moment was mijn vader niet thuis. Minstens twee weken lang lag het lijk van zijn jonge vrouw in een koelcel, terwijl er vergeefs naar hem werd gezocht.” Hij duikt ten slotte op.
Voor het jonge meisje Natascha blijkt de terugkomst van haar Russische vader geen troost, maar het begin van een ijzingwekkende dwaaltocht door het naoorlogse Duitsland. Een treurige jeugd, alleen draaglijk omdat de oudere Natascha er met enige humor over kan schrijven. En al die tijd zwijgt haar vader, Duits leert hij niet, contact met haar wil hij amper – en nooit, nooit spreekt hij over wat hij onder de terreur van Stalin, onder de nazi’s, in het Duitse vluchtelingenkamp heeft moeten meemaken. De dood van haar vader is voor Wodin de aanleiding om het verhaal over hem te schrijven.
