Iemand moest het doen
- Auteur: Sanne Huysmans (Nederland)
- Soort boek: Nederlandse roman
- Uitgever: Koppernik
- Verschijnt: 11 april 2024
- Omvang: 176 pagina’s
- Uitgave: paperback
- Prijs: € 21,50
- Boek bestellen bij: Bol / Libris
Flaptekst van de nieuwe roman van Sanne Huysmans
Terwijl de vooruitgang onverbiddelijk binnendringt, verkommert de kapel bij de ingang van het dorp, droomt een dochter van de verre stad, zet een oude notelaar zich schrap en probeert een gepensioneerde vuilnisman de wereld een beetje beter te maken. Met haar bewierookte stijl zet Sanne Huysmans een wereld neer die verontrustend bekend voorkomt.
Iemand moest het doen is een urgente roman over de noodzaak van dienstbaarheid en de tragiek van verwachtingen, en vooral een portret van een gemeenschap die vasthoudt aan de waarden die ze dreigt te verliezen.
Sanne Huysmans Iemand moest het doen recensie van Tim Donker
Waar kan ik gaan om als is het maar een onsje van het talent van Sanne Huysmans? Dat wil ik hebben. Waar kan ik dat kopen? Goed. Met zelfs een half onsje zou ik al genoegen nemen. Ga maar na. Alleen al dat prachtige platenlabel. Aspen Edities (met als sublabel, ook niet mis, Et Alia). Een label voor aarzelende, tastende, zacht strelende muziek, ergens op het snijvlak van avantgarde, jazz, (freak)folk, ambient en neo-klassiek (wateren waar ook, ik weet het wel, labels als Denovali, 12K en Fluid Audio in vissen, te naam maar een paar, maar Aspen is een pak spannender dan die laatste twee en zeker een stuk konsistenter dan de eerste), dat met Arve Henriksen, Eyvind Kang en Shahzad Ismaily ook nog een paar grote tot zeer grote namen op de palmares heeft staan. Vrijwel elke titel op Aspen is het aanschaffen waard en het label is tot mijn onuitsprekelijke genoegen de fysieke geluidsdragers, en in mijn geval rust mijn oog dan voornamelijk op: de cd, trouw gebleven. O. Die Mono no aware. O. Die Dissolution of the other. O. Die When the shade is stretched. O. Al die titels. En te weten dat je die de wereld in hebt mogen helpen. O. Alleen dat al.
Maar dat er dan meer is.
Dat je dan ook nog schrijft. Dat je debuteren kon op Houtekiet, die de twee mooiste boeken van Berckmans (toch een van de beste schrijvers die ooit geleefd hebben) uitgaven, en dat er dan nu een twede is. Op Koppernik dan nog, ook een uitgeverij met een fijne neus voor schoonheid, durf en eigenzinnigheid. Hier dan. Op dat eigenste Koppernik. Komt Iemand moest het doen.
Deze meesterlijke roman vertelt het verhaal van een klein Vlaams dorpje en hoe dat zich ontwikkelt overheen enkele decennia. Te beginnen bij het vuur. Toen vuur nog warmte was, en licht. Toen er nog bijna niks was. Toen. Daar, in die tijden, op die plek, laat Huysmans haar verhaal beginnen. En toen? Toen kwamen de buizen. Toen kwam elektriciteit de huizen in. Toen moest je maar naar de schakelaar tasten om licht te hebben. Vuur was niet langer licht. Wel warmte nog.
De lezer beleeft het verhaal vanuit verschillende standpunten. Maria is een hoofdfiguur. En Pol. Goede Pol. Sympathieke Pol. Wie zou er niet zo willen zijn als Pol? Hij leeft alleen, maar bitter is hij zeker niet, hij leeft in harmonie met de natuur en met zijn buren om wie hij zich bekommerd. Spreken doet hij tegen zijn moeder, hoewel die allang dood is. In het begin van het boek had ik daar een lichte Psycho-associatie bij maar hoe langer ik meeleefde met Pol hoe meer ik er alleen nog maar een proeve van zijn warm, kloppend hart in kon zien.
(en god dat einde, verdomme dat einde, ik was ziek om dat einde, ook al vanwege die kat, hartstochtelijke kattenliefhebber die ik ben, ik was zuur om dat einde, ergens jammer om zoon geweldig boek uiteindelijk met een rotgevoel weg te leggen)
Maar niet alleen Maria en Pol zijn er. Veel meer mensen spreken hier, beleven hier dingen, zien hier langzaamaan moderne tijden komen. En eén van de verhaalfiguren is boom.
Met een uiterst poëtiese pen (water “pelt” “vuil en zorgen en vermoeienis” van Maria’s gezicht; zulke dingen) -hierbij humor en experiment niet schuwend- weet Huysmans, via fragmentarisme en een polyfoon stemmenkoor, de lezer te ontroeren, te laten lachen en -vooral- te betoveren. Deze magistrale roman laat het lezersbrein alle kanten uitschieten. Of. Naja. Dit lezersbrein dan toch. Deden Pols conversaties met zijn moeder me al dus kleinstwijle aan Psycho denken; door de overwoekering van zijn tuin kwam me Ranonkel in gedachten (één van de eerste boeken die ik las). En wie kan er over een Kapelstraat lezen zonder aan De Kapellekensbaan te daan? Waarmee Iemand moet het doen ook de veelheid aan spelers deelt, en die ontegenzeggelijke vlaamsheid, het simpele boerenleven van weleer, zo oervlaams, zo wonderschoon (boeken als dit doen me steeds weer in België willen leven).
Jezus. Ja van zoveel pracht gaat een mens vanzelf wel vloeken. Wat een godverdomd fantasties boek is dit. Wat een diep inlevingsvermogen spreekt hier uit, wat een grote liefde voor al het zijnde (een proeve van objectgerichte ontologie misschien?). Huysmans verplaatst zich in mensen, in het landschap, in een streek, en schrijft alles rechtstreeks uw brein, ziel en hart in. Ik verklaar Sanne Huysmans heilig. En Iemand moest het doen tot een meesterwerk.
Informatie over Sanne Huysmans
Sanne Huysman is geboren in 1988. Ze studeerde achtereenvolgens politieke wetenschappen en filosofie. Naast gediplomeerd bakker en boswachter, is ze medeoprichter van het platenlabel Aspen Edities. Ook is ze bestuurslid bij filosofiehuis Het Zoekend Hert.
In 2007 debuteerde Sanne Huysmans met de roman Rafelen, waarvoor ze publieksprijs van de Confituur Boekhandels ontving. Haar tweede roman, waarover je hier uitgebreide informatie leest, staat gepland voor april 2024.