Rodaan Al Galidi Hoe ik talent voor het leven kreeg recensie, waardering en informatie. Hoe en waar te beginnen met het recenseren van deze roman? Dit boek dat door iedereen gelezen moet worden die op een of andere manier, op beleids- en uitvoeringsniveau, van doen heeft met asielzoekers. Vooral met diegenen die nog niet uitgeprocedeerd zijn.Dit boek veroorzaakte bij mij zoveel verontwaardiging over de hele asielprocedure, dat het een lastige klus wordt mijn verontwaardiging en plaatsvervangende schaamte hierover buiten de recensie te houden. Maar gelukkig heeft Rodaan zoveel talent dat het hem wel lukt objectief te blijven. Met humor, zelfreflectie, prachtige woorden en zinnen, wanhoop en hoop neemt hij je mee door zijn uitzichtloze zwerftocht door Azië en zijn zwarte tijd in een AZC.
Rodaan Al Galidi Hoe ik talent voor het leven kreeg recensie
Het voorwoord begint zo; ”Dit verhaal zit mij dwars. Erover schrijven lukte nooit goed, zelfs er openhartig over spreken vond ik moeilijk. Ook jaren later kon ik het er niet echt over hebben. Ik wilde verder. Ik begon het onderwerp te mijden, om niet weer meegesleurd te worden door herinneringen aan toen.” En wat fantastisch dat een niet nader te noemen man hem heeft overgehaald, hoofdstuk voor hoofdstuk deze geschiedenis op papier te zetten en hem toe te sturen. Zo werd deze man de verloskundige voor Rodaan, zodat hij deze last niet hoeft mee te sjouwen door de rest van zijn leven en is er een noodzakelijk boek toegevoegd aan de Nederlandse literatuur.
Onheilspellende zware reis door de asielprocedure
Rodaan kiest ervoor niet zelf de hoofdpersoon te zijn door deze zwarte, onheilspellende, onvoorspelbare zware reis door de asielprocedure heen. “ Zo kon ik de schrijver blijven”, zegt hij. Hij maakt Semmier Kariem de hoofdpersoon, het lijdend en soms ook leidend voorwerp in dit boek. Zo komt de lezer ook op begin februari 1998 aan op Schiphol. Vanuit Ho Chi Minhstad vertrokken met een vals Nederlands paspoort na een jarenlange illegale zwerftocht door Azië. Voor mij was het onontkoombaar in het hoofd van Semmier te kruipen en zijn angst en onzekerheid mee te maken . Met nog vers in het hoofd zijn antwoord op de vraag van een Aziatische douane waar Curaçao leert hij veel over douaneambtenaren. Hoe afhankelijk je van hen bent, en van hun stemming. Hoe zou het hier op Schiphol verder gaan? Het lukt hem door de douane te komen. Hij heeft nog 10 dollar op zak en besluit zijn moeder te bellen. “” Ach, dank God, Nederland”, zei zijn moeder. God houdt van Hollanders, waarom anders heeft hij de uiers van hun koeien zo enorm gemaakt?” Al snel maakt hij kennis met de vreemdelingen politie. Waar is zijn paspoort? En welk paspoort? En hoe gaat de asielprocedure precies in zijn werk? En wat is de betekenis van zijn eerste interview? En waarom neemt niemand hem serieus als hij zegt dat hij te moe is en zich ziek voelt? En waarom weet hij zijn geboortedatum niet precies? En wat wil de vrouw van de vreemdelingen politie nu precies van hem? En wat wil ze van hem horen?
Na een aantal maanden in het Opvang Centrum in Haarlem zijn tweede interview. En vrouw vond rond de dertig.” In haar blik las ik verveling, geen aanmoediging” schrijft Rodaan. Semmier krijgt een tolk toegewezen die hem nauwelijks begrijpt, maar gelukkig heeft hij al in deze korte tijd in Nederland begrepen dat hij daar niet al te moeilijk over moet doen.“ U moet voorzichtig zij mijnheer Kariem, dit is uw toekomst”, zegt mevrouw vreemdelingenpolitie. Semmier vindt het grappig dat zijn toekomst op haar A4tje staat, en niet gaat over zijn gezondheid, zijn geluk, zijn dromen. Blijkbaar wil niemand daarvan weten. De start van zijn asielprocedure staat symbool voor alle dwaze maatregelen die op Semmier en alle andere asielzoekers in procedure worden losgelaten.
De hele asielprocedure lijkt een soort tombola
Wel ergens in de verste verte gebaseerd op stringente regelgeving die aan elkaar hangt van structureel wantrouwen jegens asielzoekers. Maar de uitvoering van deze regelgeving lijkt afhankelijk van de stemming, het karakter, de achtergrond, de nachtrust en dergelijke van de medewerkers van het AZC. Al heel snel snappen de asielzoekers hoe dat werkt. De onberekenbaarheid van de hele procedure, de hoop op, het verlangen naar een leven buiten het AZC wordt als maar op de proef gesteld. Sommige asielzoekers lukt het door list en bedrog, door goede acteurs te zijn, snel een verblijfsvergunning te krijgen. Bijvoorbeeld geholpen door de plaatselijke kerk. Door Christen te worden. Of je voor te doen als homo, of door een stomme fout van het AZC. Anderen proberen het in Duitsland, zoals Semmier en zijn vriend Khadem. Deze wordt na jaren in procedure zo wanhopig dat hij zelfmoord pleegt. Waarschuwingen over zijn geestestoestand door andere asielzoekers is door het personeel stelselmatig in de wind geslagen. De dwaasheid van de procedure, de hoop en wanhoop van de asielzoekers, de idiote dagelijkse verplichtingen waaraan voldaan moet worden, de onbegrijpelijke regelgeving, Rodaan weet het allemaal vol verve te beschrijven. Maar ook dat je van erg goede huize moet komen om niet ten onder te gaan. In ieder geval., geestelijk gezond te blijven. Rodaan vat dit allemaal kort en bondig samen in de eerste alinea van hoofdstuk 17. “Hoe ik het leven in een AZC moet uitleggen, weet ik niet. Je zou het kunnen vergelijken met de Titanic, alleen vaart dit leven op een zee van wachten op een antwoord van de IND op de asielaanvraag. Alle asielzoekers zijn ijsbergen, waarvan je niet kunt zien hoe groot het blok onder water is. Sommige asielzoekers zijn gaten in de romp en velen zijn gevaarlijke stromen.. Af en toer laten ze het schip zinken. Dan wordt de politie gebeld , die de Titanic weer naar boven hijst.”
Een heftig, noodzakelijk, confronterend boek
Een heftig, noodzakelijk, confronterend boek, dat wat mij betreft wel wat ingekort had kunnen worden. Maar dat is makkelijk praten voor een buitenstaander als ik, die zich niet kan voorstellen wat het betekent om je land te moeten verlaten vanwege oorlog en achtervolging. Al vind ik dat het Rodaan Al Galidi goed lukt op zo’n manier over zijn procedure te schrijven, dat ik mij regelmatig schaamde over ons Nederlands asielbeleid beleid en over het ontbreken van medemenselijkheid in deze hele procedure. Dit moet toch anders kunnen! Rodaan Al Galidi Hoe ik talent voor het leven kreeg is gewaardeerd met ★★★★★ (uitstekend).
Recensie van Mieke Koster
Hoe ik talent voor het leven kreeg
- Schrijver: Rodaan Al Galidi
- Soort boek: sociale roman
- Uitgever: Uitgeverij Jurgen Maas
- Verschenen: 2016
- Omvang: 472 pagina’s
- Uitgave: Gebonden Boek / Goedkope Paperback
Andere Boeken van Rodaan Al Galidi
Duizend-en-een nachtmerries
- Schrijver: Rodaan Al Galidi (Irak, Nederland)
- Soort boek: verhalen
- Recensie: Mieke Koster
- Waardering: ★★★★★ (uitstekend)
Wat fijn dat Rodaan Al Galidi zijn verhalenboek begint met een geruststelling. Dat je niet onderweg als lezer denkt, hè wat lees ik eigenlijk, over wie en wat lees ik. Wat schotelt Rodaan mij voor? Alle verhalen zijn ernstig geloofwaardig ook al valt het een en ander niet zomaar makkelijk te bevatten. Heerlijke verhalen, met een glimlach te lezen, met schaamte over angst en onwetendheid van de zogenaamde “andere” medemens, over liefde, verdriet, medemenselijkheid, dood, onmacht, terrorisme…lees verder >