Fernando Aramburu Vaderland Recensie Waardering en Informatie. In maart 2018 is bij Uitgeverij Wereldbibliotheek de indrukwekkende roman verschenen van de Baskische schrijver Fernando Aramburu Vaderland. Op deze pagina kun je de Fernando Aramburu Vaderland recensie waardering en informatie over de inhoud van de roman lezen.

Fernando Aramburu Vaderland Recensie Baskische Roman

Fernando Aramburu Vaderland Recensie

Vaderland is een zeer gelaagde en gewaagde titel voor deze roman. Juist nu, omdat overal in Europa maar ook elders in de wereld het nationalisme oprukt, een groot deel van de wereld daar hoop uit genereert en een ander deel juist op de gevaren en de kortzichtigheid ervan wijzen en ervoor vrezen. Het begrip Vaderland, daar zit al gauw een geurtje aan. Fernando Aramburu heeft daar middenin gezeten. En dat proef je, ruik je, weet je, als je dit boek leest. Geloofwaardig, gepassioneerd, betrokken en vooral, zonder oordelen beschrijft hij het feitelijk leed van twee bevriende Spaanse families uit de buurt van San Sebastian, wanneer een van de zonen besluit zich aan te sluiten bij de ETA. En toch is het fictie. Knap. Hoe doet hij dat? Lees deze fascinerende roman lezen en alles wordt duidelijk.

Aramburu zit elk personage op de huid en vaak diep eronder

Miren en Bittori, al jarenlang de dikste vriendinnen en zelfs met hetzelfde plan rondlopend om het klooster in te gaan kunnen van de ene op de andere dag geen woord meer met elkaar wisselen. Nee, van dat klooster is niks terecht gekomen. Zij trouwden, woonden in hetzelfde dorp. Miren vond Joxian, een arbeider, altijd ovens stoken, altijd warm, altijd vuil. Bittori trouwde met Txato, hij begon een vervoersbedrijf, kreeg arbeiders in dienst, begon geld te verdienen. De mannen werden elkaars beste vrienden, zoals de vrouwen elkaars beste vriendinnen bleven. Alles werd gedeeld, het eten, het optrekken met elkaars kinderen, groot en klein verdriet. Langzaam maar zeker schets Amburu het beeld van verwijdering tussen deze twee hechte families. De manier waarop hij dit heeft aangepakt, nl. elk hoofdstuk geschreven vanuit het perspectief van een lid beide families maakt dat je je als lezer je adem inhoudt en om de haverklap denkt: ”Nee hè, het zal toch niet?” of ”zou het dan toch?” Amburu zit elk personage op de huid en vaak zelfs diep eronder. Daardoor wordt het zo evident wat zo’n radicale, blinde, vaderlandsliefde voor een schade aanricht. En niet alleen fysieke en materiële schade, maar juist emotionele en psychische schade. Schade die bijna niet te repareren valt. Joxe Marie, zoon van Miren en Joxian zit al jarenlang vast vanwege terroristische daden. Wanneer hij om vergeving moet of wil vragen zegt hij op pagina 558: ”het vragen van vergeving vraagt meer moed dan het afvuren van een wapen, het activeren van een bom. Dat kan iedereen. Je hoeft alleen maar jong, goedgelovig en een heethoofd te zijn. Want je moet niet alleen de kloten hebben om oprecht de begane gruweldaden goed te maken, al is het slechts in woorden. Het vragen om vergeving heeft direct consequenties voor al jouw betrokken vrienden en familieleden die al die tijd in jouw strijd voor het vaderland, in dit geval Baskenland hebben geloofd en met hand en tand verdedigd. Dus ja, ook zij zouden gezichtsverlies lijden. Wie zou hij dan wel om vergeving moeten vragen? Nou, dat is Bittori. Haar man is door de ETA vermoord en toch besluit zij om terug te aan wonen in haar geboorte dorp vol ETA aanhangers. Haar man, een vriendelijke goedzak met zakelijk inzicht en succes, werd vermoedelijk vermoord omdat hij weigerde de idioot hoge bijdrage aan de vrijheidsstrijders te blijven betalen. Wie was de dader? Was dat Joxe Marie? Waarom is zij dan terug gekomen naar het dorp? Om de moord op haar man niet te laten rusten? En dus haar vroegere vrienden en nu dus haar vijanden, alleen maar te tarten? Dat denkt Miren en dat moet de rest van haar gezin en het dorp dus ook denken.

Een briljante, fascinerende en uiterst boeiende Baskische roman

Omdat Fernando Aramburu elk personage op en onder de huid zit volg je als lezer hun hersenspinsels, het web waarin iedereen zichzelf en elkaar in gevangen houdt. Ontsnappen is gelijk aan hoogverraad. Omdat het wankele huis gebouwd op zogenaamde zekerheden zomaar in elkaar kan storten. En toch, wanneer er na een oorlog doorgeleefd moet worden met elkaar is dat wat nodig is. Ontsnappen uit het web en het eigen en misschien oh zo wankele geweten volgen. Toch vind ik dat Aramburu hoopvol gestemd is, ondanks zijn waarschuwing voor sluimerend nationalisme. Want een proces van verzoening is iets waar heel veel bij komt kijken, waarbij in eerste instantie vooral verzet en ontkenning de ingrediënten zijn die de smaak en geur bepalen. In deze recensie heb ik niet absoluut de pretentie een volledig juiste weergave en analyse van deze roman te kunnen geven. Daarvoor is Vadeland te gelaagd en te complex en weet ik veel te weinig van terrorisme en nationalisme. De gedachtenspinsels van Joxe Marie ergens in een cel in de middle of nowhere (pagina 407) illustreren de gelaagdheid en uitmuntende kwaliteit van de roman. “Een man is soms net een schip. Een man is soms net een schip met een stalen romp. De jaren verstrijken en er komen scheuren in die romp. En door die scheuren komt het water van de nostalgie naar binnen dat is besmet met eenzaamheid, en het water van het besef dat je je hebt vergist en je fout niet meer goed kunt maken, en het water dat alles aantast: dat van het berouw dat je voelt, maar waar je het niet over hebt, uit angst, uit schaamte, om het respect van je kameraden niet te verliezen. En zo kan de man, inmiddels een schip vol scheuren, op elk moment naar de kelder gaan.” Wat een boek zeg! Feranado Aramburu is gewaardeerd met de maximale ★★★★★ (uitmuntend).

Recensie van Mieke Koster