Sanmao Berichten uit de Sahara recensie en informatie over de inhoud van dit boek met verhalen van de Taiwanese schrijfster. In september 2019 verscheen bij Uitgeverij Atlas Contact het boek van de schrijfster uit Taiwan, Sanmao.

Sanmao Berichten uit de Sahara Recensie en Informatie

In de jaren zeventig van de vorige eeuw reisde de uit Taiwan afkomstige schrijfster Sanmao naar de Westelijke Sahara om er samen met haar Spaanse man te gaan wonen. Over haar lotgevallen en belevenissen schreef ze een boek dat tot op de dag van vandaag geliefd is en veel gelezen wordt in China en Taiwan. Het reisboek dat in 1976 verscheen, is nu voor het eerst in het Nederlands vertaald en uitgegeven.

In de periode dat Sanmao in de Westelijke Sahara, een woestijngebied in het noordwesten van Afrika, ten zuiden van Marokko, verbleef was het gebied Spaans. Echter sinds de onafhankelijkheid in 1956, maakte Marokko aanspraak op het gebied. Bovendien na de onafhankelijkheidsbeweging Polisario de wapens op om te vechten voor zelfstandigheid van het gebied. Daarnaast maakte ook Mauretanië aanspraak op de Westelijke Sahara.

Hoe het was om te leven en wonen in de Spaanse kolonie Westelijke Sahara

In 1975 werd de kwestie voorgelegd aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Daar werd de uitspraak gedaan dat zowel Marokko als Mauretanië al voor de Spaanse kolonisatie banden handen met het gebied maar er nooit zeggenschap over gehad hebben. Het hof sprak uit dat de bevolking zeggenschap moesten krijgen over het gebied en Spanje zich moest terugtrekken. Volgens Polisario opende dit de weg naar onafhankelijkheid van de plaatselijke bevolking de Sahrawi.

Koning Hassan II van Marokko zag in de uitspraak echter een legitimatie van zijn aanspraken op de Westelijke Sahara. Op 6 november 1975 organiseerde hij de zogenaamde Groene Mars waarbij zo’n 350.000 Marokkanen naar het grensgebied werden gezonden. Al een paar dagen later, op 14 november 1975, gaven de Spanjaarden toe onder de druk. Mede ingegeven doordat de Spaanse dictator Franco op sterven lag, werd het Verdrag van Madrid gesloten waarbij een derde van het gebied onder Marokkaans gezag kwam en de rest onder Mauretaans. Op 26 februari 1976 trok Spanje zich definitief en formeel terug.

In het begin van het verblijf was het nog vrij rustig in het gebied en heeft Sanmao vooral aandacht voor het wel en wee van de plaatselijke bevolking de Sahrawi. Bovendien beschrijft ze haar eigen dagelijkse beslommeringen en de problemen die het leven in een afgelegen kolonie en het leven in de woestijn met zich meebrengen. Ook de relatie tot haar man die werkzaam is voor de Spaanse autoriteiten, is niet vrij van problemen en tussen de regels door kun je lezen dat de verhouding die ze tot elkaar hebben niet altijd gelijkwaardig.

Langzamerhand neemt de onrust in het gebied toe en sijpelen verhalen over de strijd en de gevolgen ervan de verhalen binnen. Volgens de vertaler van het boek, Annelous Stiggelhout, hield Sanmao zich niet altijd aan de werkelijkheid en paste ze hier en daar wat “dichterlijke vrijheden” toe om de verhalen te verrijken. Maar dit doet geen afbreuk aan het leesplezier dat het boek biedt.

Bijzonder hoe een reisboek uit de jaren 70 nog steeds zo levendig is!

Wat het reisboek bijzonder maakt is het perspectief. Sanmao is afkomstig uit Taiwan en beschrijft haar lotgevallen niet uit het westerse perspectief. Weliswaar heeft ze een Spaanse man en is ze niet zelf in armoede opgegroeid, toch is haar blik een andere dan we meestal gewend zijn.

De kracht van het boek is vooral te vinden aan de levendigheid van de verhalen en het perspectief waaruit ze vertelt over een gebied dat in de jaren 70 van de vorige eeuw vrij veel belangstelling kreeg en waar tot op de dag van vandaag de problemen niet definitief zijn opgelost. Berichten uit de Sahara is de moeite van het lezen meer dan waard en gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Berichten uit de Sahara

• Schrijfster: Sanmao (Taiwan)
• Origineel: 撒哈拉的故事/ Stories of the Sahara (1976)
• Nederlandse vertaling: Annelous Stiggelbout
• Uitgever: Atlas Contact
• Verschenen: september 2019
• Omvang: 384 pagina’s
• Uitgave: Paperback / Ebook
• Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)

Bijpassende Boeken en Informatie

Paul Theroux (Verenigde Staten) – Figuren in een landschap
reisverhalen, essays
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 14 juni 2018