Categorie archieven: Recensie

Jay Farley – A Cupboard Full of Tomboys

15 april 2025 Redactie

Jay Farley A Cupboard Full of Tomboys review, recensie en informatie boek met gedichten van de non-binaire Engelse filmmaker. Op 28 februari 2025 verschijnt bij Broken Sleep Books de dichtbundel van Jay Farley. Hier lees je informatie over de inhoud van het boek, de auteur en over de uitgave. Een Nederlandse vertaling van het boek is niet verkrijgbaar.

Jay Farley A Cupboard Full of Tomboys recensie van Tim Donker

– is natuurlijk voorschrift, dacht ik. Is wat voorschrijft. Of beslist. Soeverein is hij die over de noodtoestand beslist. Uitnametoestand. De mens komt voor. Dat kan zomaar het geval zijn. Zij is de velen. De vogel vloog weg, en toen kwam de zon op. Het lied van een ik-persoon die hier aanwezig is. De toekomst is rauw, dan wordt die gekookt in het heden, daarna gebakken op een zacht vuurtje, en mettertijd zullen kaantjes overblijven. Man en vrouw en iets voerden de dingen het woord. Vuilnisbelten meubelboulevards silo’s silo’s zendmasten schapenboeren op wolvenjacht sportclubs autosloperijen postsorteercentra bladblazers pizzabezorgers een aan flarden gescheurde bonusfolder, en voor alles een plek. Voor alles een plek.

Plek is voorschrift. Plek is opbergkast. Opbergkast is staties. Is wat vast ligt. Is wat voorgeschreven is. Voorgeschreven rijrichting. Het gekende. De man. De vrouw. Dominerend. Patriarchaal, zeg je. Wit, zeg je. Binair, zeg je. Dat is hoe de opbergkasten getimmerd zijn. Uit hout zo krom. Zet mensen wezens levenden samen in groepen en dat is hoe dingen zullen groeien. De norm normeert. Dat wat de meesten zijn. Dat waaraan het leeuwendeel zich conformeert. De beugel bedacht door de hardst schreeuwenden. Wat past zullen we tolereren. De rest niet. En toen kwam de zon op. Toen klonk het lied van het wij hier aanwezig. En dan juist uitbreken.

Uitbreken. Daarover gaat deze bundel. De opbergkast te krap en sowieso al niet je plek en daar dan weg willen. Dat gaat niet zonder sporen van braak. Farley legt niet alleen de kast of de samenleving, maar gans de taal open. Waardoor deze gedichten geregeld al eens van de bladzijde springen. Op eerste doorbladeren valt al direkt de woekering aan leestekens op. Dus. Je bladert. Je ziet schuine strepen sneeën maken in zinnen, je ziet vierkante haken zich opblazen, je ziet groterdantekentjes hun pijlen richten op wat erna komt. En je denkt. Hier buldert een woedende taal. Maar de leestekens zijn niet zonder betekenis, al is het niet hun gebruikelijke. Een uitleg aan het begin zegt dat [ ] voor onderdrukking staat, < voor slechter wordend, / voor een klein beetje hoopvol. Bijvoorbeeld. Zegt het, om daarna te zeggen dat je die uitleg beter meteen maar weer vergeet en dat zou ik nog willen beklemtonen: vergeet het maar meteen! Het is mojer zonder deze uitleg, het is mojer om de leestekens je eigen gedachten te laten aanjagen, gedichten zijn geen landkaarten, ze kunnen zonder legenda, ze kunnen op zichzelf staan, ze kunnen vrijelijk verkeren met iedere lezer afzonderlijk, ik prefereer een esthetiese duiding, u prefereert iets anders, Jay Farley neigt naar reis, naar progressieve beweging.

En gesproken van reizen. Een nota bene in Nebraska. Het gedicht somt op: paren van twee woorden, het eerste woord begint met een n en het twede met een b. Neutrale biologie. Neurodivers brein. Nucleaire bom. Nieuw bloed. Nagel bijten. Nihilisties bravoure. Non-binair. Misschien het non-binair als een nota bene, een postscriptum, iets wat met de opbergkast niet vanzelf is gegeven, wat niet domineert, wat niet datgene is waaraan de meesten zich wensen te conformeren. Wat pas goed vorm kan krijgen buiten de kast, wat steeds opnieuw bevochten of afgebakend moet worden, als een achterop komend zijnde in het lijf gezet; schrijvend; herrijzen door woorden.

Misschien ook daarom zien deze gedichten er zelden uit zoals gedichten en doorgaans uitzien. Er is een gedicht in de vorm van het twittervogeltje. Mag je nog twitter zeggen? Ik vond twitter altijd een achterlijke naam, maar ik vind x nog grotesker, en die Elon Musk is een van de engste mensen van onze tijd, en twitter was dan nog wel toepasselijk omdat het refereerde aan gekwetter, aan de geluiden die vogels maken, en vogels maken geluid om hun terrein af te bakenen of om wijfjes mee te lokken of om te waarschuwen voor gevaar en is dat niet waar twitter precies over gaat, over territoriale pisserijen, over hee kijk mij eens even, en over alles wat we niet vertrouwen, hier is mijn stukje wereld en daar mag jij niet komen, hier is mijn vrouwtje en daar mag jij niet aan zitten, en daar is alles wat anders is en dat moet wegblijven, geen wonder dat dat medium de aandacht trok van zoon Elon Musk, bureaucratie waarom Nederland wel wat Elon Musk kan gebruiken brallen die rechtse ballen van Elsevier jajaja, in een dictatuur is geen bureaucratie want bureaucratie is tiepies iets van die halfzachte democratiese tijd waarin er allemaal van die stomme regeltjes bestaan om de mensen te beschermen tegen de totale willekeur van wie het toevallig voor het zeggen heeft gelukkig kunnen we soms nog de noodtoestand uitroepen die minstens voor eventjes een eind kan maken aan al die overbodige mensenrechtenonzin zaai angst en heers daar kan Mark van Ranst van meepraten en die laat medisch contact nog koppen iedereen die zegt dat de maatregelen niet nodig waren moet je tegenspreken jajaja laat de angst regeren laat altijd de angst voorop laat nooit iemand de angst ombuigen dat is nodig dat is twitter dus vandaar dat ik liever twitter zeg en niet x. Farley schrijft zijn twittervogeltje vol met messcherpe oordelen over het non-binaire zijn. Het valt aan. Het wijst af. Het gaat door korte bochten. Het heeft geen ogen. Het heft de vinger. Het zegt. Het weet. Het stelt geen vragen. Het poneert. Het sluit uit. En het sluit op. In opbergkasten. Of ontsnappen aan de opbergkasten betekent dat je andere opbergkasten moet bouwen weet ik niet. Maar dat was de vraag niet. Er waren geen vragen.

Of.

Een gedicht in de vorm van een kruiswoordraadsel. Heel onnokosteriaans. Denk ik. Kon je iets zeggen, over. Op een feestje.

Of.

Gedicht in de vorm van een oneindige loop. Heel anselmberriganiaans. Denk ik. Kom in alleen.

Of.

In de vorm van een Roos. Is meisje. Ik had die Pier Paolo Pasolini beter gemogen als die nooit films had gemaakt.

Of. Treurarbeid of. De slinger van foucault of. Het hoofd van vitus bering of. Het leven van quintus fixlein of. Iedereen moet ergens zijn of. De mandril op de slagboom of. De mens een machine of. Ook de nacht is een zon.

Of.

De woorden de namen als haken als ankers het fixeren vasthouden op plek houden en eruit willen een wereld bouwen en daarom dichter zijn (want alleen in je gedichten kan je wonen?).

Of gewoon de gedichten in de vorm van een antwoord. Een zoektocht. Een leven buiten de opbergkast. Het uitbreken, en wat daarna komt.

Gedichten die je bijna hoort.
Gedichten die je bijna aanraken.
Gedichten waarin je kunt wonen als je niet in een opbergkast wil wonen.

Jay Farley A [Cupboard] Full of Tomboys review by Tim Donker

– is of course prescription, I thought. Is what prescribes. Or decides. Sovereign is he who decides on the state of emergency. State of exception. The human appears. That can just happen to be the case. She is the many. The bird flew away, and then the sun rose. The song of an I-person who is present here. The future is raw, then it gets cooked in the present, then baked on a slow fire, and in time, cracklings will remain. Man and woman and something gave voice to things. Garbage dumps, furniture boulevards, silos, silos, transmission towers, sheep farmers hunting wolves, sports clubs, car wrecking yards, mail sorting centers, leaf blowers, pizza deliverers, a bonus flyer torn to shreds, and for everything a place. For everything a place.

Place is prescription. Place is storage cabinet. Storage cabinet is static. Is what lies fixed. Is what is prescribed. Prescribed direction of travel. The known. The man. The woman. Dominating. Patriarchal, you say. White, you say. Binary, you say. That’s how the storage cabinets are built. From wood so crooked. Put people beings living things together in groups and that is how things will grow. The norm normalizes. That which most are. That to which the lion’s share conforms. The bracket conceived by the loudest shouters. What fits we will tolerate. The rest not. And then the sun rose. Then sounded the song of the we present here. And then precisely break out.

Breaking out. That’s what this collection is about. The storage cabinet too cramped and anyway not your place and wanting to get away from there. That doesn’t happen without traces of breaking and entering. Farley not only opens the cabinet or society, but the entire language. Which is why these poems regularly leap off the page. On first flipping through, the proliferation of punctuation marks is immediately noticeable. So. You browse. You see slashes making cuts in sentences, you see square brackets inflating themselves, you see greater-than signs aiming their arrows at what comes after. And you think. Here roars an angry language. But the punctuation marks are not without meaning, though not their usual one. An explanation at the beginning says that [ ] stands for oppression, < for worsening, / for a little bit hopeful. For example. It says, only to say afterward that you’d better forget that explanation right away and I would like to emphasize: forget it right away! It’s more beautiful without this explanation, it’s more beautiful to let the punctuation marks drive your own thoughts, poems are not maps, they can do without a legend, they can stand on their own, they can freely associate with each reader individually, I prefer an aesthetic interpretation, you prefer something else, Jay Farley tends towards journey, towards progressive movement.

And speaking of journeys. A nota bene in Nebraska. The poem enumerates: pairs of two words, the first word begins with an n and the second with a b. Neutral biology. Neurodiverse brain. Nuclear bomb. New blood. Nail biting. Nihilistic bravado. Non-binary. Perhaps the non-binary as a nota bene, a postscript, something that is not automatically given with the storage cabinet, what doesn’t dominate, what is not that to which most wish to conform. What can only take proper form outside the cabinet, what must be fought for or demarcated again and again, as a latecomer placed in the body; writing; resurrecting through words.

Perhaps that’s also why these poems rarely look like poems typically look. There is a poem in the shape of the Twitter bird. Can you still say Twitter? I always thought Twitter was a silly name, but I find x even more grotesque, and that Elon Musk is one of the scariest people of our time, and Twitter was at least appropriate because it referred to chirping, to the sounds birds make, and birds make sound to mark their territory or to attract females or to warn of danger and isn’t that exactly what Twitter is about, about territorial pissing contests, about hey look at me, and about everything we don’t trust, here is my piece of world and you may not come there, here is my female and you may not touch her, and there is everything that is different and that must stay away, no wonder that medium attracted the attention of son Elon Musk, bureaucracy why the Netherlands could use some Elon Musk those right-wing balls from Elsevier bellow yesyesyes, in a dictatorship there is no bureaucracy because bureaucracy is typically something from that soft-handed democratic time when all those stupid rules exist to protect people against the total arbitrariness of whoever happens to be in charge fortunately we can sometimes still declare a state of emergency which at least for a moment can put an end to all that superfluous human rights nonsense sow fear and rule there Marc van Ranst can talk about that and medical contact still headlines everyone who says the measures weren’t necessary must be contradicted yesyesyes let fear rule let fear always lead never let anyone bend fear that is necessary that is Twitter so that’s why I prefer to say Twitter and not x. Farley fills his Twitter bird with razor-sharp judgments about being non-binary. It attacks. It rejects. It takes sharp turns. It has no eyes. It raises its finger. It says. It knows. It asks no questions. It posits. It excludes. And it locks up. In storage cabinets. Whether escaping the storage cabinets means you have to build other storage cabinets I don’t know. But that wasn’t the question. There were no questions.

Or.

A poem in the form of a crossword puzzle. Very un-Okosterian. I think. You could say something, about it. At a party.

Or.

Poem in the form of an infinite loop. Very Anselm Berriganian. I think. Come in alone.

Or.

In the form of a Rose. Is girl. I would have liked that Pier Paolo Pasolini better if he had never made films.

Or. Grief work or. Foucault’s pendulum or. The head of Vitus Bering or. The life of Quintus Fixlein or. Everyone must be somewhere or. The mandrill on the barrier or. Man a machine or. The night too is a sun.

Or.

The words the names as hooks as anchors the fixing holding keeping in place and wanting to get out build a world and therefore be a poet (because you can only live in your poems?).

Or simply the poems in the form of an answer. A search. A life outside the storage cabinet. The breaking out, and what comes after.

Poems you almost hear. Poems that almost touch you. Poems in which you can live if you don’t want to live in a storage cabinet.

A [Cupboard] Full of Tomboys

Auteur: Jay Farley (Engeland)
Soort boek: gedichten, poëzie
Taal; Engels
Uitgever: Broken Sleep Books
Verschijnt: 28 februari 2025
Omvang: 56 pagina’s
Uitgave: paperback
Prijs: £ 8,99
Boek bestellen bij: Amazon / Bol

Flaptekst van de dichtbundel van John Farley

Through the poetic and raw lens of a neurodiverse filmmaker, A [Cupboard] Full of Tomboys by Jay Farley navigates the intricate intersections of identity, gender, and class. This collection unfolds the journey of an older, working-class non-binary individual. With a cinematic and surreal texture, the poet uses words not only to validate their existence but also to unlock the transformative power of language itself. From the confines of the metaphorical cupboard to the expansive, defiant explorations of a new, queer world, Farley’s poetry challenges binaries, embraces fluidity, and crafts an unflinching celebration of lived authenticity.

Jay Farley is a non-binary, neurodivergent award winning filmmaker and digital artist. Discovering their Non-binary identity in 2022 aged 48 was profound and they found their voice as a performer and poet. Farley subsequently became award winning with ‘I Wish I’d Won the Miners’ Strike’, published in How it Started, Creative Futures Writers’ Award 2022 anthology. They are published in the Queer Icons anthology, Sparks, Hot Poets anthology and illustrated in Woop Woop magazine. Their debut book of poetry A [Cupboard] Full of Tomboys was created under the mentorship of TS.Elliot Award winning Joelle Taylor and published by Broken Sleep Books.

Bijpassende boeken en informatie

Tim Donker recensies

Nieuwe Boeken, Nieuwe romans, Nieuwe Thrillers, Recensie

Boekrecensies 2025

11 april 2025 Redactie

Boekrecensies 2025 nieuwe boeken. Op deze pagina is een overzicht te vinden met recensies 2025 van nieuwe romans, thrillers, non-fictie, en kinderboeken review en waardering. Wat vinden de redacteuren van nieuwe boeken die kortgeleden verschenen zijn? Hoe worden de boeken gewaardeerd?

Boekrecensies 2025 reviews, boekbespreking en waardering

In het onderstaande overzicht met boekrecensies 2025 nieuwe boeken staat de nieuwste review bovenaan de lijst. Door op de link te klikken kun je de hele recensie lezen en uitgebreide informatie over het boek vinden.

Nieuwsbrief boekentips en recensies

Overzicht van nieuwe boekrecensies 2025

Jay Farley (Engeland) – A [Cupboard] Full of Tomboys
gedichten, poëzie
Tim Donker recensie
Een leven buiten de opbergkast. Het uitbreken, en wat daarna komt. Gedichten die je bijna hoort. Gedichten die je bijna aanraken. Gedichten waarin je kunt wonen als je niet in een opbergkast wil wonen…lees verder >

Zoë Deceuninck (België) – Welkom in Dangogo
reportages uit het hart van Suriname
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Aan de ene kant laat ze kritische Surinamers aan het woord die een beeld schetsen van de corruptie die tot in de haarvaten is doorgedrongen en andere andere kant laat ze de liefde voor het land doorklinken. Haar reportages zijn in een mooie heldere stijl opgeschreven zonder te verzanden in grote woorden en overbodige beeldspraak…lees verder >

Yannick Dangre (België) – Tussenjaren
Vlaamse roman
Tim Donker recensie
Je leest, je bent onderhouden, soms geërgerd, een enkele keer ondanks jezelf zelfs ontroerd, en dan, ineens, is het buiten alle verwachting gedaan en heb je dat hele boek gewoon uitgelezen. Het is je overkomen. Al het leven zelve, hoor ik u zeggen. Dan zeg ik Nee. Als een film…lees verder >

Bart Diricx & Marko Heijl (België) – Café De Sportvriend
Authentieke sportcafés in Vlaanderen
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Bart Diricx & Marko Heijl hebben vele van de wieler- en sportcafés in het Vlaamse land bezocht en geportretteerd en in dit mooi uitgeven boek vereeuwigd. Het zeer rijk geïllustreerde boek heeft het sportcafé in al de variëteit vastgelegd. Gelukkig hebben ze dit nog op tijd gedaan want ook dit fenomeen is bedreigd…lees verder >

Samantha Harvey (Engeland) – In orbit
klimaatroman, winnaar Booker Prize 2024
Tim Donker recensie
Mij trof naast de overdonderend schone passages vooral de stilte. In rust. Wat tot bevriezing is gekomen. Bijvoorbeeld het liefdeloze huwelijk van één van de astronauten. Zaboedjem, ladno? Een samenzijn evenzeer gedeeld als niet gedeeld. De veel te krappe ruimten waarin te vertoeven…lees verder >

Caroline Wahl (Duitsland) – 22 banen
Duitse roman, debuutroman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Alhoewel de roman van triestheid aan elkaar hangt, weet Caroline Wahl er toch een soort van lichtvoetigheid in te brengen. Zeker de subtiele compassie die ze toont voor haar hoofdpersoon is goed gelukt. Dat maakt de roman lezenswaardig…lees verder >

Esther Kondo Heller (Kenia) – AR:RANGE:MENTS
poems, gedichten
Tim Donker recensie
Stel je voor dat iemand zegt Waar ist werk van en dat je zwaait met AR:RANGE:MENTS in je hand en zegt Hier ist werk van, stel je handen en ogen en flikkeringen en wind en bomen en leven voor. Stel je voor hoe het kruipt, hoe dat allemaal kruipt, hoe het in en uit de woorden kruipt, omdat dat de kracht is van woorden, de kracht van bundels, de kracht van poëzie…lees verder >

Alasdair Gray (Schotland) – Arm ding
roman uit 1992
Tim Donker recensie
Te denken, is wat Arm ding geeft. Ik vond het boek niet vreemd. Ik vond het boek prikkelend. Het boorde aan. Filosofie. Politiek. Dingen. Het leven. Alles. Ja. Dat is wat het is. Een boek over alles…lees verder >

Alexander Deprez (België) – Prins Albert
Prelude van een communist, debuutroman
Tim Donker recensie
Ik vind Prins Albert een weinig dubieus. Maar het leest als een trein. Dat wel. Wat wil zeggen dat je het kunt lezen in een trein. De trein van A naar B. En schrijven blijkt Alexander Deprez zeker te kunnen. Ik wacht. Tot hij uitstapt. Bij B. En op het boek. Dat hij daarover schrijven zal…lees verder >

Herman van de Wijdeven (Nederland) – Julia en mijn broer en ik
jeugdroman (12+ jaar)
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Net als de bloedhete zomer waarin het boek zich afspeelt, voel je direct de broeierige sfeer. Met slechts enkele woorden en scènes, weet Van de Wijdeven verschillende personages sterk neer te zetten. De vrienden van Jakob. Maar ook zijn ouders. Het geeft het verhaal meer diepgang, het maakt nieuwsgierig…lees verder >

Jane Gardam (Engeland) – Een lange zomer vrij
Engelse roman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Drie prachtige verhaallijnen van jonge vrouwen, vol met boeiende en kleurrijke personages, die elkaar hier en daar nog kruisen. Een geweldig boek vol met levensechte verhalen, die je als lezer meenemen en raken…lees verder >

Sara Sølberg (Noorwegen) – Sarabande
Noorse roman
Tim Donker recensie
Is er iets dat literatuur moet? Uit evenwicht brengen misschien? Eindeloze stromen vragen genereren? Altijd twijfel? Omdat kunst dat uiteindelijk toch het beste kan? (…) Is gekte een symptoom van schoonheid? Vind ik Sarabande daarom zo mooi?…lees verder >

Mats Strandberg (Zweden) – Pestbloemen
Zweedse gothic novel
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Het verhaal blijft je verrassen, Strandberg heeft meerdere wendingen voor je in petto die het meer dan interessant maken om verder te lezen. Hoewel de toon van het verhaal vrij donker is, zijn er Gelukkig genoeg lichtpuntjes. Vriendelijke mensen en bijzondere vriendschappen geven het verhaal de nodige lucht…lees verder >

Jarka Kubsova (Duitsland) – De erfenis van Abelke Bleken
Duitse roman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Vooral het verhaal over Abelke is heel aangrijpend en historisch goed onderbouwd en tot leven gewekt. Doordat Britta zelf stukje voor stukje achter haar levensverhaal komt, is het spannend om als lezer steeds een stukje van het verhaal van Abelke te ontdekken…lees verder >

Gertrud Jetten (Nederland) – De brave pony
kinderboek (7+ jaar)
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
Een verademing als je het vergelijkt met de boeken die er pak hem beet 20 jaar geleden waren. Waarin je vooral de baas moest zijn over de paarden, moeilijke paarden getemd moesten worden, en er eigenlijk nooit naar het perspectief van het paard werd gekeken…lees verder >

Chris De Stoop (België) – De Damiaanhoeve
literaire non-fictie, true crime
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Met veel empathie en betrokkenheid beschrijft Chris De Stoop het dramatische verhaal van Bert en combineert dit prachtig met de geschiedenis van de plek, het leven aan de Maas en zijn eigen verwarring en frustratie. De kwaliteit van het boek spat van elke pagina af…lees verder >

Tova Gerge (Zweden) – Fearplay
Zweedse roman
Tim Donker recensie
Ondanks de zwaarte die de vertelling onmiskenbaar heeft, en ondanks de ronduit belabberde verzorging die de Nederlandse versie ten deel is gevallen, blijft het schitteren. Je zou Fear play als muziekboek kunnen klasseren…lees verder >

Emy Koopman (Nederland) – De vrouw in de kelder
Nederlandse roman
Tim Donker recensie
Een in éénademuitboek, het snijdt de nodige belangwekkende thema’s aan (ziekte, dood, ouderliefde, misogynie, autonomie), het is bij momenten zeer poëties, soms duister op prachtige wijze. Het kan ook zeuren, drammen, ongemakkelijk doen voelen, en, een heel klein beetje vermoeien…lees verder >

Esther Jansma (Nederland) – We moeten ‘misschien’ blijven denken
gedichten, poëzie
Tim Donker recensie
Zacht, teder, ontroerend, klein, groter dan het leven, over alles, over iets, over klein zijn, over de grote gelijkmaker, met humor, met liefde, met licht, met duister. Esther Jansma is er helaas niet meer maar god wat laat zij een rijk en wonderschoon oeuvre na…lees verder >

F. Bordewijk (Nederland) – Rood paleis
Nederlandse roman uit 1936
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Alhoewel niet zo bekend als de roman Blokken, Karakter en Blokken, behoort Rood paleis tot de hoogtepunten van het toch al rijke oeuvre van één van de beste en meest invloedrijke Nederlandse schrijvers uit de vorige eeuw…lees verder >

Jean-Noël Orengo (Frankrijk) – De ongelukkige liefde van de Führer
Franse roman over Albert Speer
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Een bijzondere roman die op een originele wijze aansluit bij het huidige tijdsgewricht en bovendien geankerd is in het verleden. Bovendien uitstekend geschreven…lees verder >

Rick Zaal (Nederland) – Het land van Hrabal
Nederlandse roman over Bohumil Hrabal
Tim Donker recensie
Een ritje in een hogesnelheidslijn, vermakelijke ernst, bloedserieuze flauwekul, het brengt aan het lachen, het zet aan het denken, het is een bijzonder prettige manier om je namiddag mee stuk te slaan. Het is geen boek dat je per se niet mag missen, maar als je het gelezen hebt ben je wel heel erg blij dat je het niet gemist hebt…lees verder >

Jan van Mersbergen (Nederland) – Carnaval
memoir, biografie van ons volksfeest
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Dat deze mooie en persoonlijke ode van Jan van Mersbergen aan het Carnaval uitstekend geschreven is, maakt het boek, zelfs voor de Carnavalshater een waar feest om te lezen…lees verder >

Yael Inokai (Zwitserland) – Een eenvoudige ingreep
Zwitserse roman
Tim Donker recensie
Het mooiste aan Een eenvoudige ingreep was het moment waarop mijn vragen aan gruizelementen vielen, en ik alleen nog maar las, las, las, als een bezetene las. Want daar zijn boeken ook voor. Niet alleen voor vragen. Ook voor lezen…lees verder >

Olivier Roubin, Romuald Ollivier (Frankrijk) – Fleetwood Mac compleet
muziekboek
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Een echte muziekbijbel waarin alle 320 nummers die de Fleetwood Mac heeft opgenomen en gespeeld tot in detail zijn beschreven. Bijzondere wetenswaardigheden geven bovendien zo nu en dan ook een ander zicht op de band en de muzikanten. Het is een monumentaal, goed geschreven en rijk geïllustreerd boek dat de supergroep verdient…lees verder >

Philip Snijder (Nederland) – De verbindingen
Nederlandse roman
Waardering redactie:∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Weer is het Philip Snijder gelukt om een uitstekende en boeiende roman af te leveren. Het is zo’n roman die je in een ruk wilt uitlezen, vakkundig schrijverschap koppelt aan humor en empathie en een mooi tijdsbeeld schetst zonder uit de bocht te vliegen…lees verder >

Josephine Rombouts (Nederland) – De tien geboden voor vrouwen
feministische geschiedenis
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
In 11 korte hoofdstukken stelt Josephine ongeschreven regels aan de orde, waar vrouwen nog altijd geacht worden aan te voldoen. Ze doet dat op de pittige en humoristische manier die we van haar kennen (,,,) Ik heb genoten van dit boekje…lees verder >

Olaf Tempelman (Nederland) – De kunst van het missen
Waarom aardse paradijzen niet gelukkig maken
literaire non-fictie
Tim Donker recensie
Er is iets goeds aan het feit dat Tempelman reiziger is onder de reizigers die hij bespreekt. (…) Hij staat middenin de groep die hij bespreekt. Dat maakt dat zijn boek niet zonder humor is, dat het fijn geschreven is, lekker leest, en nergens zuur of bitter wordt…lees verder >

Herbjørg Wassmo (Noorwegen) – Mijn iemand
Noorse roman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Een ongelofelijk mooi verhaal over een zoektocht naar liefde. Beslist geen sprookje, maar juist een echt verhaal, waarin echte mensen dingen meemaken. De personages zijn ook stuk voor stuk heel goed uitgewerkt, we leren ze als lezer echt kennen…lees verder >

Rita Bullwinkel (Verenigde Staten) – Headshot
Amerikaanse roman
Tim Donker recensie
Het werpt zichzelf over u, als lezer, zelf een geworpen zijnde. Je zult het boek niet geheelderlijk vatten. Maar het boek vat jou wel. Geheelderlijk. En meer dan dat nog…lees verder >

Claire North (Engeland) – Ithaka
mythologische roman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Claire North geeft aan deze vrouwen, de koninginnen, een stem met haar feministische versie van het verhaal over Ithaca. Het begint al heel mooi met de godin Hera als vertelster van het verhaal. Hera is in dit verhaal absoluut een karakter op zichzelf, pittig en vol sarcasme…lees verder >

Barbra Streisand (Verenigde Staten) – Mijn naam is Barbra
autobiografie van de Amerikaanse zangeres en actrice
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Wat me direct opviel, was de open en eerlijke manier waarop Barbra haar verhaal vertelt. In het boek barst het van de anekdotes, Barbra heeft een prettige, vlot leesbare en humorvolle vertelstijl. Haar levensverhaal doet ze tot in de kleinste details uit de doeken…lees verder >

Malachy Tallack (Schotland) – Die mooie Atlantische wals
roman over de Shetlandeilanden
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
In een mooie, poëtische stijl maar zonder opsmuk en superlatieven wordt de lezer geraakt door dit boeiende, soms schrijnende maar toch ook hoopvolle levensverhaal van een teruggetrokken levende zestiger op Shetland…lees verder >

Henk Spaan (Nederland) – Knieval
Notities bij het opkrabbelen
autobiografische roman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Verwacht geen grootse literatuur maar wel een goed geschreven lichtvoetige en waarschijnlijk eerlijk boek. Alhoewel dat laatste niet zeker is omdat het niet voor niets een roman wordt genoemd wat de auteur altijd de vrijheid geeft om te fantaseren. Desalniettemin levert het boek een aantal uren prettig leesplezier op…lees verder >

Eduardo Halfon (Guatemala) – Tarantula
Guatemalteekse roman
Tim Donker recensie
Je hebt gehuiverd, je hebt gehuild, je hebt geleden, je hebt grootse verwarring gevoeld, je hebt gelachen (enige, misschien lichtelijk zwarte, humor kan Halfon zeker niet ontzegd worden), en je bent getroost en gewiegd en zachtjes gestreeld…lees verder >

Virginia Woolf (Engeland) – Over ziek zijn
non-fictie, aangevuld met artikelen van andere auteurs
Tim Donker recensie
Overrompelend mooi, belangwekkend en pijnlijk scherp. Het verdient een plek op vele tafels. (…) De tafel waaraan de beleidsmakers zitten. De tafel van de medici, de ouders, de onderwijzers. Het breekt dingen open die hoognodig opengebroken moeten worden…lees verder >

Anne de Marcken (Verenigde Staten) – Het duurt eeuwig en dan is het voorbij
Amerikaanse dystopische roman
Tim Donker recensie
Onwaarschijnlijk moje roman. Onwaarschijnlijk, omdat het alle elementen heeft van een boek dat ik nooit zou willen lezen. Maar ook omdat het één van de allermooiste boeken is die ik ooit las. Het soort boek waarvan je beetjes zult blijven meedragen tot je dood…lees verder >

Elvin Post (Nederland) – Een aardig meisje
Nederlandse thriller
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Perspectiefwisselingen en plotwendingen krijgen op natuurlijke wijze de ruimte. Hierdoor ontspint zich een een spannend en uitstekend geschreven verhaal dat boeit, kwaad maakt en zelfs ontroert…lees verder >

Kim de l’Horizon (Zwitserland) – Bloedboek
autobiografische roman
Winnaar Deutscher Buch Preis 2022
Tim Donker recensie
Rent en zingt en danst en ademt en leeft en gaat. Het is los van alles en zit vast aan alles. Het is vele boeken in één. Maar bovenal is Bloedboek bloed- en bloedmooi…lees verder >

Ismail Kadare (Albanië) – Het Dromenpaleis
Albanese historische roman
Tim Donker recensie
De roman die Kafka alleen maar kon wensen geschreven te hebben, Het Dromenpaleis is “kafkaësk” voorbij, alle bijvoeglijke naamwoorden voorbij, realistischer dan je willen zou, dichterbij dan je hoopt, ongemakkelijk, pijnlijk, briljant, deze roman brengt mij ertoe, nu moet het, kafkaësk wordt kadareïaans…lees verder >

Ilja M. Veldman (Nederland) – Maarten van Heemskerck
kunstboek, biografie
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
Dat zelfs Rembrandt zich liet inspireren door vooral zijn prenten zegt waarschijnlijk al voldoende. Auteur Ilja M. Veldman heeft in samenwerking met uitgeverij WBOOKS een indrukwekkend mooi boek gemaakt waarin het werk en leven van de kunstenaar centraal staan…lees verder >

Bibi Dumon Tak (Nederland) – Rimpeling
Nederlandse novelle
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Als ze er niet meer zijn, wie weet van hen dan nog, wie ze waren, welke gedachten en gevoelens zij hadden, wat het leven hen had gegeven of juist ontbeert. Je zou iedereen een novelle gunnen, geschreven door Bibi Dumon Tak…lees verder >

Merijn de Boer (Nederland) – Lieve Hannibal
Schrijver in New York, Jeruzalem en Tunesië
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Met liefde beschrijft hij het gezinsleven van een Nederlandse expat die naast vader en huisman ook schrijver is. Hij wisselt op aangename en anekdotische wijze zijn persoonlijke ervaringen in het buitenland af met overpeinzingen over het schrijverschap en de literatuur…lees verder >

Arie Kok (Nederland) – Biografie van de Noordzee
Nederlandse geschiedenis
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Fijn is ook dat de taal die Arie Kok gebruikt gemakkelijk wegleest. Al met al een een aantrekkelijk en goed geschreven boek over de Nederlandse geschiedenis vanuit het perspectief van onze relatie met de Noordzee…lees verder >

Jan Beuving (Nederland) – Flats Zeist Oost
Een voetbalclub uit duizenden
verhalen
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Als met al is Jan Beuving er goed in geslaagd om te laten zien wat de lokale voetbalclub voor een gemeenschap kan betekenen in een leuk, grappig en regelmatig aandoenlijk boek…lees verder >

Herman Koch (Nederland) – Luchtplaats
Nederlandse roman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend).
Je kunt gerust stellen dat Luchtplaats een roman is die zeer herkenbaar zal zijn voor de liefhebber van Herman Koch maar ook andere zal bekoren, een aanrader!…lees verder >

Jan Lauwereyns (België) – Leer van de orchidee
gedichten 1991-2024
Tim Donker recensie
Hou je Leer van de orchideein je handen, hou je de hele wereld in je handen. En alles altijd. Misschien geen werkzame definitie van poëzie, maar wel een tamelik exacte omschrijving van deze fantastiese bundelbundeling…lees verder >

Joost Oomen (Nederland) – Het paradijs van slapen
Nederlandse roman
Tim Donker recensie
Een typische Joost Oomen-roman. Maar om het meer te laten zijn dan een typische Joost Oomen-roman is de euthanasie-thematiek er maar zo’n beetje doorheen geweven (…) Wat je eraan overhoudt? Onbeantwoorde vragen. En enkele beelden die je misschien nooit meer vergeet…lees verder >

Karin Smirnoff (Zweden) – Mijn moeder
Zweedse roman
Tim Donker recensie
Prachtige verontrusting. Bloedmoje ontzetting. Wonderschone angstaanjagendheid. Ik heb dit boek gelezen met huivers op mijn lijf en met niets dat bewondering in mijn kop voor deze schrijfkunst. Je komt niet vaak een boek tegen dat zowel beeldend is, alsook op een overweldigende manier talig…lees verder >

Çiler Ilhan (Turkije) – Een zandstorm, zeiden ze
Turkse roman
Tim Donker recensie
Daar broeit het. Daar schuurt het. Daar waait het. In fragmentarisme. In scènes. Negentien, naar het schijnt. Een klein maar bloedstollend boekje, waarmee de Turkse schrijfster de lezer omver blaast. Geloof het maar…lees verder >

Dore van Duivenbode (Nederland) – Oerbos
De strijd om de Europese natuur
reisverslag
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Een intens verslag van een reis door een uniek deel van Europa dat dreigt te verdwijnen in een web van ongebreidelde honger naar geld en machtsmisbruik. Maar het is ook een liefdesverklaring aan een prachtig gedeelte van Europa…lees verder >

Viveca Sten (Zweden) – Verborgen in de schaduw
Zweedse thriller, wintersportthriller
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Een mooi detail is dat op de achtergrond de komst van Corona zich voorzichtig aankondigt zonder dat duidelijk wordt wat dit betekent. Het vakkundig opgebouwde plot in de traditie van de betere Scandithrillers pakt wel en boeit wel van begin tot eind…lees verder >

Jeroen van Rooij (Nederland) – Pioniers
Nederlandse roman
Tim Donker recensie
Met met Pioniers bewijst Jeroen van Rooij niet alleen hoe fenomenaal zijn schrijven is, nee, hij bewijst ook nog dit: deze schrijver heeft de dingen niet nodig om ze te zien – de dingen hebben hem nodig om gezien te worden…lees verder >

Kat Dixon (Engeland) – eat the glitter
gedichten, poëzie
Tim Donker recensie
Kat Dixon laat ons zien hoe poëzie voor wie het zien wil werkelijk overal vanaf druipt. Sjee. In eat the glitter druipt de poëzie nog wel van de poëzie…lees verder >

Tsead Bruinja (Nederland) – Wat deed ik daar
gedichten, poëzie
Tim Donker recensie
Als je er al aan twijfelde hoe krachtig, prachtig, welsprekend poëzie kan zijn, laat je dan overtuigen door deze bundel. Hoe het zingt hoe het speelt hoe het zegt…lees verder >

Ragnar Jónasson (IJsland) – De duisternis
IJsland thriller, rechercheur Hulda Hermannsdóttir 1
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Laat de de lezer laat kennismaken met de duistere kanten van IJsland. Een thriller met rauw en nietsontziend verhaal die voldoet aan alle kenmerken die je van een goede Sandithriller kunt verwachten…lees verder >

Charlotte Van den Broeck (België) – Een vlam Tasmaanse tijgers
literair reisverhaal
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Ze schreeuwt nergens maar confronteert wel en heeft tegelijkertijd aandacht voor de schoonheid van de natuur. Het is een bewonderenswaardig boek dat ondanks het trieste onderwerp toch een fijne leeservaring brengt en dat is voorwaar een kunststuk…lees verder >

Grethe Bøe (Noorwegen) – Zwaar geschut
Noorse thriller, Ylva Nordahl-thriller 2
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
De vrouwelijke insteek en de keuze van de locaties geven het boek net dat extra spannende met vooral de actiescenes op het afgelegen Noordelijke eiland Spitsbergen, waar Europa, Rusland en de Verenigde Staten elkaar letterlijk raken als hoogtepunt…lees verder >

Bijpassende boeken en informatie

Nieuwe boeken 2025

Afbeelding bovenzijde: The Last Bookstore (J. Craig, Unsplash)

Keniaanse schrijver, Poëzie, Recensie

Esther Kondo Heller – Arrangements

1 april 2025 Redactie

Esther Kondo Heller Arrangements review, recensie en informatie dichtbundel van de Keniaans-Duitse dichteres. Op 11 maart 2025 verschijnt bij Fonograf Editions de eerste dichtbundel van de dichteres en experimentele filmmaker Esther Kondo Heller. Hier lees je informatie over de inhoud van het boek, de auteur en over de uitgave. Een Nederlandse vertaling van het boek is niet verkrijgbaar.

Esther Kondo Heller Arrangements review en recensie van Tim Donker

Stel. Een moeder op sterven. Gedurende haar laatste momenten begint ze Engels te spreken. Kind staat erbij, spreekt geen Engels, maar vader moedigt aan en zegt Ja ze kan je begrijpen, ze krijgen nu Engels op school. Wat doet taal op dat moment? Voor het kind is de taal die gesproken wordt iets geslotens. Maar er wordt gedaan alsof het daar ligt, open, vatbaar. Door de ouders. Een stervend. En een die leeft. Taal op grens van leven en sterven, taal op grens van verstaan en niet-verstaan. Taal is een streek. Een land. Om in te dwalen. Om in op zoek te gaan. Ontdekken. Taalbegeerte. Taalhonger. Het onbegrepene begrijpen, in de haast letterlijke zin van be-grijpen; in een greep proberen te krijgen; wat ver was nabij halen. De mens als ontverringsmachine. Heidegger zei het al. Heidegger? Hoe is hij de bespreking binnen gewandeld? Dit gaat over hoe Esther Kondo Heller zich door de taal snuift en betekenis tracht te vinden in elke kier, in elke uiting, en omdat AR:RANGE:MENTS een Engelstalige bundel is, gaat het niet over iets uiten maar over “to utter”. Utter, zet een m voor de u en je bent weer terug bij mutter, bij de moeder waarmee alles altijd begint (broers en lijnen worden uitgeworpen toen Berlijn & vandaar misschien het Duits, er staat ook een pracht van een Duits gedicht in deze bundel) (de overtalige) (de meertalige) (ook nog één in een taal die ik niet ken, iets met damu yanga ina zagunika; het zou iets Afrikaans kunnen zijn) (het pan-afrikaanse ar-kest), en ook mutter kun je fijner snijden, het eerste deel zegt dan mut, bijna mute, wat wijst op stilte want “in linguïstiek is een uiting een eenheid van spraak gevolgd door stilte”; “toen ze stierf was alles wat ik zei: [ ]”- bijgevolg heeft naast spraak stilte de belangrijkste rol in deze bundel. De woorden en het wit rondom de woorden. Wat het zijn de begrenzingen die het begrensde zijn inhoud geven. Het wit maakt de woorden evenzeer als de letters dat doen. Leegte. Leegte die ademt.

Stel je je geest voor als een hond die Denzel heet. Aan de lijn gehouden door een vrouw die er altijd over klaagt dat er teveel tomatenpuree in de stoofpot zit maar toch iedere keer weer alleen schoongezogen botjes voor Denzel overlaat. Stel je het tollen voor in de beweging van het lied van de betover(en)de zee. Jodelend. In de morgen schept een kruiwagen je op en de vrouw die jou een naam heeft gegeven eet Coco Pops met warme opgeschuimde melk en zegt dat ze die hond nooit heeft gemogen omdat hij altijd overal pist en altijd tegen iedereen opspringt. Ja. Stel je dat eens voor.

Stel je een broer voor die boeken verbrandt in de woonkamer om een ei te kunnen koken. Het vuur. De rook. Het smelten van de harde kaften. Je zus vormt woorden doorheen het raam. Geen zorgen, buren, het vuur is onder controle, jullie hoeven de brandweer niet te bellen. Maar natuurlijk bellen de buren de brandweer toch en tot hun grote ongenoegen is het brandje geen reden om de familie het huis uit te zetten want de huur wordt altijd op tijd betaald. Alleen vertoont het tapijt nu een krater nee een mond nee een zwart gat in de grond. Dus stel je een zwart gat in de huiskamer voor: je hoort je ouders nooit meer ruzieën want het geluid van hun gedempte stemmen wordt volkomen geïnhaleerd door het gat.

Stel je een land voor dat niet uit het vliegtuig wordt gegooid. Afgeslachte documenten. Archieven in Berlijn, ja Berlijn, ik zei het toch al, ich hab’ noch eine Koffer in Berlin, een kerk in Berlijn, een interview, misschien in Berlijn misschien elders, een verslaggever die aan Marten Luther King jr. vraagt en vindt u dat deprimerend en Marten Luther King jr. die antwoordt ja dat vind ik zeker deprimerend terwijl ergens buiten beeld een stem opklinkt die zegt vorsicht!

Stel je de zoektocht naar taal voor, naar leven, naar liefde, naar een plek om te mogen, om te kunnen zijn, plekken waar je kan bestaan want de mens komt voor, dat kan zomaar het geval zijn.

Stel je pagina’s voor die geluid maken; een patroon dat gevoeld, gehoord, ervaren kan worden. Gesmolten boeken die één worden. De kinderen van de terminaal zieke moeder (zegt Zappa: alles is terminaal!) (waarna hij woedend de hoorn op de haak gooit). Stel je de vraag voor hoe je een moeder moet noemen die er niet meer is. Nomen est omen. Namen zijn nieuws. Dus. Schuim. Geest. Merg. Wind. Uiting. Muiting. Hun mond naar de oceaan. Een droom waarin alle moeders groeien. Eeuwigdurend aanwezig. Haar: hen: ik: samenzwerend om te zijn.

Stel je de bus voor als een archief van lichamen. Een vrouw die een hardgekookt ei eet aan boord van een trein. Stel het geluid voor dat het breken van dat ei maakt. Dingen die open gaan. Dingen afgesloten. Een taal die langzaamaan openbreekt en begrepen wordt, omdat je wil begrijpen, omdat je begrepen wil worden, Stevie Wonder die zei sommige mensen willen je een heel klein beetje te snel begrijpen, op tv zegt iemand Schrijven is voor mij een boodschap overdragen die begrepen wordt, in het overdragen en het begrijpen, ligt het daar niet?, is dat (deze) poëzie (?): het dragen en het grijpen, van arm naar hand, de hand, de arm, de opflikkering in dat kortstondige contact.

Stel je de opflikkering voor en je stelt je deze bundel voor.

Stel je het voor met het zonlicht dat doorheen de ramen op je blote onderarmen valt. Er is koffie. Er is muziek. David First misschien, of The Red Crayola, of was het alweer Nordvargr / Drakh die keer, wie weet.

Stel je voor dat iemand zegt Waar ist werk van en dat je zwaait met AR:RANGE:MENTS in je hand en zegt Hier ist werk van, stel je handen en ogen en flikkeringen en wind en bomen en leven voor. Stel je voor hoe het kruipt, hoe dat allemaal kruipt, hoe het in en uit de woorden kruipt, omdat dat de kracht is van woorden, de kracht van bundels, de kracht van poëzie.

English translation of the review in Dutch bij Tim Donker

Imagine. A mother dying. During her final moments, she begins to speak English. Child stands nearby, doesn’t speak English, but father encourages and says Yes she can understand you, they’re now learning English at school. What does language do at that moment? For the child, the language being spoken is something closed. But it’s treated as if it lies there, open, graspable. By the parents. One dying. And one living. Language at the border of life and death, language at the border of understanding and non-understanding. Language is a region. A country. To wander in. To search in. Discover. Language-desire. Language-hunger. To understand the incomprehensible, in the almost literal sense of grasping; trying to get a hold of it; bringing near what was far. The human as a de-distancing machine. Heidegger already said it. Heidegger? How did he walk into this discussion? This is about how Esther Kondo Heller sniffs through language and tries to find meaning in every crack, in every utterance, and because AR:RANGE is an English-language collection, it’s not about expressing something but about “to utter.” Utter, put an m before the u and you’re back at mutter, at mother with whom everything always begins (brothers and lines are cast out when Berlin & perhaps that’s why the German, there’s also a beautiful German poem in this collection) (the multilingual) (also one in a language I don’t know, something with damu yanga ina zagunika; it could be something African) (the pan-African or-chestra), and you can also slice mutter more finely, the first part then says mut, almost mute, which points to silence because “in linguistics an utterance is a unit of speech followed by silence”; “when she died all I said was: [ ]” – consequently, alongside speech, silence has the most important role in this collection. The words and the white space around the words. What it is are the boundaries that give the bounded its content. The white space makes the words as much as the letters do. Emptiness. Emptiness that breathes.

Imagine your mind as a dog named Denzel. Held on a leash by a woman who always complains that there’s too much tomato paste in the stew but still every time leaves only cleaned-off bones for Denzel. Imagine the spinning in the movement of the song of the enchant(ing) sea. Yodeling. In the morning a wheelbarrow scoops you up and the woman who gave you a name eats Coco Pops with warm frothy milk and says she never liked that dog because he always pees everywhere and always jumps up against everyone. Yes. Imagine that.

Imagine a brother who burns books in the living room to cook an egg. The fire. The smoke. The melting of the hard covers. Your sister forms words through the window. Don’t worry, neighbors, the fire is under control, you don’t need to call the fire department. But of course the neighbors call the fire department anyway and to their great displeasure, the fire is no reason to evict the family from the house because the rent is always paid on time. Only now the carpet shows a crater no a mouth no a black hole in the ground. So imagine a black hole in the living room: you never hear your parents argue again because the sound of their muffled voices is completely inhaled by the hole.

Imagine a country that isn’t thrown out of the airplane. Slaughtered documents. Archives in Berlin, yes Berlin, I already said so, ich hab’ noch eine Koffer in Berlin, a church in Berlin, an interview, maybe in Berlin maybe elsewhere, a reporter who asks Martin Luther King Jr. and do you find that depressing and Martin Luther King Jr. who answers yes I certainly find that depressing while somewhere off-screen a voice sounds saying vorsicht!

Imagine the search for language, for life, for love, for a place to be allowed, to be able to exist, places where you can exist because humans occur, that might just be the case.

Imagine pages that make sound; a pattern that can be felt, heard, experienced. Melted books becoming one. The children of the terminally ill mother (says Zappa: everything is terminal!) (after which he angrily slams down the receiver). Imagine the question of how to call a mother who is no longer there. Nomen est omen. Names are news. So. Foam. Spirit. Marrow. Wind. Utterance. Mutiny. Their mouth to the ocean. A dream in which all mothers grow. Eternally present. Her: them: I: conspiring to be.

Imagine the bus as an archive of bodies. A woman eating a hard-boiled egg on board a train. Imagine the sound that breaking that egg makes. Things that open up. Things sealed. A language that gradually breaks open and is understood, because you want to understand, because you want to be understood, Stevie Wonder who said some people want to understand you a little bit too quickly, on TV someone says Writing for me is conveying a message that is understood, in the conveying and the understanding, doesn’t it lie there?, is that (this) poetry (?): the carrying and the grasping, from arm to hand, the hand, the arm, the flicker in that brief contact.

Imagine the flicker and you imagine this collection.

Imagine it with the sunlight falling through the windows onto your bare forearms. There is coffee. There is music. David First perhaps, or The Red Crayola, or was it Nordvargr / Drakh that time, who knows.

Imagine someone saying Where ist work from and that you wave AR:RANGE in your hand and say Here ist work from, imagine hands and eyes and flickers and wind and trees and life. Imagine how it crawls, how all of that crawls, how it crawls in and out of the words, because that is the power of words, the power of collections, the power of poetry.

AR:RANGE:MENTS

Poems

Auteur: Esther Kondo Heller (Kenia, Duitsland)
Soort boek: gedichten, poëzie
Taal: Engels
Uitgever: Fonograf Editions
Verschijnt: 11 maart 2025
Omvang: 74 pagina’s
Uitgave: paperback
Prijs: $ 17,95
Boek bestellen bij: Amazon

Flaptekst van de dichtbundel van Esther Kondo Heller

Can words hold a note? Can language foam like a mouth? In Ar:range:ments, Esther Kondo Heller creates textual & visual language that escapes the page to utter and speak past the record, the archive, and the document. What arrangements exist between a mother and child? In listening to Black queer life in Berlin, Mombasa, and London, the action of arranging becomes a means of sounding out a collective utterance of Black survival with joy amidst grief, colonialism, medical racism, and loss.

Ar:range:ments collectively thinks with, amongst others, the works of Audre Lorde, May Ayim, Fred Moten, NourbeSe Philip, Harryette Mullen, Diana Khoi Nguyen, Victoria Adukwei Bulley, Marvin Gaye, Taylor Johnson, and Gabrielle Octavia Rucker.

Esther Kondo Heller is a poet, literary critic, and experimental filmmaker. They are a Barbican Young Poet 18/19, an Obsidian Foundation fellow, and a Ledbury Critic. They have an M.F.A. in Poetry from Cornell University 23′ and are currently, a first-year Ph.D. student in Comparative Literature at Harvard University, where they are working on transnational Black poetics.

Bijpassende boeken en informatie

Keniaanse auteurs

leestips, Recensie

∗∗∗∗ Leestips van de redactie

31 maart 2025 Redactie

∗∗∗∗ leestips van de redactie. Welke romans en andere boeken zijn het lezen meer dan waard? Wat zijn uitstekende nieuwe boeken?

∗∗∗∗∗ leestips uitmuntende vijf sterren boeken

Nieuwsbrief nieuwe boeken en recensies

∗∗∗∗ leestips van de redactie

In onderstaand overzicht zijn de leestips van romans en andere boeken opgenomen van die door de redactie gewaardeerd zijn met uitstekend.

Bart Diricx & Marko Heijl (België) – Café De Sportvriend
Authentieke sportcafés in Vlaanderen
Bart Diricx & Marko Heijl hebben vele van de wieler- en sportcafés in het Vlaamse land bezocht en geportretteerd en in dit mooi uitgeven boek vereeuwigd. Het zeer rijk geïllustreerde boek heeft het sportcafé in al de variëteit vastgelegd. Gelukkig hebben ze dit nog op tijd gedaan want ook dit fenomeen is bedreigd…lees verder >

Herman van de Wijdeven (Nederland) – Julia en mijn broer en ik
jeugdroman (12+ jaar)
Net als de bloedhete zomer waarin het boek zich afspeelt, voel je direct de broeierige sfeer. Met slechts enkele woorden en scènes, weet Van de Wijdeven verschillende personages sterk neer te zetten. De vrienden van Jakob. Maar ook zijn ouders. Het geeft het verhaal meer diepgang, het maakt nieuwsgierig…lees verder >

Jane Gardam (Engeland) – Een lange zomer vrij
Engelse roman
Drie prachtige verhaallijnen van jonge vrouwen, vol met boeiende en kleurrijke personages, die elkaar hier en daar nog kruisen. Een geweldig boek vol met levensechte verhalen, die je als lezer meenemen en raken…lees verder >

Mats Strandberg (Zweden) – Pestbloemen
Zweedse gothic novel
Het verhaal blijft je verrassen, Strandberg heeft meerdere wendingen voor je in petto die het meer dan interessant maken om verder te lezen. Hoewel de toon van het verhaal vrij donker is, zijn er Gelukkig genoeg lichtpuntjes. Vriendelijke mensen en bijzondere vriendschappen geven het verhaal de nodige lucht…lees verder >

Jarka Kubsova (Duitsland) – De erfenis van Abelke Bleken
Duitse roman
Vooral het verhaal over Abelke is heel aangrijpend en historisch goed onderbouwd en tot leven gewekt. Doordat Britta zelf stukje voor stukje achter haar levensverhaal komt, is het spannend om als lezer steeds een stukje van het verhaal van Abelke te ontdekken…lees verder >

Chris De Stoop (België) – De Damiaanhoeve
literaire non-fictie, true crime
Met veel empathie en betrokkenheid beschrijft Chris De Stoop het dramatische verhaal van Bert en combineert dit prachtig met de geschiedenis van de plek, het leven aan de Maas en zijn eigen verwarring en frustratie. De kwaliteit van het boek spat van elke pagina af…lees verder >

F. Bordewijk (Nederland) – Rood paleis
Nederlandse roman uit 1936
Alhoewel niet zo bekend als de roman Blokken, Karakter en Blokken, behoort Rood paleis tot de hoogtepunten van het toch al rijke oeuvre van één van de beste en meest invloedrijke Nederlandse schrijvers uit de vorige eeuw…lees verder >

Jean-Noël Orengo (Frankrijk) – De ongelukkige liefde van de Führer
Franse roman over Albert Speer
Een bijzondere roman die op een originele wijze aansluit bij het huidige tijdsgewricht en bovendien geankerd is in het verleden. Bovendien uitstekend geschreven…lees verder >

Jan van Mersbergen (Nederland) – Carnaval
memoir, biografie van ons volksfeest
Dat deze mooie en persoonlijke ode van Jan van Mersbergen aan het Carnaval uitstekend geschreven is, maakt het boek, zelfs voor de Carnavalshater een waar feest om te lezen…lees verder >

Olivier Roubin, Romuald Ollivier (Frankrijk) – Fleetwood Mac compleet
muziekboek
Een echte muziekbijbel waarin alle 320 nummers die de Fleetwood Mac heeft opgenomen en gespeeld tot in detail zijn beschreven. Bijzondere wetenswaardigheden geven bovendien zo nu en dan ook een ander zicht op de band en de muzikanten. Het is een monumentaal, goed geschreven en rijk geïllustreerd boek dat de supergroep verdient…lees verder >

Philip Snijder (Nederland) – De verbindingen
Nederlandse roman
Weer is het Philip Snijder gelukt om een uitstekende en boeiende roman af te leveren. Het is zo’n roman die je in een ruk wilt uitlezen, vakkundig schrijverschap koppelt aan humor en empathie en een mooi tijdsbeeld schetst zonder uit de bocht te vliegen…lees verder >

Josephine Rombouts (Nederland) – De tien geboden voor vrouwen
feministische geschiedenis
In 11 korte hoofdstukken stelt Josephine ongeschreven regels aan de orde, waar vrouwen nog altijd geacht worden aan te voldoen. Ze doet dat op de pittige en humoristische manier die we van haar kennen (,,,) Ik heb genoten van dit boekje…lees verder >

Herbjørg Wassmo (Noorwegen) – Mijn iemand
Noorse roman
Een ongelofelijk mooi verhaal over een zoektocht naar liefde. Beslist geen sprookje, maar juist een echt verhaal, waarin echte mensen dingen meemaken. De personages zijn ook stuk voor stuk heel goed uitgewerkt, we leren ze als lezer echt kennen…lees verder >

Malachy Tallack (Schotland) – Die mooie Atlantische wals
roman over de Shetlandeilanden
In een mooie, poëtische stijl maar zonder opsmuk en superlatieven wordt de lezer geraakt door dit boeiende, soms schrijnende maar toch ook hoopvolle levensverhaal van een teruggetrokken levende zestiger op Shetland…lees verder >

Elvin Post (Nederland) – Een aardig meisje
Nederlandse thriller
Perspectiefwisselingen en plotwendingen krijgen op natuurlijke wijze de ruimte. Hierdoor ontspint zich een een spannend en uitstekend geschreven verhaal dat boeit, kwaad maakt en zelfs ontroert…lees verder >

Bibi Dumon Tak (Nederland) – Rimpeling
Nederlandse novelle
Als ze er niet meer zijn, wie weet van hen dan nog, wie ze waren, welke gedachten en gevoelens zij hadden, wat het leven hen had gegeven of juist ontbeert. Je zou iedereen een novelle gunnen, geschreven door Bibi Dumon Tak…lees verder >

Herman Koch (Nederland) – Luchtplaats
Nederlandse roman
Je kunt gerust stellen dat Luchtplaats een roman is die zeer herkenbaar zal zijn voor de liefhebber van Herman Koch maar ook andere zal bekoren, een aanrader!…lees verder >

Grethe Bøe (Noorwegen) – Zwaar geschut
Noorse thriller, Ylva Nordahl-thriller 2
De vrouwelijke insteek en de keuze van de locaties geven het boek net dat extra spannende met vooral de actiescenes op het afgelegen Noordelijke eiland Spitsbergen, waar Europa, Rusland en de Verenigde Staten elkaar letterlijk raken als hoogtepunt…lees verder >

Charlotte Van den Broeck (België) – Een vlam Tasmaanse tijgers
literair reisverhaal
Ze schreeuwt nergens maar confronteert wel en heeft tegelijkertijd aandacht voor de schoonheid van de natuur. Het is een bewonderenswaardig boek dat ondanks het trieste onderwerp toch een fijne leeservaring brengt en dat is voorwaar een kunststuk…lees verder >

Werner van den Belt, Bob Hardus (Nederland) – De schilders van Rotterdam
Kunstenaars die zich lieten inspireren door Rotterdam, kwamen vaak van buiten. In hun schilderijen komt de stad in al zijn facetten wel tot leven. Al met al levert dit mooie kunstboek een boeiende inkijk in het kunstleven van de stad, de kunstenaars en de schilderijen…lees verder >

John Kuipers (Nederland) – De man in Westerbork
Nederlandse oorlogsthriller
De subtiele wijze waarop hij zijn hoofdpersoon Charlie Swieninck schetst waarbij hij enerzijds kritisch lijkt te zijn op de Duitsers maar tegelijkertijd opportunistisch genoeg is om ook van de situatie gebruik te maken is bijzonder goed gelukt…lees verder >

Tove Ditlevsen (Denemarken) – Vilhelms kamer
Deense roman uit 1975
Het bijzondere van de roman is dat deze bol staat van relationele gruwelijkheden maar dat Ditlevsen hierover bijna lichtvoetig schrijft. Maar ondanks al de ze perikelen blijf je geboeid doorlezen. (…) De roman is inmiddels vijftig jaar oud maar heeft in die halve eeuw niets aan actualiteit en intensiteit verloren…lees verder >

Benoit Clerc (Frankrijk) – ABBA compleet
Het verhaal van de 114 songs
Het boek nodigt uit om de muziek opnieuw te gaan beluisteren nadat je er nog meer inzicht en kennis hebt opgedaan over de inhoud en ontstaansgeschiedenis van de liedjes die vaak meer diepgang bevatten dan zo op het eerste gezicht lijkt…lees verder >

Karl Geary (Verenigde Staten) – Juno en Legs
Dublin roman
Het is me bijna te heftig (…) misschien moet ik dit boek maar aan me voorbij laten gaan. Doe dat niet. Verdraag de ellende. Zie dat er tussen al het leed ware liefde groeit. Laat je ontroeren. Huil af en toe maar even omdat de wereld soms zo wreed is. Maar lees het…lees verder >

Denis Michiels (België) – Dagboek van de popmuziek
muziekboek
Denis Michiels heeft met Dagboek van de popmuziek een mooi naslagwerk voor de muziekliefhebber geschreven. Een fijn boek om doorheen te bladeren en te dwalen, oh ja momenten te beleven…lees verder >

Catherine Walsh (Ierland) – Ingesneeuwd met kerst
Ierse kerstroman
Heb je zin in wat lekker leesbare romantiek in kerstsfeer? Dan zit je met Ingesneeuwd met kerst helemaal goed! Knus, vlot verteld boek waarin de kerstsfeer goed tot leven komt in het decor van een Iers dorp…lees verder >

Toon Tellegen (Nederland) – Niemands verjaardag
dierenverhalen
Scherpe observaties, van grappige, soms humeurige, regelmatig wat wereldvreemde karakters, kleuren deze mooie bundel waarin de hoge kwaliteit van het werk van Tellegen weer eens te meer tot volle wasdom komt…lees verder >

Marente de Moor (Nederland) – De schoft
Nederlandse roman
Ergens besloop me namelijk het gevoel dat ik door haar werd gemanipuleerd, dat ze me duwde in een richting door die cursieven, door Toms verhaal wel invoelbaar te maken en dat van de anderen niet. Door zo’n belangrijk onderwerp als het lijden van vluchtelingen te kiezen. Door me telkens te laten denken: wat bedoelt ze nou toch? Zeer onaangenaam en tegelijkertijd intrigerend!…lees verder >

Oğuz Atay (Turkije) – Wachten op de angst
Turkse verhalen uit 1975
Atay houdt de regie strak in handen en weet hij elk verhaal, hoe indringend en verwarrend ze soms lijken te zijn, met strakke hand tot een goed einde te brengen. Een ware literaire ontdekking…lees verder >

Lore Segal (Verenigde Staten) – Huizen van anderen
Amerikaanse roman uit 1964
De roman is zowel aangrijpend, als schrijnend en het debuut toont direct de hoge kwaliteiten van het schrijverschap dat in de latere boeken nog verder tot ontwikkeling komt…lees verder >

Hay Wijnhoven (Nederland) – De houtduif
vogelboek
De afwisseling van verhalen, gekoppeld aan informatie over de levenswijze van de vogel, stadsbewoner en overlevingskunstenaar zijn verrassend en soms verbijsterend…lees verder >

Dimitri Verhulst (België) – Bechamel mucho
Vlaamse Mallorca roman
Er zit vaart in deze roman van Dimitri Verhulst, je moet erbij blijven! Drukke zinsopbouw, scherpe weerspiegelingen en cynisch beklag over Het-Zijn, de wereld, de liefde en de consumptiemaatschappij…lees verder >

Daniel Kehlmann (Duitsland) – Lichtspel
Duitse roman
Knap is vooral dat Daniel Kehlmann het verhaal op een bijna terloopse wijze vertelt, waardoor het uiteindelijk des te meer binnenkomt en spannend is…lees verder >

Colm Tóibin (Ierland) – Long Island
Ierse roman
In zijn nieuwste roman Long Island laat hij zijn kwaliteiten weer ten volle tot recht komen middels een boeiend en soms aangrijpend verhaal over emigratie, het verlies van een thuis en het verlangen naar harmonie en liefde…lees verder >

Dolf Ruesink (Nederland) – Feesten als wilde beesten
50 jaar Normaal
Zonder twijfel is Feesten als wilde beesten het ultieme boek over de Achterhoekse rockband Normaal met werkelijk alle informatie en verhalen die over de geschiedenis. muziek en optredens…lees verder >

Eveline Baar (Nederland) – De Gouden IJscoupe
10+ jaar kinderboek over Italië
Het verhaal is duidelijk met ontzettend veel liefde geschreven. Een mooi verhaal, dat je ook nog eens meeneemt op ontdekking door Italië,..lees verder >

Koos van Zomeren (Nederland) – Gevolgen
Nederlandse roman
Koos van Zomeren verbeeldt het huidige tijdsgewricht op uitstekende wijze door de ogen van een zeventigjarige. Een knap stuk werk van een ervaren romanschrijver…lees verder >

Ann Cleeves (Engeland) – De schreeuw van de reiger
Engelse thriller, Matthew Venn deel 2
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Ann Cleeves weet exact hoe ze de lezer aan het boek moet kluisteren. Een echte aanrader voor de liefhebber van het betere spannende boek uit Engeland…lees verder >

Anke Kranendonk (Nederland) – Brand
jeugdroman (14+ jaar)
Voor iedereen die boeken leest met boeiende, goed uitgewerkte personages, onderhuidse spanning, verpakt in een puberleven, zit hier goed. Ontroerend zonder vals sentiment, spannend zonder sensatiezucht…lees verder >

Lina Wolff (Zweden) – Duivelsgreep
Zweedse roman
Zelden is de gewelddadige inborst van een machoman die zijn grenzen veelvuldig en ruimschoots overgaat zo recht voor zijn raap en op indringende wijze beschreven…lees verder >

Lauren Roberts (Verenigde Staten) – Powerless
fantasyroman (15+ jaar)
Het is een absolute aanrader voor iedereen die houdt van een spannend kat en muis spel, met krachtige karakters, die tegen wil en dank een onontkoombare aantrekkingskracht op elkaar hebben…lees verder >

Rolf Bos (Nederland) – Russische spelen
Sport en politiek in het olympische jaar 1980
geschiedenisboek, sportboek
Bos beperkt zich niet tot het verhaal van de Spelen. Door ook aandacht te hebben voor de politieke verwikkelingen in de jaren voorafgaand, de Koude Oorlog, het klimaat in Moskou tijdens het evenement en de nasleep ervan weet hij de boeiende geschiedenis in een breder perspectief te plaatsen…lees verder >

Michiel ten Broek, Victor Lansink (Nederland) – De Oosterspoorweg
spoorwegboek, fotoboek
De rijkdom aan foto’s en boeiende verhalen zijn zoals altijd prachtig. Spoorwegliefhebbers maar ook lezers die geïnteresseerd zijn in Nederlandse geschiedenis kunnen weer hun hart ophalen bij dit boek…lees verder >

Frank Westerman (Nederland) – Zeven dieren bijten terug
Arctisch reisverhaal
Geschiedenis, wetenschap, reisbeschrijvingen en persoonlijke mijmeringen lopen op harmonieuze wijze in elkaar over en Westerman houdt de regie strak in handen, nooit belerend en schrijft in een prachtige stijl die niet onderdoet voor die van de beste prozaschrijvers…lees verder >

Leah Hayden (Duitsland) – Miss Guggenheim
biografische roman
Een boeiend en vlot geschreven biografische roman die ik met veel plezier heb gelezen. Een echte aanrader, zeker als je de wereld van de kunst je boeit!…lees verder >

Hans Peeters & René de Vos (Nederland) – Prachtvogels
vogelboek
De makers Hans Peeters en René de Vos weten met hun boeiende vogelverhalen de lezer te raken en overtuigen van de schoonheid van de kwetsbare Nederlandse broedvogels…lees verder >

Annabel Abbs (Engeland) – Miss Eliza’s Engelse keuken
historische roman
Een verhaal dat heel mooi het tijdsbeeld schetst van Engeland in de eerste helft van de 19^e eeuw en laat zien dat er voor vrouwen maar weinig mogelijkheden waren, als zij andere ambities hadden dan trouwen en kinderen krijgen. De roman is vlot geschreven en je leeft volledig mee met de hoofdpersonen…lees verder >

Åke Edwardson (Zweden) – De dertiende zaak
Erik Winter thriller 13
Zweedse thriller
Zoals meestal zorgen ook nu weer de boeiende hoofdpersonen en een spannende plot voor een aantal uren leesplezier. Nergens komt de thriller geforceerd over waaruit blijkt dat Åke Edwardson echt vakwerk heeft afgeleverd…lees verder >

Jenna Zoë – Human design
lifestyleboek
Jenna Zoë’s boek over Human Design heeft mij absoluut geïnspireerd en aangespoord om weer meer te gaan leren over mijn eigen design. En vooral: er nog veel meer naar te gaan leven…lees verder >

Gertrud Jetten (Nederland) – Pim de postduif
kinderboek 7+ jaar
Pim beleeft een heel mooi avontuur, dat zeker zal uitnodigen tot lezen. Omdat Pim zo innemend is, wíl je graag dat het weer goed komt met hem, dus blijft het verhaal interessant…lees verder >

Sylvia Townsend Warner (Engeland) – Lolly Willowes
Engelse roman uit 1926
Sylvia Townsend Warner heeft een prachtige, rijke en sprookjesachtig verbeeldende manier om deze spannende reis van Laura van “wat hoort en wordt verwacht” naar “wat voor haar is bedoeld” te beschrijven. Lezen deze roman!…lees verder >

Josephine Rombouts (Nederland) – Opmerkelijke vrouwen
non-fictie
Een boek wat ik heel erg aanraad – vrouwengeschiedenis is nog steeds aan een inhaalslag bezig. Een boek als dit is empowering voor vrouwen en brengt de broodnodige balans in de geschiedenis zoals wij die geleerd hebben…lees verder >

Alice Tarbuck (Schotland) – Een betovering in de natuur
Gids voor de moderne heks
Een boek met de mooie les om te leren “zijn met wat is” en dáár de magie van te gaan zien. En een ontroerend boek, wat herinnert aan één-heid, één-zijn van alles…lees verder >

Stephanie Schuster (Duitsland) – Vrijheid voorhanden
Wondervouwen deel 3
Duitse roman
Deel 3 met heel veel plezier gelezen – net als de andere twee delen heerlijk vlot geschreven. Je kijkt er elke dag weer naar uit om een stukje mee te reizen met de Wondervrouwen. Jammer dat dit het laatste deel was…lees verder >

Brigitte Reimann (Oost-Duitsland) – Mijn broer en ik
DDR-roman
De roman is een van de weinige boeken die in deze periode geschreven zijn, waarin de last van het leven in het communistische Oost-Duitsland zo goed is beschreven, een bijzondere leeservaring…lees verder >

Willem van Toorn (Nederland) – Kafka voor beginners
portret van Frans Kafka
Jarenlang heeft Willem van Toorn zich naast het schrijver van zijn eigen werk beziggehouden met het vertalen van het werk van de beroemde schrijver Franz Kafka. In dit korte portret schets hij een duidelijk en helder beeld van de Duitstalige Tsjechische schrijver waarbij hij zich niet laat afleiden door de mythevorming die rondom hem is ontstaan…lees verder >

Dieter Honoré (België) – Pekel
De schrijver, de professor en het kreeftje dat de wereld veranderde
portret van wetenschapper Patrick Sorgeloos
Een biografisch portret waarin niet allen de hoofdpersoon maar ook de schrijver veel aanwezig is. Maar juist hierdoor is het boek levendig en een genot om te lezen….lees verder >

Joke van Leeuwen (Nederland) – Dát bedoel ik, zei de zalm
filosofisch kinderboek voor 10+ jaar
Paulien Weikamp recensie
Ik werd er zelf ook weer even kind van ook al ben ik ondertussen al lang en breed een groot mens. Net als de schrijfster zelf ook al lang en breed een groot mens is. Maar wel een groot mens dat met gemak weer in haar kinderschoenen kan stappen en een wereld kan oproepen voor alle kinderen…lees verder >

Christophe Boltanski (Frankrijk) – King Kasaï
Een nachtelijke zoektocht naar het koloniale verleden
non-fictie
King Kasaï is een bijzondere leeservaring waarbij je als lezer op een zeer indringende, maar toch subtiele wijze geconfronteerd wordt met kolonialisme in de ergste vorm. Maar wat bovenal knap is dat Christophe Boltanski dit op een spannende en aantrekkelijke wijze doet, zonder uit de bocht te vliegen…lees verder >

Reggie Baay (Nederland) – De contractarbeiders van Deli
Een geschiedenis van onvrije arbeid, onrecht en verzet in Nederlands-Indië
koloniale geschiedenis
Ook in zijn nieuwste boek weet Reggie Baay op overtuigende wijze de gruwelijkheden van het Nederlandse kolonialisme in Indonesië aan de kaak te stellen. Het is een zeer pijnlijk deel van de Nederlandse geschiedenis waarvoor gelukkig inmiddels steeds meer aandacht is en de boeken van Reggie Baay dragen hieraan zeker bij,.,lees verder >

Tore Skeie (Noorwegen) – Wolventijd
De strijd om een Vikingrijk aan de Noordzee
geschiedenisboek
Het moet een behoorlijke klus zijn geweest feit en fictie in deze verhalen de doorgronden en te komen tot het huidige boek. Toch is Skeie hierin zeer goed geslaagd door de meest waarschijnlijke verhalen meestal op overtuigende wijze te scheiden van te grote heldenverering en zo weet hij te komen tot een evenwichtig verhaal…lees verder >

Asta Olivia Nordenhof (Denemarken) – Geld als water
Scandinavian Star deel 1
Deense roman
Je moet maar durven, een zevendelige romancyclus aankondigen, als de eerste roman publiceert. Toch is dat precies wat de Deense dichteres Asta Olivia Nordenhof doet bij het verschijnen van haar eerste roman…lees verder >

TJ Klune (Verenigde Staten) – Het boomhuis in het bos
fantasyboek, ya-roman (13+ jaar)
Het boomhuis in het bos is een boek dat ontzettend veel in zich heeft: diepgang, ontzettend veel humor, spanning, vriendschap en liefde. De karakters zijn zo goed uitgewerkt, dat ze direct tot leven komen. En ondanks dat het best een kritische noot naar de mens lijkt, met al haar hoogmoed en wens de wereld te controleren…lees verder >

Jan Brokken (Nederland) – De ontdekking van Holland
kunstboek, kunstgeschiedenis
De ontdekking van Holland is een uitstekend geschreven boek dat recht doet aan de geschiedenis van de levendige kunstenaarskolonie van Hotel Spaander in Volendam. Laat zien hoe het kon bloeien, wie de bepalende initiatiefnemers waren en welk werk het heeft opgeleverd. Het is een boeiend en uitstekend geschreven boek…lees verder >

Gertrud Jetten (Nederland) – De gekke pony
kinderboek 7+ jaar
Ondanks dat De gekke pony erg leerzaam is, doordat het wordt bekeken vanuit de pony, blijft het verhaal ook luchtig en grappig. Je sluit Lizzy direct in je hart. Ze doet zo haar best. Het is ook af en toe verdrietig, omdat het lijkt dat dat nét niet genoeg is…lees verder >

Emmanuel Carrère (Frankrijk) – V13
Het proces van de Parijse terroristische aanslagen van 2015
non-fictie
Veel van de feiten die aan bod komen aan dit spraakmakende proces waren al bekend. Toch weet het boek van Emmanuel Carrère van begin tot eind te boeien met een geslaagde een balanceer-act waarbij hij op invoelende wijze het leed van de slachtoffers weet over te brengen, zonder te vervallen in pathetiek. Bovendien probeert hij door te dringen in de drijfveren van de daders…lees verder >

Diverse auteurs – Tijdlijn van de geschiedenis
geschiedenisboek
Het is echt een tijdlijn van de wereldgeschiedenis! Er is aandacht voor de geschiedenis van het Westen, maar ook is er ruimschoots aandacht voor de historie van Afrika, Azië en Noord- en Zuid-Amerika. Hierdoor is het een evenwichtig boek geworden dat de lezer stimuleert zich verder te verdiepen…lees verder >

Karin Sitalsing (Nederland) – Blauwestad
Een dorp in uitvoering en een poging het land naar onze hand te zetten
journalistieke non-fictie
Door ruimte te geven aan de verschillende standpunten rondom de Blauwestad en zonder zelf te veel waardeoordelen te geven, is een evenwichtig en uitstekend geschreven en zeer lezenwaardig portret ontstaan…lees verder >

Gunnar Staalesen (Noorwegen) – Satellieten van de dood
Noorse thriller, Varg Veum thriller
De Varg Veum reeks speelt zich grotendeels af in Bergen, de tweede stad van Noorwegen. Een stad ook die hij in de haarvaten lijkt te kennen en die volledig tot leven komt in de boeiende thrillerreeks. Ook in dit deel wordt de lezer een boeiend en spannend verhaal voorgeschoteld…lees verder >

Duco Hellema (Nederland) – De man in de Amstel
Bob de Winter thriller 2
Nederlandse thriller)
Alle complimenten voor Duco Hellema dat hij in zijn tweede boek opnieuw overtuigt en een zeer boeiend en leesbaar beeld schetst van het Nederland en Amsterdam van direct na de Tweede Wereldoorlog met alle onverkwikkelijkheden die bij de tijd hoorden…lees verder >

Willem Diepraam (Nederland) – De jaren 70
fotoboek
Bijzonder is dat de foto’s Willem Diepraam ondanks de veelzijdige onderwerpen op de een of andere wijze altijd herkenbaar zijn door de directheid van zijn aanpak gekoppeld aan een tijdloze esthetische indringende schoonheid. Kortom een prachtig fotoboek waarin de kwaliteit van zijn werk volledig tot uiting komt…lees verder >

Emy Koopmans (Nederland) – Kindertrein uit Boedapest
treinreisverhaal, Spoorslag 4
Het is een prachtig en mooi geschreven persoonlijk verslag geworden, gevoelig maar zonder te vervallen in sentimentaliteit en in een mooie stijl opgeschreven…lees verder >

Marc-Uwe Kling & Astrid Henn – De Kersthaas
prentenboek, kerstboek (4+ jaar)
Dankzij het sterke verhaal, goed geschreven teksten en mooie illustraties is De Kersthaas een plezier voor jong en oud. Om voor te lezen, om naar te luisteren en kijken, of om lekker zelf door te bladeren…lees verder >

Fokke & Sukke – Het afzien van 2023
cartoons
Begonnen in hun studententijd die al tientallen jaren achter hen ligt hebben de makers hun studentikoze elan nog steeds niet verloren. Sterker nog de zeggingskracht lijkt alleen maar toe te nemen…lees verder >

Koen Vergeer (Nederland) – Het tijdperk Max
Formule 1 boek
Zonder twijfel is Koen Vergeer op dit moment de enige auteur die in staat is om literatuur de koppelen aan de Formule 1 en dat maakt zijn nieuwe jaarboek weer bijzonder…lees verder >

Michel van Egmond (Nederland) – Voetbal kijken met Van Basten
sportverhalen
Van Egmond toont weer zijn bijzondere talent in zeven boeiende sportverhalen. Met oog voor detail, met humor, maar ook met compassie doet hij verslag van ontmoetingen met bijzondere sporters…lees verder >

Esther Schreuder (Nederland) – Tonia Stieltjes
Activiste, model en wilskrachtdokter
biografie, kunstboek
Een prachtige biografie over een zeer boeiende vrouw, die zeker gekend moet worden en terecht uit de schaduw wordt gehaald met dit boek…lees verder >

Rob van Scheers (Nederland) – In Hollywood
filmboek, reportages, portretten
Rob van Scheers informeert, enthousiasmeert en prikkelt de lezer op een uitstekende wijze. Hij laat de groten uit de filmwereld de revue passeren maar heeft juist ook oog voor randfiguren en personen waaraan het succes niet kleeft. Het is door die rijke schakering en vele invalshoeken een zeer geslaagd boek geworden…lees verder >

Lyne Uytterhoeven (België) – Tussen slijk en satijn
Lisse deel 1
historische roman
Een heerlijk boek voor liefhebbers van historische romans. Een boek dat ook een mooie en eerlijke inkijk geeft in de vele belemmeringen – en de gevaren! – waar vrouwen in de 17^e eeuw mee te maken hadden…lees verder >

Sofia Lundberg, Alyson Richman, M.J. Rose – Hilma af Klint en haar salon op vrijdagavond
biografische roman, feministische roman
Uitgever: Orlando
Verschijnt: 3 oktober 2023
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Een roman die ik met plezier las en die me, ook al heb ik niet zoveel op met abstracte kunst, nieuwsgierig maakte naar Hilma af Klint en haar werk. Een aanrader!…lees verder >

Jhumpa Lahiri (Verenigde Staten) – Romeinse verhalen
verhalen uit Rome
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Met veel invoelingsvermogen confronteert Lahiri de lezer met de hardheid van het bestaan, de uitzichtloosheid maar toch ook de wens om te leven, wellicht beter gezegd te overleven…lees verder >

Kester Freriks (Nederland) – De ooievaar
Vogelserie deel 25
vogelboek
Gedegen kennis van zaken, een mooie stijl en een boeiende wijze van vertellen en verbanden leggen zorgen voor een prachtig boek over een bijzondere vogel…lees verder >

Koos Meinderts, Sietse Muis (Nederland) – Een zee van papier
cadeauboek, prentenboek
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Sietse Muis tovert complete werelden tevoorschijn met zijn knip- en plakwerk. Letterlijk komen verrijzen taferelen uit boeken te voorschijn die ook gelijk tot de verbeelding spreken. Gecombineerd met de teksten van Koos Meinderts, levert dit een prachtig boekje op…lees verder >

Carel van Gestel (Nederland) – In het spoor van de Blauwe Engel
Het eerste naoorlogse dieselmaterieel van NS
treinenboek
De rijkdom aan foto’s gecombineerd met goede en bondige teksten zullen de liefhebber van treinen zeker bekoren maar ook voor anderen is het een prima boek om in te bladeren en lezen…lees verder >

Mart Smeets (Nederland) – Gevoelige snaren
muziekverhalen, sportverhalen
Smeets heeft ervoor gekozen om twee van zijn passies bij elkaar te brengen, sport en muziek. Veel van zijn muzikale helden hebben dit jaar hun laatste adem uitgeblazen en hij heeft in dit boek een aantal mooie portretten. Ook in dit boek blijkt weer de kwaliteit van Smeets als waarnemer die hij koppelt aan het op een uitstekende wijze weergeven ervan op papier…lees verder >

Duco Hellema (Nederland) – Rendez-vous in Praag
Bob de Winter thriller 1
Nederlandse thriller
Je merkt aan de roman wel dat deze geschreven is door een auteur met veel kennis van zaken. Maar het knappe is dat het verhaal toch spannend en boeiend is. Zeker omdat dit het fictiedebuut is van Duco Hellema is dat een compliment waard…lees verder >

Erna Sassen (Nederland) – Neem nooit een beste vriend
young adult roman
Recensie roman: Eén van de grootste krachten van de roman, is de ontzettend meeslepende, geloofwaardige schrijfstijl. De zinnen vlammen je om de oren, uitgespuugd, gefluisterd, schreeuwend, vragend. Elke emotie is voelbaar in de woorden…lees verder >

Dörte Hansen (Duitsland) – Naar zee
Duitse roman
Recensie roman: Op subtiele wijze met empathie en humor beschrijft Dörte Hansen de teloorgang van een eilandfamilie. Veranderingen gaan snel en de toeristen nemen het eiland over. Ze is erin geslaagd om weer een boeiende en aangrijpende roman te schrijven. Een roman die van begin tot eind boeit, die je in één adem wilt uitlezen en onder je huid kruipt…lees verder >

Tom Rijpert (Nederland) – Voorbij de val
De Zeven Sleutels deel 2
fantasyboek (10+ jaar)
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Een prachtig boek over vriendschap, jezelf leren kennen, trouw blijven aan wie je bent én een boek met een waanzinnig spannend avontuur. Rijpert geeft telkens op de juiste momenten weer stukken informatie, waardoor het tempo lekker hoog blijft. Simpelweg Genieten met een hoofdletter…lees verder >

Francine Oomen (Nederland) – Hoe overleef ik alles wat ik niemand vertel?
kinderboek
Je zou bijna zelf onderdeel willen zijn van deze vriendengroep. De afwisseling van de dialogen, mails en spraakberichten geeft het boek wat extra dynamiek…lees verder >

Tom Rijpert (Nederland) – Het pad van de roverkoning
De Zeven Sleutels deel 1
fantasyboek (10+ jaar)
Dit is één van meeslependste boeken die ik in lange tijd gelezen heb! In een dag vloog ik door de pagina’s, geboeid door het spannende verhaal dat Tom Rijpert heeft geschreven. Alle personages hebben zo hun eigen geheimen, wat ze spannend en interessant maakt…lees verder >

Benedict Wells (Duitsland, Zwitserland) – De waarheid over het liegen
verhalen
Net als in zijn romans toont Benedict Wells ook in zijn verhalen een rijpheid die je meestal alleen maar aantreft bij wat oudere en meer ervaren schrijvers. Hij kiest bijzondere invalshoeken en weet vrijwel elk verhaal een verrassende wending mee te geven die je als lezer niet verwacht…lees verder >

Esther Gerritsen (Nederland) – Gebied 19
Nederlandse roman, sciencefiction
Gebied 19 is een psychologische zoektocht in de vorm van een boeiend sciencefictionverhaal, met weinig opsmuk en technologie. Enigszins vervreemdend en verontrustend, maar ook met subtiele humor. Al met al een boeiende, gelaagde en geslaagde roman, ook voor wie sciencefiction tegenstaat…lees verder >

Maria Grund (Zweden) – Dodendans
Sanna Berling & Eir Pedersen thriller 2
Zweedse thriller
Dodendans is geen opbeurende thriller. Maar wel een uitstekend geschreven, spannende Zweedse thriller met een aantal originele plotwendingen en sterke karakters. Een aanbeveling voor de liefhebbers van het genre…lees verder >

Angela Saini (Engeland) – De patriarchen
De oorsprong van ongelijkheid
geschiedenisboek
Een heel goed en duidelijk geschreven boek, wat vol staat met krachtige voorbeelden en wat veel relevante onderzoeken aanreikt over het ontstaan van ongelijkheid in onze wereld…lees verder >

Katerina Poladjan (Duitsland, Rusland) – Toekomstmuziek
Duitse Siberië roman
Doordat ze alles klein houdt is de vertelling vrij van bombast en superlatieven. Maar juist dat maakt het boek een indringende leeservaring. De verwarring en onzekerheid door de veranderende tijden voel je als lezer direct mee, Een mooie kleine roman…lees verder >

Anna Woltz (Nederland) – De spin en de sleutel
kinderboek 11+ jaar
Wat een mooi, indringend boek is De spin en de sleutel! Direct bij de eerste zinnen zit je in het verhaal. De hoofdstukken zijn kort, maar krachtig. Er staat geen letter teveel in, maar elk woord is treffend…lees verder >

Iben Mondrup (Denemarken) – Tabita
Deense roman
Iben Mondrup laat op overtuigende wijze zien hoe koloniale uitbuiting en discriminatie ook in het Denemarken van de zestiger en zeventiger jaren nog bijna als vanzelfsprekend konden plaatsvinden. De aangrijpende roman laat zien hoe deze mechanismen doorwerken in het leven van mensen en eigenlijk onontkoombaar zijn…lees verder >

Gertrud Jetten (Nederland) – Hoera, ik ben een pony!
kinderboek (7+ jaar)
Een kinderboek waar je doorheen vliegt. Grappig, levendig, prettige dialogen, een spannend avontuur. Kortom, meer dan genoeg ingrediënten voor een paar uur leesplezier!…lees verder >

Tui T. Sutherland (Verenigde Staten) – Vleugels van vuur 5
De helderste nacht
fantasyboek 10+ jaar
Wat een heerlijke serie is Vleugels van Vuur. Met veel nieuwsgierigheid heb ik uitgekeken naar het slot, waarin het vriendelijke, kleine draakje Zonnetje centraal zou staan. In elk boek leer je één van de drakenjongen beter kennen, en in De helderste nacht is dat dus de Zandvleugeldraak…lees verder >

Virginia Cowles (Engeland) – Op oorlogspad
Oorlogsdomein 29
oorlogsreportages
Looking for Trouble verscheen al in 1941 en heeft daardoor een urgentie van actualiteit en is geschreven in een uitstekende en heldere stijl die de lezer in het verhaal trekt. Naast de beroemde Martha Gellhorn was Virginia Cowles een van de zeer weinige vrouwelijke oorlogsverslaggevers in deze periode en zij uiteraard ook te maken met wantrouwen en seksisme waarover Cowles tussen de regels door verslag doet…lees verder >

Lola Lafon (Frankrijk) – Als je naar dit lied luistert
Een nacht in het Achterhuis
non-fictie
Aan het woord is Lola Lafon. Ze vertelt over haar nacht in het beroemde Achterhuis. Een nacht in haar eentje op deze bijzondere plek. Tijdens het lezen kreeg ik bezoek van een heel scala aan gevoelens die soms één voor één op mijn deur bonsden en soms allemaal te gelijk…lees verder >

Rick Meijer (Nederland) – Autumnville
young adult roman, 15+ jaar
Uitgever: Ploegsma
Als je houdt van spannende verhalen is dit boek absoluut een aanrader. Maar ook als je houdt van verhalen over liefde en familie – zoals ik- dan word je op je wenken bediend…lees verder >

Élisa Shua Dusapin (Frankrijk) = Pachinkohal
Frans-Koreaanse roman
Uitgever: Spectrum
Het einde van Pachinkohal is prachtig. Alsof je het hele boek achter de machine hebben gezeten, de ballen zijn gevallen en je eindelijke je prijs in ontvangst mag nemen. Wonderschoon…lees verder >

Maaike Meijer (Nederland) – Radeloze helden
De verbeelding van mannelijkheid in literatuur en film
non-fictie
Uitgever: Atlas Contact
Heel sterk hoe Maaike Meijer haar eigen persoonlijke ervaring op “mannelijkheid” in het verhaal heeft meegenomen. Ik ben ervan overtuigd dat juist deze persoonlijke verhalen van mensen die niet in het binaire man-vrouw stramien passen cruciaal zijn voor blijvende verandering. Die moet immers, zoals elke echte verandering, van binnen de cultuur zelf komen…lees verder >

Elizabeth von Arnim (Engeland) – De betovering van april
Engelse roman uit 1922
Uitgever: Signatuur
Een werkelijk heerlijke roman die ik in één ruk uitgelezen. Grappig is dat het verhaal uit 1922 helemaal niet gedateerd lijkt, het zou net zo goed in onze tijd geschreven kunnen zijn…lees verder >

Satu Rämö (Finland) – Hildur
rechercheur Hildur Rúnarsdóttir thriller deel 1
Finse IJsland thriller
Uitgever: Ambo | Anthos
Verschenen: 21 augustus 2023

Unni Lindell (Noorwegen) – Het lege huis
Lydia ‘Sneeuw’ Winther thriller deel 1
Noorse thriller
Uitgever: Uitgeverij Volt
Verschenen: 6 juni 2023

Kristina Ohlsson (Zweden) – Stormwacht
August Strindberg thriller deel 1
Zweedse thriller
Uitgever: The House of Books
Verschenen: 23 mei 2023

Neal Shusterman (Verenigde Staten) – Zeis
dystopische YA-roman, 15+ jaar
Uitgever: Pelckmans Uitgevers
Het is een duizelingwekkende start van een veelbelovende trilogie. Een mengeling tussen blufpoker en een geslepen schaakspel. Verborgen agenda’s, onverwachte zetten, moed en overmoed wisselen elkaar af…lees verder >

Benedict Wells (Duitsland, Zwitserland) – De waarheid over het liegen
verhalen
Uitgever: Meulenhoff
Verschijnt: 8 augustus 2023

Erika Fatland (Noorwegen) – Op grote hoogte
Een reis door de Himalaya
reisverhalen
Fatland laat haarscherp zien hoe ingewikkeld het soms is voor deze mensen om een goed leven te hebben, hoe de politieke, economische en klimatologische omstandigheden het geluksgevoel in de weg zitten. Bovendien laat ze zien hoe rijk de culturen en vaak eeuwenoude tradities zijn en hoeveel moeite er gedaan wordt om deze in stand te houden en dat dit de zeer waardevol is…lees verder >

Uwe Wittstock (Duitsland) – Februari 1933
De winter van de literatuur
geschiedenisboek
Uitgever: Cossee
Verschenen: 13 oktober 2022

Kristine Bilkau (Duitsland) – Bij de buren
Duitse roman
Op geraffineerde wijze legt Kristine Bilkau onderhuidse spanningen bloot waardoor je geboeid in de roman blijft doorlezen. Bijna niks is expliciet en veel wordt niet verteld maar juist daardoor krijgt het verhaal meer lading…lees verder >

Irene Hanappi, Stefan Schomann – Lesereise Slowenien
reisverhalen uit Slovenië
Buiten het feit dat twee van de allerbeste wielrenners van dit moment, Tadej Pogačar en Primož Roglič Sloveens zijn, is er te weinig bekend over het land. In de Duitstalige landenreeks Lesereise is nu een zeer geslaagd deel verschenen dat meer inzicht verschaft in jonge land…lees verder >

Jaouad Alloul (België) – De meisje
autobiografisch verhaal
Een prachtig boek over intersectionaliteit en genderidentiteit, een boek over jezelf mogen zijn. En jezelf kúnnen zijn – dat dat allesbehalve makkelijk kan zijn. Want hoe kun je homo zijn, als je cultuur en je geloof dat niet toestaat?...lees verder >

Olivier Willemsen (Nederland) – Terug op de achterbank
Nederlandse roman
Wat gebeurt er als je na zo’n 25 jaar door omstandigheden weer met je ouders op vakantie naar Frankrijk gaat. Willemsen laat haarscherp en hoe diep patronen ingeslepen zijn en dat je er nauwelijks van los kunt komen. Hij doet dit op een lichtvoetige, vileine wijze die de roman tot een prestatie van formaat maakt…lees verder >

Antti Tuomainen (Finland) – De bevertheorie
Finse thriller
Knap hoe Antti Tuomainen er ook nu weer in is geslaagd een spannend en hilarisch verhaal uit zijn pen te laten vloeien dat balanceert op de rand van het absurdisme maar voor de lezer toch waarschijnlijk blijft…lees verder >

Lotte Jensen (Nederland) – Wij en het water
Een Nederlandse geschiedenis
geschiedenisboek
Uitgever: De Bezige Bij
Verschenen: 27 september 2022

Diverse auteurs (Nederland) – Heksenmonument
Een pamflet over eerherstel voor onschuldige slachtoffers van de heksenvervolgingen
pamflet, non-fictie
Een indrukwekkend boekje, waar ik heel veel van geleerd heb over heksenvervolgingen, het ontstaan ervan en de diepgaande gevolgen. Echt de moeite waard om te lezen…lees verder >

Arthur Japin, Eric J. Coolen (Nederland) – Hoe valt een schrijver uit de trein?
Een spoortocht
graphic novel
Uitgever: De Arbeiderspers
Verschenen: 20 juni 2023

Caroline Cauchi (Engeland) – Mevrouw Van Gogh
biografische roman
Verhaal over een totaal onbekende vrouw die een enorme impact heeft gehad op de geschiedenis. De kunstgeschiedenis in dit geval. Een belangrijk boek daarom dat geschreven moest worden en daarnaast gewoon een prachtig mooi verhaal dat bovendien heerlijk wegleest…lees verder >

Jennifer Saint (Engeland) – Atalanta
mythologische roman
Als je van krachtige vrouwen houdt die een echte stem mogen krijgen in onze “his-story” en verhalen, raad ik je deze roman enorm aan ! Ik heb er van genoten en het achter elkaar uitgelezen…lees verder >

Dan Jones & Matina Amaral – Vrouwen in kleur
1850-1960
fotoboek, geschiedenisboek
Een prachtig mooi boek dat echt een kleine inhaalslag is als het gaat over geschiedschrijving. Een mooi voorbeeld van hoe wij onze geschiedenis, en met name die van vrouwen, een completere en eerlijkere stem kunnen geven…lees verder >

Elle McNicoll (Schotland) – Toverslag
fantasyroman (12+ jaar)
Toverslag gaat over jezelf kunnen en durven zijn, maar ook over vriendschap, hulp vragen, jezelf en anderen niet zomaar veroordelen. McNicoll is een begenadigd schrijfster. Ze weet precies de juiste toon te treffen om je bladzijde na bladzijde aan het boek gekluisterd te houden…lees verder >

Stefanie Schuster (Duitsland) – Alleen het beste
Wondervrouwen 2
Duitse roman
Dit deel van de romantrilogie beslaat de jaren 60 – een periode van groei, maar ook een roerige tijd, voor de dames persoonlijk, maar zeker ook als het op vrouwenemancipatie aankomt. Stephanie Schuster heeft een gezellig en vlotte schrijfstijl, het voelt alsof de vier dames je eigen vriendinnen zijn…lees verder >

Bart Chabot (Nederland) – Engelenhaar
Nederlandse roman
Met veel vaart geschreven, biedt de roman een caleidoscopisch verslag van het geromantiseerde leven van de auteur. Direct, vaak humoristisch, met veel gevoel, maar zonder in sentimentaliteit te vervallen, neemt Bart Chabot de lezers mee in zijn levensverhaal. Een rijk boek waarmee Chabot eens te meer zijn grote talent bewijst…lees verder >

Annejan Mieras (Nederland) – Het kleine heelal
kinderboek 10+ jaar
Uitgever: Lemniscaat
Verschenen: 14 maart 2023
Veel maken van ogenschijnlijk weinig. Kleine gebeurtenissen boeiend overbrengen. Er stiekem toch ook iets groots achter verstoppen. Annejan Mieras is daar wat mij betreft met Het kleine heelal enorm goed in geslaagd. Zij is een meester in het opbouwen van een karakter, je meenemen in haar belevingswereld, zodat je van A tot Z haar acties begrijpt, omdat je met haar meevoelt…lees verder >

Henk Dijkstra (Nederland) – De schilders van het Friese land
kunstboek
Uitgever: WBOOKS
Verschenen: 13 april 2023

Lut Depaepe (België) – Gent, stad van opstand
geschiedenisboek
Uitgever: Borgerhoff & Lamberigts
Soort boek: geschiedenisboek

Yu Miri (Zuid-Korea) – Station Tokio Ueno
Zuid-Koreaanse roman
Uitgever: De Geus
Verschenen: 5 april 2022

Virginie Loveling (België) – Een winter in het zuiderland
reisverhalen uit 1890
Uitgever: Davidsfonds
Verschenen: 22 maart 2022

Remco Daalder (Nederland) – Stadse beestjes
Verrassende dierenverhalen uit de stad
dierenverhalen
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 28 maart 2023

Sipko Melissen (Nederland) – Arkadia
Nederlandse roman
Uitgever: Van Oorschot
Verschenen: 6 april 2023

Karin Fossum (Noorwegen) – Nachtloper
Noorse thriller, Eddie Feber 2
Uitgever: Boekerij
Verschenen: 26 mei 2023
Fascinerend verslag van een soort van misdaden waarbij de dader, eigenlijk ongewild maar toch onvermijdelijk een rode lijn overgaat met alle consequenties van dien. Weer heeft Karin Fossum een misdaadroman van hoog niveau afgeleverd, lezenswaardig van het eerste tot het laatste woord…lees verder >

John Grisham (Verenigde Staten) – De jongens uit Biloxi
Amerikaanse thriller
Uitgever: A.W. Bruna
Verschenen: 18 oktober 2022
Boeiend portret van de stad Biloxi, gelegen aan de oostkust van Amerika in de staat Mississippi, die in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw nogal te kampen had met overlast rondom het uitgaansleven, prostitutie en de daarmee gepaard gaande corruptie en geweld…lees verder >

Kevin van Vliet (Nederland) – Bobbejaanskloof
Nederlandse roman
Uitgever: Prometheus
Verschenen: 23 mei 2023

Henry Lloyd (Nederland) – Juniper de zingende eenhoorn
kinderboek 10+ jaar
Uitgever: Querido
Verschijnt: 7 februari 2023
Je zult regelmatig grinniken en zonder twijfel Juniper in je hart sluiten. Een geweldig boek, wat het lezen meer dan waard is…lees verder >

Meta van den Boomen (Nederland) – Wijn in de Lage Landen
wijnboek, culinair boek
Uitgever: Terra
Verschijnt: 23 april 2023
Informatief, goed geschreven, prachtig geïllustreerde en mooi vormgegeven boek. Een echte aanrader voor de Nederlandse en Vlaamse wijnliefhebber…lees verder >

Duco Hellema (Nederland) – Rendez-vous in Praag
Bob de Winter thriller 1
Nederlandse thriller
Uitgever: Prometheus
Verschenen: 2 mei 2023

Gertrud Jetten (Nederland) – Dat kussen is van mij!
kinderboek 6+ jaar, AVI E3
Uitgever: Kluitman
Verschenen: 14 april 2023
Gertrud weet met de beperkte hoeveelheid woorden die zo’n AVI boekje nu eenmaal heeft, ontzettend goed het verhaal van twee kanten te belichten. Je snapt Sam. Maar je snapt Jet ook…lees verder >

Agnes de Boer (Nederland) – Van werktuig tot wereldmerk
100 jaar molenbehoud in Nederland
geschiedenisboek, fotoboek
Uitgever: WBOOKS
Verschenen: 16 mei 2023

Erik Verdonck (België) – De brouwers van Belgisch bier
De unieke Belgische biercultuur in 50 verhalen
bierboek
Uitgever: Lannoo
Verschenen: 7 december 2022

Ayelet Gundar-Goshen (Israël) – Waar de wolf loert
Israëlische roman
Uitgever: Cossee
Verschenen: 30 augustus 2022

Jasper Krabbé (Nederland) – Super Saturation
kunstboek
Uitgever: WBOOKS
Verschenen: 31 januari 2023

Wouter Pattyn (België) – Wild van Europa
fotoboek, natuurboek
Uitgever: Lannoo
Verschenen: 30 november 2022

Jonathan Coe (Engeland) – Bournville
Engelse familieroman
Uitgever: De Bezige Bij
Verschenen: 24 november 2022

Lukas Maisel (Zwitserland) – Tanners erf
Zwitserse roman
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 7 maart 2023

Cristina Sandu (Finland) – Watertrappelen
Finse roman
Uitgever: Orlando
Verschenen: 11 mei 2023

Florian Illies (Duitsland) – Liefde in tijd van haat
1929-1939
geschiedenisboek
Uitgever: Atlas Contact
Verschijnt: 14 juni 2022

Sabine van den Eynden & Antoinette Hoes (Nederland) – Lieve Chris
Nederlandse roman
Uitgever: Uitgeverij Pluim
Verschenen: 10 mei 2023

Rebecca West (Engeland) – Rosamo\und
Aubrey-trilogie deel 3
Engelse familieroman
Uitgever: Signatuur
Verschenen: 12 april 2023
Wederom een heerlijke roman, over de familie en hun aanhang – ik heb er enorm van genoten. Wat jammer dat er geen vierde en vijfde deel van deze geweldige en prachtig geschreven serie kan komen!...lees verder >

Esther Freud (Engeland) – Hoeveel ik van je hou
Engelse roman
Uitgever: Orlando
Verschenen: 15 februari 2023
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)
Ontzettend mooi boek, met heel kanten, treffend geschreven, boordevol emoties en geheimen, levende personages en en vol met krachtige verhaallijnen. Een roman die gelezen moet worden!…lees verder >

Toni Coppers, Annick Lambert (België) – Onschuld
Lise Meerhout thriller deel 20
Uitgever: Borgerhoff & Lamberigts
Verschenen: 20 april 2023
Toni Coppers en zijn mede-auteur Annock Lambert zijn er ook Lise Meerhout jubileumthriller uitstekend in geslaagd een evenwichtige en gelaagde verhaal te schrijven die een breed lezerspubliek verdient…lees verder >

Olivier Willemsen (Nederland) – Terug op de achterbank
Nederlandse roman
Uitgever: De Harmonie
Verschenen: 13 april 2023

Victor Sebestyen (Engeland) – Boedapest
geschiedenisboek
Uitgever: Spectrum
Verschenen: 12 mei 2022

Roy Jacobsen (Noorwegen) – Ogen van de Rigel
Noorse roman
Uitgever: De Bezige Bij
Verschenen: 2 juni 2022

Erik Tigelaar (Nederland) – Het Utrechts straatnamenboek
geschiedenisboek
Uitgever: WBOOKS
Verschenen: 13 april 2023
Je kunt gerust stellen dat Erik Tigelaar de samensteller en schrijver van het boek over de straatnamen van de stad Utrecht heel wat uren, dagen, maanden en waarschijnlijk jaren werk zal hebben geleverd…lees verder >

Marieke ten Berge en Eva Moraal (Nederland) – Polder
natuurboek, kinderboek (9+ jaar)
Uitgever: Lemniscaat
Verschenen: 21 maart 2023
Illustrator Marieke ten Berge slaagt erin de rijkdom van de polderfauna op overtuigende wijze te tekenen. Bovendien zijn de teksten van Eva Moraal van een aansprekende lichtvoetigheid…lees verder >

Mauro Corona (Italië) – Het leven van Celio
Italiaanse roman
Uitgever: Wereldbibliotheek
Verschenen: 7 februari 2023

Kerstin Ekman (Zweden) – Wolvenkoorts
Zweedse roman
Uitgever: Ambo | Anthos
Verschenen: 5 oktober 2022

P.F. Thomése (Nederland) – Swansdale
Nederlandse roman
Uitgever: Prometheus
Verschenen: 22 september 2022

Ewald Gerhardt (Duitsland) – De grote paddenstoelengids voor onderweg
natuurgids
Uitgever: Kosmos Uitgevers
Verschenen: 25 oktober 2023

Vitomil Zupan (Slovenië) – Menuett für Gitarre (zu 25 Schuss)
Sloveense oorlogsroman
Uitgever: Guggolz Verlag
Verschenen: 10 maart 2021

Paolo Giordano (Italië) – Tasmanië
Italiaanse roman
Uitgever: De Bezige Bij
Verschenen: 22 november 2022

Gijs Wilbrink (Nederland) – De beesten
Nederlandse debuutroman
Uitgever: Thomas Rap
Verschenen: 1 november 2022

Jonathan Franzen (Verenigde Staten) – Kruispunt
Amerikaanse roman
Uitgever: Prometheus
Verschenen: 1 oktober 2021

Victoria Mas (Frankrijk) – Een wonder
Franse roman
Uitgever: Spectrum
Verschenen: 11 april 2023

Lore Segal (Verenigde Staten) – Haar eerste Amerikaan
Amerikaanse roman
Uitgever: Cossee
Verschenen: 12 augustus 2022

Kester Freriks, Martijn Storms (Nederland) – Grensverkenningen
Langs oude grenzen in Nederland
geschiedenis, reisverhalen
Uitgever: Athenaeum
Verschenen: 2 juni 2022

Alex Capus (Zwitserland) – Susanna
Zwitserse roman
Uitgever: Hanser
Verschenen: 25 juli 2022

Thomas Verbogt (Nederland) – Maak het mooi
Nederlandse roman
Uitgever: Nieuw Amsterdam
Verschenen: 4 oktober 2022

Waguih Ghali (Egypte) – Bier in de snookerclub
Egyptische roman uit 1964
Uitgever: Jurgen Maas
Verschenen: 6 januari 2023

Ananyo Bhattacharya (Engeland) – De man uit de toekomst
Het visionaire leven van John von Neumann
biografie
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 16 september 2022

Lu Min (China) – Hormonen in de nacht
Verhalen uit China
Uitgever: De Geus
Verschijnt: 10 januari 2023

Annelies Verbeke (België) – Koude soep
wandelverhaal over de Vlaamse kust
Uitgever: Van Oorschot
Verschenen: 7 april 2023

Tomas Lieske (Nederland) – Niets dat hier hemelt
Nederlandse roman
Uitgever: Querido
Verschenen: 7 februari 2023

Sasja Filipenko (Wit-Rusland) – Hetze
Wit-Russische roman
Uitgever: Meridiaan Uitgevers
Verschenen: 10 januari 2023

Ismail Kadare (Albanië) – Onenigheid aan de top
Albanese roman
Uitgever: Querido
Verschijnt: 20 september 2022

Jaan Kross (Estland) – Het tegenwindschip
Estische historische roman
Uitgever: Prometheus
Verschenen: 24 maart 2022

Max Hastings (Engeland) – De afgrond
De Cubacrisis 1962
geschiedenisboek
Uitgever: Hollands Diep
Verschenen: 18 oktober 2022

Carry van Bruggen (Nederland) – Een coquette vrouw
Nederlandse roman uit 1915
Uitgever: Salamander
Verschenen: 15 september 2023

Eva García Sáenz de Urturi (Spanje) – Het zwarte boek van de uren
De witte stad deel 4
Spaanse thriller
Uitgever: A.W. Bruna
Verschenen: 19 juli 2022

Jo Berten (België) – Brugge, stad van water
Biografie van een stad
geschiedenisboek
Uitgever: Borgerhoff & Lamberigts
Verschenen: 27 oktober 2022

Philippe Sands (Engeland) – De laatste kolonie
Misdaden tegen de menselijkheid in de Indische Oceaan
non-fictie
Uitgever: Spectrum
Verschenen: 22 augustus 2022

Mensje van Keulen (Nederland) – Moeder en pen
dagboek 1979-1983
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 21 februari 2023

Salman Rushdie (Verenigde Staten) – Victoriestad
roman
Uitgever: Uitgeverij Pluim
Verschenen: 7 februari 2023

Michelle Harrison (Engeland) – Het onzichtbare eiland
kinderboek, 10+ jaar
Uitgever: Gottmer
Verschenen: 2 november 2022

Arne Dahl (Zweden) – Vriespunt
Zweedse thriller
Uitgever: De Geus
Verschenen: 21 februari 2023

Carmen Korn (Duitsland) – Tussen vandaag en morgen
Drie steden serie deel 2
Duitse roman
Uitgever: Signatuur
Verschenen: 31 januari 2023

Aline van Wijnen (Nederland) – De verloren dromen van Valeria
historische roman
Uitgever: Boekerij
Verschenen: 10 februari 2023

Arndís Þórarinsdóttir, Hulda Sigrún Bjarnadóttir (IJsland) – De flat aan het einde van de wereld
kinderboek 10+ jaar
Uitgever: Uitgeverij Volt
Verschenen: 30 augustus 2022

Lynette Noni (Australië) – De verrader van Evalon
De genezer deel 3
fantasyroman
Uitgever: Boekerij
Verschenen: 30 augustus 2022

Karin Bloemen (Nederland) – Met vlag en wimpers
autobiografisch boek
Uitgever: Ambo | Anthos
Verschenen: 16 februari 2023

Kerri Maher (Verenigde Staten) – De boekverkoopster van Parijs
Roman over Sylvia Beach en boekhandel Shakespeare & Company in Parijs
Uitgever: Orlando
Verschenen: 23 januari 2023

David Foenkinos (Frankrijk) – Nummer twee
De jongen die niet Harry Potter werd
Franse roman
Uitgever: Borgerhoff & Lamberigts
Verschenen: 9 november 2023

Elizabeth Jane Howard (Engeland) – Achteraf bezien
autobiografie, memoir
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 17 januari 2023

Ingvild H. Rishøi (Noorwegen) – Stargate
Een kerstvertelling
Noorse roman
Uitgever: Koppernik
Verschenen: 27 oktober 2022

Bijpassende boeken en informatie

leestips, Recensie

∗∗∗ Leestips zeer goede boeken

30 maart 2025 Redactie

∗∗∗ leestips zeer goede boeken volgens de redactie. Welke romans en andere boeken zijn het lezen meer dan waard? Wat zijn uitstekende nieuwe boeken?

∗∗∗∗ leestips van de redactie

Nieuwsbrief nieuwe boeken en recensies

∗∗∗ leestips van de redactie

In onderstaand overzicht zijn de leestips van zeer goede romans en andere boeken opgenomen van die door de redactie gewaardeerd zijn met uitstekend.

Zoë Deceuninck (België) – Welkom in Dangogo
reportages uit het hart van Suriname
Aan de ene kant laat ze kritische Surinamers aan het woord die een beeld schetsen van de corruptie die tot in de haarvaten is doorgedrongen en andere andere kant laat ze de liefde voor het land doorklinken. Haar reportages zijn in een mooie heldere stijl opgeschreven zonder te verzanden in grote woorden en overbodige beeldspraak…lees verder >

Caroline Wahl (Duitsland) – 22 banen
Duitse roman, debuutroman
Alhoewel de roman van triestheid aan elkaar hangt, weet Caroline Wahl er toch een soort van lichtvoetigheid in te brengen. Zeker de subtiele compassie die ze toont voor haar hoofdpersoon is goed gelukt. Dat maakt de roman lezenswaardig…lees verder >

Claire North (Engeland) – Ithaka
mythologische roman
Claire North geeft aan deze vrouwen, de koninginnen, een stem met haar feministische versie van het verhaal over Ithaca. Het begint al heel mooi met de godin Hera als vertelster van het verhaal. Hera is in dit verhaal absoluut een karakter op zichzelf, pittig en vol sarcasme…lees verder >

Barbra Streisand (Verenigde Staten) – Mijn naam is Barbra
autobiografie van de Amerikaanse zangeres en actrice
Wat me direct opviel, was de open en eerlijke manier waarop Barbra haar verhaal vertelt. In het boek barst het van de anekdotes, Barbra heeft een prettige, vlot leesbare en humorvolle vertelstijl. Haar levensverhaal doet ze tot in de kleinste details uit de doeken…lees verder >

Merijn de Boer (Nederland) – Lieve Hannibal
Schrijver in New York, Jeruzalem en Tunesië
Met liefde beschrijft hij het gezinsleven van een Nederlandse expat die naast vader en huisman ook schrijver is. Hij wisselt op aangename en anekdotische wijze zijn persoonlijke ervaringen in het buitenland af met overpeinzingen over het schrijverschap en de literatuur…lees verder >

Arie Kok (Nederland) – Biografie van de Noordzee
Nederlandse geschiedenis
Fijn is ook dat de taal die Arie Kok gebruikt gemakkelijk wegleest. Al met al een een aantrekkelijk en goed geschreven boek over de Nederlandse geschiedenis vanuit het perspectief van onze relatie met de Noordzee…lees verder >

Jan Beuving (Nederland) – Flats Zeist Oost
Een voetbalclub uit duizenden
verhalen
Als met al is Jan Beuving er goed in geslaagd om te laten zien wat de lokale voetbalclub voor een gemeenschap kan betekenen in een leuk, grappig en regelmatig aandoenlijk boek…lees verder >

Dore van Duivenbode (Nederland) – Oerbos
De strijd om de Europese natuur
reisverslag
Een intens verslag van een reis door een uniek deel van Europa dat dreigt te verdwijnen in een web van ongebreidelde honger naar geld en machtsmisbruik. Maar het is ook een liefdesverklaring aan een prachtig gedeelte van Europa…lees verder >

Viveca Sten (Zweden) – Verborgen in de schaduw
Zweedse thriller, wintersportthriller
Een mooi detail is dat op de achtergrond de komst van Corona zich voorzichtig aankondigt zonder dat duidelijk wordt wat dit betekent. Het vakkundig opgebouwde plot in de traditie van de betere Scandithrillers pakt wel en boeit wel van begin tot eind…lees verder >

Ragnar Jónasson (IJsland) – De duisternis
IJsland thriller, rechercheur Hulda Hermannsdóttir 1
Laat de de lezer laat kennismaken met de duistere kanten van IJsland. Een thriller met rauw en nietsontziend verhaal die voldoet aan alle kenmerken die je van een goede Sandithriller kunt verwachten…lees verder >

Frida Ramstedt (Zweden) – Het grote interieurstylinghandboek
woonboek
Dan blijkt dit boek toch een verdomd handig naslagwerk te zijn. Want ik begrijp nu waarom ik zo graag op onze bank zit of beter gezegd: lig. Nu snap ik waarom niemand gaat zitten op die ene eetkamerstoel die veel te hoog en te stijf is…lees verder >

Maurice Hamilton (Engeland) – Formule 1 circuits
autosportboek
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Al met al heeft Maurice Hamilton, geen familie van Lewis trouwens, een mooi naslagwerk gemaakt dat de autosportliefhebber zal bekoren…lees verder >

Tim Flannery en Emma Flannery (Australië) – Megahaai
Het verhaal van het grootste roofdier dat ooit leefde
In dit prettig geschreven boek gaat Tim Flannery in samenwerking met zijn dochter op zoek naar wat er bekend is over de uitgestorven superhaai, de leefwijze, het voorkomen en wat er nog rest van de megalodon…lees verder >

Philippa Ashley (Engeland) – Een perfecte kerst in Cornwall
feelgood kerstroman
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Als je op zoek bent naar een lekker leesbaar kerstverhaal dat zich afspeelt in een knusse omgeving, is Een perfecte kerst in Cornwall absoluut de moeite van het lezen waard…lees verder >

Garrie van Pinxteren (Nederland) – Verplicht gelukkig
Dagelijks leven in een communistische heilstaat
In haar boeiende boek beschrijft Garrie van Pinxteren het dagelijks leven van de Chinezen, hoe zij kijken naar de ontwikkelingen die nog steeds gaande zijn en hoe zij zich staande houden…lees verder >

Annette Rijsdam (Nederland) – Ik geef je kerst
feelgood kerstroman
Als je zin hebt in een prima leesbaar verhaal, als je wil genieten van stiekeme verliefdheden, zit je met dit boek helemaal prima. Met een kerkmuziekje op de achtergrond en een kop warme chocolademelk, zal het zeker bijdragen aan het knusse december gevoel…lees verder >

Eveline Heijnen (Nederland) – Idee voor het kerstdiner
feelgood kerstroman
Er bloeit een prettige romance op, eenzame mensen zijn minder eenzaam en verstoorde relaties worden voorzichtig geheeld. Een prettig leesbaar verhaal voor tijdens de winterse dagen!…lees verder >

Ellen Raskin (Verenigde Staten) – Het spel van Westing
Amerikaans 10+ kinderboek uit 1978
Al met al blijkt het spel van Westing een bijzonder boek te zijn, met uitgesproken karakters en een bizar moordspel. Voor lezers die daarvan houden, zeker een aanrader...lees verder >

Jenny Colgan (Schotland) – Middernacht in de kerstboekwinkel
Schotse feelgood kerstroman
De knusse boekwinkel, het sprookjesachtige Edinburgh, de hartverwarmende acties waartoe Carmen ondanks haar bozige voorkomen toe in staat blijkt, verleiden je meer dan genoeg om weg te dromen in het verhaal…lees verder >

Diverse auteurs – België door de ogen van Suske en Wiske
non-fictie
Niet elk artikel als even sterk maar het boek als geheel biedt verrassende kijk op het bijzondere land en haar bevolking. Al met al is Belgie door de ogen van Suske en Wiske een alleraardigst boek dat ook voor de Nederlandse lezer leuk is om te lezen…lees verder >

Marieke van der Pol (Nederland) – Waterland
Nederlandse roman
Marieke van der Pol weet de valkuilen van sentimentaliteit op een vakkundige wijze te omzeilen. Dit doet ze door het verhaal een aantal scherpe randjes mee te geven, waardoor de roman zoetsappig wordt…lees verder >

Cécile Tlili (Frankrijk) – Een onschuldig diner
Franse roman
Sterk aan de roman is dat de de schrijfster over een goede en strakke pen beschikt waarmee ze goed overweg kan…lees verder >

Bas van Oort (Nederland) – Naar het noorden
Scandinavische reisverhalen
Hij doet met name verslag van ontmoetingen met mensen die zich op een bijzondere wijze weten te onderscheiden en dat meestal doen in harmonie en samenhang met de omgeving waar zij wonen en leven…lees verder >

Jens Henrik Jensen (Denemarken) – Pelgrim
Oxen thriller 6
Deense actiethriller
De thriller is prima geschreven, spannend maar voor wie de eerdere boeken in de reeks gelezen heeft, niet echt verrassend meer. Desondanks een prima boek voor de liefhebber van de betere Scandinavische actiethriller…lees verder >

Margaret Kennedy (Engeland) – Picknick bij maanlicht
Engelse roman uit 1949
Margaret Kennedy slaagt op prettige wijze in de lezer regelmatig op het verkeerde been te zetten. Al met al een prima Engelse roman die de lezer een flink aantal uren aangenaam leesplezier oplevert…lees verder >

Donna Ashcroft (Engeland) – Een cottage in Cornwall
Engelse feelgoodroman
Hoewel ik hier en daar graag íets meer diepgang of subtiliteit had gezien, is de roman zeker de moeite van het lezen waard. Het is prettig geschreven, in een vlot tempo en het verhaal heeft genoeg spanning op meerdere vlakken…lees verder >

Philippa Ashley (Engeland) – Een perfectie zomer in Cornwall
Engelse feelgoodroman over Cornwall
Een perfecte zomer in Cornwall is het perfecte boek voor iedereen die op zoek is naar warmte, troost, humor, een klein beetje spanning en vooral veel “feelgood”!…lees verder >

Vincent Kortmann (Nederland) – Vlees en bloed
Nederlandse roman
Alhoewel het onderwerp van de roman niet echt origineel is en ook de verwikkelingen in de roman wel eerdere beschreven zijn, lukt het Vincent Kortmann toch om de lezer vast te houden. Hij heeft een prima geschreven roman geproduceerd die goed is voor aan aantal uren aangenaam leesplezier…lees verder >

Camilla Läckberg (Zweden) – Nachtspel
Zweedse thriller
Nachtspel is, ondanks dat het boek slechts iets meer dan honderd pagina’s omvat en niet meer dan een aantal uur beslaat, één van de betere thrillers van Camilla Läckberg…lees verder>

Bjorn Van den Eynde (België) – Stoute kleine piranha
De Vrieze & Durmez thriller 2
Vlaamse thriller
Het spannende verhaal past prima in een traditie die je bij veel Vlaamse schrijvers kunt terugvinden. Al met al heeft Bjorn Van den Eynde een vakkundige en puike thriller afgeleverd…lees verder >

Fien Veldman (Nederland) – Xerox
Nederlandse roman
Paulien Weikamp recensie
Dit gebeurt me niet vaak. Dat ik een boek lees en dat ik niet weet wat ik er nou van vind. Ik heb het boek drie sterren gegeven, maar het hadden er ook vijf kunnen zijn, en net zo goed ook maar twee. Hoe kan dat? Waarom zorgt dit boek voor deze gemengde gevoelens?…lees verder >

Margaret Atwood en andere auteurs – Veertien dagen
verhalen over New York tijdens corona
Uitgever: De Arbeiderspers
Verschijnt: 6 februari 2024
Vakkundig in elkaar gevlochten door schrijfster Margaret Atwood. Maar beklijven de verhalen, op een enkele uitzondering na niet. Desondanks kan niet anders gezegd worden dat het een boeiende poging is en het ook geen echte opgave is om de samengestelde roman uit te lezen…lees verder >

Neal Shusterman (Verenigde Staten) – Donder
fantasyroman
Shusterman heeft een intelligent plot geschreven dat tot nadenken aanzet, op zo’n manier dat zelfs als het soms ingewikkeld en haast onnavolgbaar is, je het niet weg kunt leggen…lees verder >

Nasrdin Dchar (Nederland) – Nasrdin
memoir
Het autobiografische boek van Nasrdin Dchar geeft een aardig inzicht in het leven van een ambitieuze man die het lukt, vaak tegen de klippen op een carrière op de bouwen als succesvol acteur en theatermaker…lees verder >

Dave Boots (Nederland) – Farao Seti I
Kunst en koningschap van een van Egyptes grootste farao’s
geschiedenisboek
In zijn eerste boek over de relatief onbekende farao Seti I weet hij die kennis op enthousiaste wijze over te brengen op de lezer. Als je daarbij nog in beschouwing neemt dat het boek rijk is geïllustreerd en mooi is uitgeven, kun je zeggen dat dit eerste boek smaakt naar meer…lees verder >

Elly Conway (Verenigde Staten) – Argylle
Amerikaanse actiethriller
Echt opzienbarend kun je de thriller niet noemen, maar slecht ook niet trouwens. Het is een spannende actiethriller die een aantal uren leesplezier zal opleveren voor de liefhebbers van het genre…lees verder >

Catherine Walsh (Ierland) – Wat ik wil voor kerst
Ierse feelgood kerstroman
Voor iedereen die smult van liefde in de sneeuw, romantische taferelen rond kerst en de nodige hilariteit, zit met Wat ik wil voor kerst helemaal geramd!…lees verder >

Harrie Lemmens (Nederland) – De Muur voorbij
autobiografisch boek over Berlijn
Uitgever: De Arbeiderspers
Verschijnt: 15 augustus 2023
Harrie Lemmens verhaalt over zijn periode in de DDR. Hij vertelt op geheel eigen wijze over deze tijd. Blijkbaar heeft hij zijn leven in Oost-Berlijn goed gedocumenteerd omdat hij soms de kleinste details weet op te roepen van gebeurtenissen die zo’n veertig jaar geleden plaatsvonden…lees verder >

Steven Bulté (België) – Vredeskoers
De ronde van de witte duif
wielerboek, reisboek
Een geslaagd boek dat niet alleen voor wielerliefhebbers een aanbeveling is maar ook voor geïnteresseerden in de geschiedenis van Oost-Europa…lees verder >

Daniël Boissevain (Nederland) – Het magische kind
Mijn jeugd in Ruigoord
memoir
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Op een prettige wijze is Daniël Boissevain erin geslaagd zijn jeugdherinneringen op schrijven. Zowel de voordelen als de nadelen van zijn anarchistische jeugd brengt hij over het voetlicht. En dat ook in deze omgeving de traditionele patriarchale verhoudingen tussen vrouwen en mannen nog alom aanwezig waren. Het is een liefdevol, maar ook realistisch verslag geworden van een bijzondere jeugd, in een prettige stijl opgeschreven…lees verder >

David Quammen (Verenigde Staten) – Buiten adem
De wetenschappelijke race om een corona virus te verslaan
populair wetenschappelijk boek
Boordedevol informatie, vergt het nieuwste boek van David Quammen doorzettingsvermogen. Helaas gaat dit wel wat ten kosten van de leesbaarheid waardoor het al met al toch wat minder is dan de eerdere boeken…lees verder >

Nelleke Zandwijk (Nederland) – De zomer van omwaarheden
Nederlandse roman
De gebeurtenissen zijn in een directe en onverbloemd opgeschreven waardoor ze vaak zowel komisch als schrijnend zijn. Voor wie bekend is met het eerdere werk van schrijfster en beeldend kunstenares Nelleke Zandwijk zal deze roman niet echt verrassend zijn maar is desondanks het lezen waard…lees verder >

Maarten van Rossem (Nederland) – Herinneringen aan mijn jeugd
1943-1963
memoir
Maarten van Rossem is een aardige verteller die zonder al te veel opsmuk vertelt over zijn niet altijd even gelukkig jeugdjaren. Het is een aardig geschreven boekje met anekdotes die je Maarten van Rossem als het ware zelf hoort vertellen met zijn zo kenmerkende stem…lees verder >

Lorena Hughes (Ecuador, Verenigde Staten) – De Spaanse dochter
historische roman
Een wervelend verhaal met een romantische inslag. Een verhaal vol passie, geheimen, liefde, cacao en chocolade. Ik heb het boek in één ruk uitgelezen…lees verder >

Marion Lagoda (Duitsland) – Een tuin aan de Elbe
Duitse roman, debuutroman
Een mooie roman over een krachtige en bijzondere vrouw en een sprookjesachtige tuin aan de Elbe. Het boek leest heerlijk weg en heeft alles wat een roman nodig heeft om boeiend te zijn…lees verder >

Jeanette Witerson (Engeland) – Zwaarte
De mythe van Atlas en Herakles
mythologische roman
Met haar prachtige filosofische vragen, haar poëtische taalgebruik creëert Jeanette Winterson echt een heel bijzonder verhaal. Een verhaal waarbij de term “zwaarte” en compleet nieuwe betekenis krijgt. Echte betekenis…lees verder >

Aanchal Malhotra (India) – Het eeuwige parfum
Indiase familieroman
Prachtige en tot de verbeelding sprekende roman, je waant je in een luxe parfumwinkel waarin de mooiste ingrediënten, zoals de tuberoos, de roos, muskus, sandelhout en oudh om een plekje lijken te vechten. Het is gewoon jammer dat je alle geuren niet kunt ruiken!…lees verder >

Sinéad O’Connor (Ierland) – Wat ik me herinner
autobiografie
Ik heb Sinead O’Connor altijd al een heel goede zangeres gevonden, iemand die durfde te kiezen om zichzelf te zijn. Na het lezen van haar autobiografie zie ik pas hoe ongelofelijk moedig en dapper ze werkelijk was!…lees verder >

Flip Feyten (België) – Mitford
Zes zussen. Twee oorlogen. Eén roemruchte familie
Britse familiegeschiedenis
Flip Feyten slaagt er – mede door zijn vlotte en aangename schrijfstijl in – om er een vlot leesbaar en bijna spannend verhaal van te maken. We kunnen als lezers een intiem kijkje nemen in het leven van de Mitford zussen, tegen het tijdsbeeld van een bewogen tijd…lees verder >

Conny Braam (Nederland) – De revolutie van Pelle
Nederlandse roman
Conny Braam vertelt op boeiende wijze de geschiedenis van haar eigen leven en de twee generaties vrouwen die haar voorgingen. Het vaak schrijnende verhaal gezogen van uitbuiting, onderdrukking, maar ook van ontluikend feminisme en verzet…lees verder >

Alice Hoffman (Verenigde Staten) – Het magische boek
Amerikaanse roman
Een heerlijk boek en een roman die gaat over alles wat we in onze wereld al vele honderden jaren negeren! Magie, levenskracht… Alice Hoffman heeft een vlotte en prettige schrijfstijl, ze neemt je mee in romantische, leuke en ook een beetje gekke personages, die spannende avonturen beleven. Een aanrader!…lees verder >

Bernd Eilert (Duitsland) – Meine Île de Ré
reisverhalen
Uitgever: Mareverlag
Verschenen: 26 juli 2022

Lander Deweer (België) – De vergeten voettocht van Vincent van Gogh
literaire non-fictie
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 8 mei 2023

Ann Cleeves (Engeland) – De roep terug
Matthew Venn-thriller 1, Engelse thriller
De nieuwe thriller van Ann Cleeves kenmerkt zich door hoofdpersonen die worstelen met de rol die ze hebben en hun afkomst, net als in de voorgaande boeken. Maar bovenal heeft Ann Cleeves ook nu weer een thriller geschreven waarin het menselijk onvermogen bepalend is voor handelingen met een fatale afloop…lees verder >

Jan Siebelink (Nederland) – Brengschuld
Nederlandse roman
Uitgever: De Bezige Bij
Verschenen: 20 september 2022

Ina de Man (Nederland) – Wolvenhart
kinderboek 10+ jaar
Voor liefhebbers van spanning vermengd met geschiedenis, is Wolvenhart best een vermakelijk verhaal. Ondanks dat het hier en daar wat vaart verliest, is het plot spannend en vlot genoeg om je als lezer aan te moedigen door te lezen. Kaat en Eva zijn leuke, geloofwaardige karakters die je met plezier wilt volgen…lees verder >

Kay Dick (Engeland) – Zij
dystopische roman uit 1977
Verschenen: 13 juni 2023
Uitgever: Uitgeverij Orlando
Het contrast tussen Liefde en Angst wordt onoverbrugbaar als de keuze voor het een of ander zo goed als onmogelijk wordt gemaakt. Een mooie, maar ook huiveringwekkend actuele roman…lees verder >

Jente Posthuma (Nederland) – Heks! Heks! Heks!
non-fictie
Jente Posthuma laat ons met haar hervertelde verhalen zien wie de vrouwen die we “heksen” noemen werkelijk zijn! Geen “heksen” volgens de beelden die ons in verhalen en sprookjes zijn aangepraat, maar mensen. Vrouwen…lees verder >

Iris Lam (Nederland) – De bond voor bangeriken
kinderboek 10+ jaar
Uitgever: Uitgeverij Volt
Verschenen: 20 juni 2023
Iris Lam weet een waar superhelden gevoel te creëren. Er zijn meerdere vormen van helden, waardoor er voor elke lezer wat wils is. Het is spannend, maar er is voldoende humor om ook weer even te kunnen ontspannen. Echte moed kun je alleen tonen als je ook angst hebt, dat laat De bond voor bangeriken goed zien…lees verder >

Walter van den Broeck (België) – Tijl Uilenspiegel
Vlaamse roman
Uitgever: Uitgeverij Vrijdag
Verschenen: 24 maart 2022

Clare Pollard (Engeland) – Delphi
Engelse roman
Uitgever: Uitgeverij Orlando
Verschenen: 13 april 2023
Het internet is de nieuwe religiositeit is: gezien en gehoord worden, niets blijft ongezien. Haar grootste angst is om “te vervagen” zoals dat met vrouwen vanaf een bepaald moment schijnt te moeten gebeuren. Een prachtig geschreven en zeker ook verrassende roman, beklemmend spannend om te lezen van begin tot eind…lees verder >

Diverse auteurs – Sofonisba Anguissola
Portrettist van de renaissance
kunstboek
Uitgever: Waanders
Verschenen: 11 februari 2023
Ik heb het als heel bijzonder ervaren om deze werken in Enschede van dichtbij te kunnen bekijken – ze zijn werkelijk indrukwekkend en prachtig. De catalogus geeft een heel mooi overzicht van het leven en werk van deze gelukkig weer in eer herstelde kunstenares!…lees verder >

Jeffrey Spalburg (Nederland) – Ik ben jullie meester
autobiografische roman
Uitgever: Das Mag
Verschenen: 23 juni 2023
Een verhaal ook dat op zeer invoelende wijze illustreert hoe lastig het was om in het Nederland van de tweede helft van de vorige eeuw, tegen alle weerstand en discriminatie in een gelukkig gemengd gezinsleven te kunnen leiden. Bovendien bewijst Jeffrey Spalburg zich als een beginnend romanschrijver met talent en smaakt zijn debuut naar meer…lees verder >

Hella S. Haasse (Nederland) – Ik stuur deze brief maar op goed geluk weg
Brieven 1939-1950
Uitgever: Querido
Verschenen: 14 februari 2023

Marc ter Horst (Nederland) – Rugzwemmen
kinderboek 13+ jaar
Uitgever: Gottmer
Verschenen: 14 juni 2023
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Rugzwemmen is een boek dat je door wilt lezen, dat je verwondert, vragen doet stellen en niet zomaar alle antwoorden geeft. Het laat ruimte vrij voor eigen invulling…lees verder >

Marion Bloem (Nederland) – Meisjes uit het dorp
Nederlandse roman
Uitgever: De Arbeiderspers
Verschijnt: 12 januari 2023
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Een prachtig boek, met heel veel thema’s en kanten – herkenbaar soms en toch ook weer helemaal niet, omdat de culturele verschillen en Ramona’s afkomst een grote impact hebben…lees verder >

Merijn de Boer (Nederland) – Het Surinamedagboek
Nederlandse roman
Uitgever: Querido
Verschijnt: 6 juni 2023
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
Op mild ironische wijze doet de schrijver, die zelf ook nogal pedant uit de hoek kan komen, verslag van de wederwaardigheden en van de eigenaardigheden van de deelnemers aan een reis door Suriname in de voetsporen van schrijver Albert Helman…lees verder >

John Flanagan (Australië) – De wolven van Arazan
De Grijze Jager deel 17
fantasyboek (10+ jaar)
Uitgever: Gottmer
Verschenen: 12 mei 2023
Ondanks de voorspelbaarheid blijven de Grijze Jager boeken heerlijk om te lezen. Het avontuur, de vindingrijkheid, het speciale leven dat de Jagers leven, het spreekt nog altijd tot de verbeelding. Leuk dat Flanagan zich voor het eerst ook waagt aan een “vijand” die zich echt tot het bovennatuurlijke richt…lees verder >

Joke van Leeuwen (Nederland) – Ik dacht dat jij
Nederlandse roman
Uitgever: Querido
Verschenen: 7 juni 2023
Al halverwege de korte roman krijg je de neiging om het boek in een hoek smijten en er niet meer aan te komen. Messcherp wordt het zieke denken van de mishandelaar gefileerd en met tegenzin, verbijsterd maar toch gefascineerd, lees je de korte roman toch uit…lees verder >

$Charles den Tex & Fred Diks De leugen Rollercoaster Six 1 recensie$ Charles den Tex, Fred Diks (Nederland) – De leugen
Rollercoaster Six deel 1
YA-thriller
Uitgever: Uitgeverij Volt
Verschenen: 14 maart 2023
Als je zin hebt in een spannend, makkelijk leesbaar en leuk jeugdboek, dan zit je bij De Leugen goed! Beetje bij beetje ga je begrijpen wat er met Shoda gebeurd is en waarom. Er komt telkens genoeg informatie vrij om het interessant te houden. Heel af en toe wat voorspelbaar, maar dat mag de pret zeker niet drukken…lees verder >

Victoria Belim (Oekraïne) – Rode sirenes
Oekraïense roman
Uitgever: De Arbeiderspers
Verschenen: 8 november 2022

Holly Jackson (Engeland) – De vijf die blijven
Engelse thriller (15+)
Uitgever: Uitgeverij Volt
Verschenen: 28 februari 2023
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)
De keuze om het verhaal vanuit één karakter te vertellen, is in mijn ogen een goede. Zeker omdat dit karakter enorm veel bagage met zich mee draagt…lees verder >

Diana Lebacs (Curaçao) – Dame van de Avond en Berouw van Benaro
Curaçaose roman
Uitgever: In de Knipscheer
Verschenen: 19 juli 2022

Geert Klaasen (België) – Jacht
historische roman
Uitgever: Manteau
Verschenen: 7 maart 2023

Dimitri Casteleyn (België) – De invasie
Vlaamse spannende roman
Uitgever: Prometheus
Verschenen: 3 mei 2023

Liisa Kallio (Finland) – Iedereen
Fins prentenboek (2+ jaar)
Uitgever: Querido
Verschenen: 2 mei 2023

Jos Palm (Nederland) – Kind van Maria, kind van Mao
Het verhaal van een generatie
non-fictie
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 27 februari 2023

Thomas Heerma van Voss (Nederland) – Omwegen
wandelverhaal over de Ardennen
Uitgever: Van Oorschot
Verschenen: 7 april 2023

Mieke Koenen (Nederland) – Je lied wordt gehoord
Jeroen Willems, acteur en zanger
biografie
Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
Verschenen: 6 december 2022

Sandra Lüpkes (Duitsland) – Mein Juist
reisverhalen
Uitgever: Mareverlag
Verschenen: 15 maart 2023

Gertrud Jetten (Nederland) – De grappige pony
Manege de Zonnehoeve
kinderboek voor 7+ jaar
Uitgever: Kluitman
Verschenen: 15 februari 2023

Kaye Umansky (Engeland) – Heksenwinkel
kinderboek 10+ jaar
Uitgever: Lemniscaat
Verschenen: 22 juli 2022

Pauline Slot (Nederland) – Bergen aan zee
Nederlandse roman
Uitgever: De Arbeiderspers
Verschenen: 8 juni 2022

Olaf Koens (Nederland) – Alle Oekraïners die ik ken
En een paar waarvan ik alleen maar gehoord heb
journalistiek boek over Oekraïne
Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
Verschenen: 25 oktober 2022

Jaffe Vink (Nederland) – De uitvinding van patatfriet
en 49 andere uitvindingen die ons leven hebben veranderd
non-fictie
Uitgever: WBOOKS
Verschenen: 22 november 2022

Walter Dornstedt (Nederland) – Ontbranden
Nederlandse roman
Uitgever: Uitgeverij De Meent
Verschenen: 21 december 2022

Rense Sinkgraven (Nederland) – Dorus de Doffer
duivenmelkersroman
Uitgever: Brooklyn
Verschenen: 28 oktober 2021

Stijn van der Loo (Nederland) – De wilde binnenvaart
Nederlandse roman
Uitgever: Querido
Verschijnt: 15 november 2022

Marijn O’Hanlon (Nederland) – Een jaar in de tuin van White Stork Farm House
natuurboek
Uitgever: Atlas Contact
Verschijnt: 3 juni 2022

Cees Nooteboom (Nederland) – Over het raadsel van woorden, tonen en stemmen
essays over klassieke muziek
Uitgever: Koppernik
Verschijnt: 17 november 2022
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (zeer goed)

Diet Groothuis (Nederland) – Het groene poetsboekje
Simpel en duurzaam je hele huis schoon
non-fictie
Uitgever: Atlas Contact
Verschijnt: 21 februari 2023

Gabrielle Zevin (Verenigde Staten) – Morgen en morgen en morgen
Amerikaanse roman
Uitgever: Nieuw Amsterdam
Verschijnt: 17 januari 2023

Alfred Birney (Nederland) – Januari
De maanden 5
novelle
Uitgever: Das Mag
Verschijnt: 20 december 2023

Rob Waumans (Nederland) – Oevers
Nederlandse roman
Uitgever: Atlas Contact
Verschijnt: 23 juni 2022

Michel van Egmond, Martijn Krabbendam (Nederland) – Lourdes aan de Maas
voetbalboek over Feyenoord
Uitgever: Inside
Verschijnt: 29 september 2023

Nele Neuhaus (Duitsland) – Eeuwige vriendschap
Pia Sander en Oliver von Bodenstein thriller deel 10
Duitse thriller
Uitgever: uitgeverij Volt
Verschijnt: 8 november 2022

Geert van Istendael (België) – De piekfijne dode
Brussel thriller
Uitgever: Houtekiet
Verschijnt: 27 oktober 2022

Filip Osselaar (België) – Eddy Plankaert
Altijd coureur geweest
wielerboek
Uitgever: Borgerhoff & Lamberigts
Verschijnt: 31 oktober 2022

Catherine Munroe (Schotland) – De pony’s aan de rand van de wereld
memoir, paardenboek
Uitgever: Noordboek
Verschijnt: 13 oktober 2023

Nico Dijkshoorn (Nederland) – Bijna op de radio
Over de band die nooit geschiedenis schreef
Nederlandse roman
Uitgever: Thomas Rap
Verschijnt: 29 september 2022

Cees Nooteboom (Nederland) – Vos
gedichten, poëzie
Uitgever: Koppernik
Verschijnt: 3 februari 2023

Bijpassende boeken en informatie

Nieuwe boeken in 2023

Klimaatroman, Noorse roman, Noorse schrijfster, Noorwegen, Recensie

Sara Sølberg – Sarabande

17 maart 2025 Redactie

Sara Sølberg Sarabande recensie en informatie over de inhoud van de Noorse roman. Op 17 maart 2025 verschijnt bij Uitgeverij HetMoet de Nederlandse vertaling van de roman Sarabande van de uit Noorwegen afkomstige schrijfster Sara Sølberg. Hier lees je informatie over de inhoud van de roman, de schrijfster, de vertaler en over de uitgave.

Sara Sølberg Sarabande recensie en informatie

“Sarabande is een intelligente, veeleisende en zeer actuele roman geworden, die de indruk bevestigt van Sara Sølberg als een bijzonder vaardige en spannende auteur.” (Sigmund Jensen, Stavanger Aftenblad)
“Een ongelooflijk goed geschreven hybride roman met een psychose als narratieve drijfkracht.” (Freddy Fjellheim, Vårt Land)

Sara Sølberg Sarabande recensie van Tim Donker

En dan? Wat is dit? Klimaatfictie? Bestaat dat? Wil dat zeggen dat wat schrijvers met het klimaat zien gebeuren fictioneel is? En hoe dan met dit hier Sarabande? Hoe begint dit? Een vrouw in een appartement dat langzaamaan wordt overgenomen door insecten? Wat is dat? Kafka? Stephen King? Daphne Du Maurier? Wat ben ik aan het lezen? Thriller? Horror? Wat moet ik denken van Silja, van de hete zomer, van de dingen die zij ziet? Zitten we gevangen in haar hoofd? Zit Silja zelf gevangen in haar hoofd? En waarom zijn sommige tekstdelen dwars over de pagina gezet? Zodat ik het boek moet keren, zodat ik zelf als een insect overheen de pagina’s kruip? Het begin is in de oersoep? Het begin loopt in de soep? De soep is haar brein? Maar wat als Silja later pagina’s en pagina’s lang, eigenlijk bijkans het hele boek, opgenomen zit in een kliniek? Toch maar Ken Kesey dan? Gaat dit over milieu of over psychiatrie? Is Silja een onbetrouwbare getuige? Waren er helemaal geen insecten? Was de zomer ook niet zo heet dan? Voltrekken zich allicht helemaal geen ecologische rampen? Bestaan de veranderingen die zij in de natuur waarneemt louter in haar hoofd? Is de premisse van dit boek dan dat iedereen die meent dat klimaatverandering iets werkelijks is met werkelijke gevolgen gek is? Dat kan toch niet zo zijn? Wat is om te beginnen het verschil tussen binnen en buiten het hoofd? Alles wordt toch gevormd in je hoofd? Wat immers te denken van een passage als: “Zelfs als de gevaren die ik hoor niet zouden bestaan, worden de zenuwcellen gestimuleerd, wordt het endrociene systeem in werking gezet – de reactiepatronen van de evolutie zitten nog steeds in het lichaam – hormonen vloeien het bloed in, adrenaline geeft de spieren energie. Voorbereiden, alles paraat maken: mijn lichaam is altijd klaar voor de vlucht.”? En waarom zou Sølberg anders zoveel woorden vuil maken aan hoe de evenwichtstoestand die lang op aarde bestaan heeft onder invloed van de mens aan een eind kwam? Waarom zou ze dat allemaal dan zo nauwgezet beschrijven, zo nauwgezet dat delen van dit boek soms veel weg hebben van een lesje biologie? Of is dat eerder aardrijkskunde? Waarom lette ik toch nooit op op school? Verkent Sarabande het binnen ten opzichte van het buiten en/of het dunne vlies daartussen? Is alles misschien metafories bedoeld? De mens als denkend wezen die met zijn denken alles ten einde aan het denken is? Zodat ons hoofd ons tot een werkelijk einde leidt? Of is de kliniek het antropoceen? Het heersende discours waarin we gedwongen worden mee te gaan? Totdat we geleerd hebben te doen alsof onze neus bloedt? Maar dat is toch evenmin conform de werkelijkheid? Milieuproblematiek is toch niet iets dat op geen enkele politieke agenda terug te vinden is? Dat in geen enkel kaffee- of werkvloergesprek weerklinkt? Of bedoelt Sølberg dat we niet anders kunnen dan zijn wie we te zijn hebben? Omdat we geworpen zijnden zijn? En waar komt die Heidegger nu ineens weer vandaan? Zit die in mijn hoofd, in dat van Sølberg? Of is het toch Silja? Het zou toch een mooi bestaan moeten zijn, Silja zijn, en hovenier, en daar zijn, en buiten? Waar komt de frictie dan vandaan? Waarom deze psychose? Is het schizofrenie? Mag je die term wel zomaar gebruiken? Het is toch geen dissociatieve identiteitsstoornis? Hoe omschrijft de DSM IV dat eigenlijk? Is het de wereld die schizofreen is? Kunnen we wel weten wat waan is en wat niet? Is er misschien helemaal niks buiten de waan? Bracht de mens door zelf het onevenwichtigste wezen te zijn alles uit evenwicht? Kunnen we wel vertrouwen op onze inzichten? Welke verwoestingen werden aangericht door nu primitief aandoende behandelmethodes is de psychiatrie? Hoe hoopvol kun je zijn over dat wankelmoedige mensgemaakte ding dat wetenschap heet als je je bedenkt dat de neuroloog die de lobotomie bedacht nog maar zestig jaar geleden onderscheiden werd met de Nobelprijs voor de Geneeskunde? Gaan we morgen net zo hard lachen met wat we vandaag al zinnig, terecht, nuttig, diepgaand of zelfs onweerlegbaar beschouwen? Is dit het zware synthetiese verdriet? Het onafwendbare? De verontrustende symptomen? Als de aarde schreeuwend sterft liggen wij dan dromend? Omdat we maar nooit weten te ontsnappen uit wat Jay Farley opbergkasten noemt? Kan wat in zijn geval op gender ook van toepassing zijn op normaliteit wetenschap vooruitgang kapitalisme dagdagelijksheid ongemak? Het ziende blind zijn? Alles in de opbergkast, slot erop, en we spreken er niet meer over? Fungeert Silja dan als indicator? Zijn haar psychosen en klimaatverandering gelijkoorspronkelijk? Uitdrukkingen van een zieke aarde? En ecologie en psychiatrie in hetzelfde bedje ziek? Omdat ze achterop komen en veel te traag gaan voor alles dat aan de andere zijde veel te snel gaat? Hoe hoopvol kun je zijn over dat wankelmoedige mensgemaakte ding dat wetenschap heet als je je bedenkt dat de neuroloog die de lobotomie bedacht nog maar zestig jaar geleden onderscheiden werd met de Nobelprijs voor de Geneeskunde? Of heb ik deze vraag al gesteld? Laat ik het dan anders stellen: is de mens misschien te dom voor zijn eigen intelligentie? En van wie zijn de andere ogen, de ogen die we te leen krijgen op de dwarse pagina’s? Zijn dat insecten? Andere dieren? Die boven het kunnen gaan? Zien wat de mens niet ziet? Weten wat de mens niet weet? Is het het kruipen, in de aarde, over de aarde, is het het vliegen boven de aarde, wat maakt dat Sarabande afwisselend heel rap en dan weer heel traag leest, een konstant versnellen en stoppen, en teruglezen, en ongemerkt al gelezen hebben wat je dacht nog niet gelezen te hebben? Als een muziekstuk misschien? Een barokke suite? Een dans? Een, ja, sarabande? Of eerder toch een paringsdans? Een ritueel? Waar zijn de insecten? Is het deze manier waarop Sølberg ons tot Silja schrijft? Zodat we niet meer zeker weten wat we lezen, wat we zien, wie we zijn? Maar die bijna wetenschappelijk aandoende passages dan? Zijn die om nog enig houvast te schenken? Of juist andersom: daar om twijfel te zaaien over datgene dat de mens ontwikkelde om nu juist zekerheid te verkrijgen over de wereld om hem heen? Als wetenschap ook maar fictie is, een verhaal tussen verhalen, wat blijft er dan nog over? Alleen nog het lichaam en wat het ons laat voelen? Laat voelen dat het scheef zit? Is het ook daarom dat ik Sarabande niet alleen met mijn ogen lees, maar met heel mijn zijn? Dat dit boek alles in mij activeert? De insecten, de lucht, de aarde, het kruipen, het hoofd, de kliniek, hoe het licht valt op de pagina’s? Is het dit laveren tussen wetenschap en proza dat me af en toe aan Jan Lauwereyns deed denken? Zou iedereen begrijpen dat ik het als levensgroot compliment bedoel dat dit boek uitgegeven had kunnen zijn door Koppernik? Is er iets dat literatuur moet? Uit evenwicht brengen misschien? Eindeloze stromen vragen genereren? Altijd twijfel? Omdat kunst dat uiteindelijk toch het beste kan? Als t schrijverken Dregke meenam naar een optreden van Fátima Miranda, zou ze dan denken dat hij gek geworden was of zou ze de schoonheid van haar zang kunnen voelen door de gekte heen? Is gekte een symptoom van schoonheid? Vind ik Sarabande daarom zo mooi? En hoe heet ook alweer die roman die uit louter vragen bestaat? Kon je nu werkelijk geen zinnigere vraag bedenken om deze bespreking mee te eindigen?

Sarabande

Auteur: Sara Sølberg (Noorwegen)
Soort boek: Noorse roman
Origineel: Sarabande (2021)
Nederlandse vertaling: Liesbeth Huijer
Uitgever: Uitgeverij HetMoet
Verschijnt: 17 maart 2025
Omvang: 350 pagina’s
Uitgave: paperback
Prijs: € 23,50
Boek bestellen bij: Boekhandel / Bol

Flaptekst van de roman van de Noorse schrijfster Sara Sølberg

Het is de warmste zomer ooit gemeten in Noorwegen. Tijdens haar werk als hovenier ziet Silja duidelijk hoe de natuur verandert en onder druk komt te staan, maar ze ziet niet dat dat ook voor haarzelf geldt. Binnen een paar heftige dagen valt de werkelijkheid zoals ze die kent uiteen. Die werkelijkheid wordt niet alleen bezien vanuit Silja’s perspectief, maar ook vanuit dat van een mier, een regenworm, een mot. Wanneer ze in een kliniek ontwaakt is er voor haar iets onomkeerbaar veranderd, alleen lijkt iedereen om haar heen door te gaan zoals voorheen.

Sarabande is een intense roman over een persoon in een crisis en over de crisis waarin de aarde zich bevindt. Hoe kun je leven in een wereld die aan de rand van een ecologische ramp staat, als je weet dat je eigen soort daar schuld aan heeft, en dat de werkelijkheid elk moment kan instorten?

Sara Sølberg is geboren in 1983 in Trondheim, Noorwegen. Ze volgde van 2012 tot 2014 de schrijversopleiding fictie in Tromsø, waarna zij in 2016 debuteerde met haar roman Seismiske smell (Seismische schok). Hiermee behaalde ze de shortlist van de Tarjei Vesaas’s debutantpris en ontving zij de literatuurprijs van de NTNU. In 2021 verscheen haar tweede roman, Sarabande.

Bijpassende boeken en informatie

leestips, Recensie

leestips uitmuntende boeken

10 maart 2025 Redactie

∗∗∗∗∗ leestips uitmuntende vijf sterren boeken. Welke romans en andere boeken zijn het lezen meer dan waard? Wat zijn uitmuntende nieuwe boeken?

∗∗∗∗ leestips van de redactie

Nieuwsbrief nieuwe boeken en recensies

∗∗∗∗∗ leestips uitmuntende vijf sterren boeken volgens de redactie

In onderstaand overzicht zijn de leestips van romans en andere boeken opgenomen van die door de redactie gewaardeerd zijn met uitmuntend. Vanzelfsprekend is deze lijst aan de korte kant want zo vaak komt het niet voor dat een boek met de maximale vijf sterren beoordeeld is.

Gertrud Jetten (Nederland) – De brave pony
kinderboek (7+ jaar)
Een verademing als je het vergelijkt met de boeken die er pak hem beet 20 jaar geleden waren. Waarin je vooral de baas moest zijn over de paarden, moeilijke paarden getemd moesten worden, en er eigenlijk nooit naar het perspectief van het paard werd gekeken…lees verder >

Ilja M. Veldman (Nederland) – Maarten van Heemskerck
kunstboek, biografie
Dat zelfs Rembrandt zich liet inspireren door vooral zijn prenten zegt waarschijnlijk al voldoende. Auteur Ilja M. Veldman heeft in samenwerking met uitgeverij WBOOKS een indrukwekkend mooi boek gemaakt waarin het werk en leven van de kunstenaar centraal staan…lees verder >

Florence McNicoll (Engeland) – Een kat voor kerst
Engelse kerstroman
Vinkt alles aan waar een goede kerst feelgood aan moet voldoen: toegankelijke, leuke personages, ook in de bijrollen, een knusse omgeving, fijne, warme vriendschappen die ondersteunend zijn wanneer het leven even tegen zit, community-gevoel, kerstsfeer, humor en natuurlijk een liefdesverhaal…lees verder >

Gwendolyn Brooks (Verenigde Staten) – Maud Martha
Afro-Amerikaanse roman uit 1953
Adiëlle Westercappel heeft deze bijzondere roman fantastisch goed vertaald. (…) Een klein, schijnbaar eenvoudig boek dat nog heel lang in mijn hoofd heeft nagezinderd…lees verder >

Rosie Hewlett (Engeland) – De heks van Kolchis
Het verhaal van Medea
mythologische roman
Een roman die vlot en meeslepend is geschreven – ik kon het boek werkelijk niet wegleggen! – en boordevol prachtige symboliek zit. Een film waardig!…lees verder >

Toni Morrison (Verenigde Staten) – Recitatief
Amerikaans verhaal
Paulien Weikamp recensie
Een retesterk kort verhaal dat iedereen moet lezen. Je hebt het zo uit en bent een literaire ervaring rijker. Prachtig! Maar lees het voorwoord achteraf…lees verder >

Margaretha van Andel (Nederland) – Het addergebroed van Slot Thetinga
Nederlandse jeugdroman (13+ jaar)
Wat had ik graag geweten hoe het verder was gegaan met Jean, maar ook zijn vrienden Hielke en Isaac. Vooral de laatste zorgt ook nog voor flink wat humor. Een pareltje dat alles in zich heeft om een klassieker te worden…lees verder >

Chaja Polak (Nederland) – Het verdriet van de vrede
Nederlandse roman
Paulien Weikamp recensie
Chaja Polak gebruikt geen ingewikkelde woorden, geen lange zinnen met uitweidingen en dwarsverbanden. Nee, ze zegt heel precies wat het is. Aan de lezer om uit te maken wat hij of zij er bij wil voelen. Wat ik voelde was een diep verdriet…lees verder >

Lucy Cooke (Engeland) – Bitch
Een revolutionair handboek over sekse, evolutie en het vrouwtjesdier
populair wetenschappelijk boek
Dat ook de wetenschap soms, wellicht wel beter gezegd, vaak gebukt ging en gaat onder vooroordelen en vooringenomenheid mag enigszins bekend worden geacht. Echter zo erg als sinds Charles Darwin de evolutietheorie te boek stelde in de negentiende eeuw is ronduit schokkend…lees verder >

Johan Ehn (Zweden) – De paardenjongens
Zweedse roman
Ehn weet zijn lezers mee te nemen in een achtbaan van emoties met hoge pieken en diepe dalen. Een waar meesterwerk waarin hij een stukje geschiedenis dat nooit vergeten mag worden, weergaloos beschrijft…lees verder >

Sam Shepard (Verenigde Staten) – Een dag als geen ander
Amerikaanse verhalen
Een caleidoscopisch boek dat de ziel van Amerika op unieke wijze blootlegt, in alle schakeringen, vol met zeer rijke, fascinerende en briljant geschreven verhalen…lees verder >

Alex T. Smith – De Grompus
en zijn gluiperige, gruwelijke kerstplan
kerstboek voor kinderboek
Een verhaal vol vriendschap, warmte en avontuur, meesterlijk geschreven door Alex T. Smith. Wat mij betreft hét kerstboek van dit jaar!…lees verder >

Susan Sellers (Engeland) – Vanessa & Virginia
roman over de zussen Vanessa Bell en Virginia Woolf
Het steeds wisselende tijdsbeeld, van heel vroege jeugd totdat we meegevoerd worden in Vanessa’s herinneringen aan haar zus dragen bij tot de diepe indruk die deze roman achterlaat…lees verder >

Dorothy West (Verenigde Staten) – De bruiloft
Afro-Amerikaanse roman
Paulien Weikamp recensie
West neemt me mee aan haar hand. Zij is de alwetende verteller en wijst naar wat ik nog te leren heb. Over wit zijn, over zwart zijn. Over vooroordelen die de verschillende gemeenschappen over elkaar én over zichzelf hebben. Over mijn eigen vooroordelen…lees verder >

Marita de Sterck (België) – Harde hand
Vlaamse roman, 15+ jaar
Uitgever: Querido
Verschenen: 28 februari 2023
Paulien Weikamp recensie
Het boek heeft nog heel lang nagezinderd in mijn hoofd. Ik vroeg me telkens af wat ik nou precies had gelezen en waarom het me zo had geraakt. Gelukkig laat De Sterck zien dat er wellicht ook een einde aan kan komen. Mooi en hoopvol…lees verder >

Erik van Ommen (Nederland) – De wereld is mijn atelier
Kunstenaar op reis
kunstboek, natuurboek, reisboek
Uitgever: KNNV Uitgeverij
Verschenen: 5 november 2022
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
Zeer speciaal zijn de litho’s en penseeltekeningen waarin Erik van Ommen er in slaagt om slechts met een minimum aantal vlakken en streken de vogels op prachtige en kenmerkende wijze te vereeuwigen. Het is een uitzonderlijk mooi boek om zelf te lezen of om cadeau te geven…lees verder >

Sven Lindqvist (Zweden) – Uitroeien die beesten
non-fictie
Uitgever: De Geus
Verschenen: 30 augustus 2022
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
Alhoewel dit boek over de uitwassen van het kolonialisme in Afrika al in 1992 verscheen in Zweden, heeft het nog niet aan actualiteit ingeboet. Sterker nog het heeft in de afgelopen decennia eerder nog aan kracht gewonnen…lees verder >

Liza Marklund (Zweden) – Moeraskou
Stenträsk trilogie deel 2
Zweedse thriller
Uitgever: De Geus
Verschenen: 1 juni 2023
Wat de thriller vooral naar een zeer hoog niveau tilt zijn de bijzondere plotwendingen die je als lezer niet ziet aankomen en origineel zijn zonder dat ze geforceerd overkomen. Kortom een ijzersterke, boeiende thriller, een echte aanrader!…lees verder >

Ann Petry (Verenigde Staten) – Het nauw
Afro-Amerikaanse roman uit 1953
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 18 augustus 2022

Mark Boode (Nederland) – Winnen van de wereld
YA-roman, 15+ jaar
Uitgever: Lemniscaat
Verschenen: 2 maart 2023

Cees Nooteboom (Nederland) – Zo worden jaren tijd
Gedichten 2022-1953
verzamelde gedichten
Uitgever: De Bezige Bij
Verschenen: 26 januari 2023

Sara Kroos (Nederland) – Rood is ja
autobiografisch boek
Uitgever: Ambo | Anthos
Verschenen: 18 november 2022

Koos van Zomeren (Nederland) – Heel de natuur (zonder vogels)
natuurverhalen
Uitgever: De Arbeiderspers
Verschenen: 15 november 2023

Liza Marklund (Zweden) – Poolcirkel
Zweedse thriller
Uitgever: De Geus
Verschenen: 18 oktober 2022

Paul Smith (Engeland) – Bomen
natuurboek
Uitgever: Terra
Verschenen: 4 oktober 2022

Eva Menasse (Oostenrijk) – Dunkelblum zwijgt
Oostenrijkse roman
Uitgever: Atlas Contact
Verschenen: 21 juni 2022

Colm Tóibín (Ierland) – De tovenaar
biografische roman
Uitgever: De Geus
Verschenen: 25 januari 2022

Terje Tvedt (Noorwegen) – De Nijl
Biografie van een rivier
Uitgever: Wereldbibliotheek
Verschijnt: 19 januari 2022

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse schrijfster, Poëzie, Recensie

Esther Jansma – We moeten ‘misschien’ blijven denken

6 maart 2025 Redactie

Esther Jansma We moeten ‘misschien’ blijven denken recensie en informatie van de laatste dichtbundel van de op 23 januari 2025 overleden Nederlandse dichteres. Op 15 november 2025 verschijnt bij uitgeverij Prometheus het boek met nieuwe gedichten van Esther Jansma. Hier lees je informatie over de inhoud van het boek, de auteur en over de uitgave.

Esther Jansma We moeten ‘misschien’ blijven denken recensie van Tim Donker

Dat de dingen gaan zoals ze gaan
Dat de dingen gaan
Dat dingen gaan zoals ze misschien helemaal niet gaan

En hier is hoe de dingen gaan.

Je doet iets, en het loopt op niets uit, en je doet het nog eens, en weer wordt het niks. Maar er is een verlangen, je blijft doen wat je doet, ooit wordt het iets, ooit wordt het warmer dan vandaag, subtropisch wellicht, ooit zal het wiegen, mogelijkerwijs alleen maar in je hoofd, noem het hoop, zeg dat dat voorlopig genoeg is.

Niet alleen de dingen gaan.

Een vader en een moeder kunnen gaan, uit elkaar dat is, dan zijn er voor jou ineens twee plekken waar je heen kunt, dan kun je doen alsof het huis van de vader het amstelhotel is, en dat jij dan een prinses was, zou dat niet een plan kunnen zijn, want je moet plannen blijven maken, ook de plannen moeten gaan, hoe meer plannen je maakt hoe vrolijker je wordt.

En duiven gaan, en slapeloosheid gaat, en zwajen met je benen als je op de rand van je bed zit gaat, dingen zien, het waarnemen gaat, dingen denken, gedachten gaan, Wat past er veel in zoon hoofd denken gaat, en weten dat ook met die gedachte het hoofd nog niet vol is. Dus is er altijd het Hoofd dat dingen zegt en denkt. En als er een Hoofd is kan er ook een Romanticus zijn, en iemand die ouder is dan jij en van dat ouder zijn een karakter boetseert, noem je Oud. Dan kan er een trialoog gaan, een trialoog tussen Hoofd en Romanticus en Oud.

Zoals het beweegt in We moeten ‘misschien’ blijven denken, zette Jansma me ook nogal eens op het verkeerde been. Er waren gedichten die ik al bijna voor kinderversjes hield. Eitjes die praten met kuikentjes; en er zijn lieve porseleinen poppetjes in een fabriek. De vader en moeder die uit elkaar gingen, en dan hield ik de gesprekken tussen Hoofd en Romanticus en Oud al even voor gesprekken tussen drie kinderen, een avondje alleen thuis, vader in zijn eigen huis alias het amstelhotel en moeder naar het theater, wie weet, de oudste neemt de leiding, zoals dat gaat neemt elk kind zijn vaste rol aan, of die rol hem nu past of niet, dat is hoe de hiërarchie werkt van oudste en middelste en jongste, en zo werden de personages getypologiseerd tot Hoofd, Romanticus en Oud. Waar de gesprekken ineens gaan over chemo, haaruitval en dood, begint het dan te scheuren.

Of stel je een personeelsuitje voor, een personeelsuitje op een boot, en de boot zinkt: dat is ook hoe een einde kan gaan.

Daartegenover de oerknal die ging. En dan ontstaan tijdperken. Misschien, ergens, een dictatuur.

Dat is hoe de dingen gaan, hoe ze ontstaan, hoe ze vergaan, en daartussen. Daartussen vliegt het. Vliegt het alle kanten op. Jansma heeft geen deeltjesversneller nodig om de dingen onophoudelijk op elkaar te laten botsen: wat je tegenkomt, ramen openen, liedjes, gapen, antwoord geven, zomaar een eind wegouwehoeren, dzeza’s, teta’s, mu’s, nu’s, aargh, weggaan uit je huis en hoe dat huis dan ophoudt jouw huis te zijn, weggaan uit je lichaam en hoe dat lichaam er dan nog heel even is, weggaan uit het leven, en heel dat leven is er nog, zonder jou, het hele leven blijft en begint.

Want dat is hoe de dingen gaan.
Dat is hoe gedichten gaan.
Dat is hoe een dichtbundel gaat.

Of deze dichtbundel toch. Zacht, teder, ontroerend, klein, groter dan het leven, over alles, over iets, over klein zijn, over de grote gelijkmaker, met humor, met liefde, met licht, met duister. Esther Jansma is er helaas niet meer maar god wat laat zij een rijk en wonderschoon oeuvre na.

We moeten ‘misschien’ blijven denken

Auteur: Esther Jansma (Nederland)
Soort boek: gedichten, poëzie
Uitgever: Prometheus
Verschijnt: 15 november 2024
Omvang: 80 pagina’s
Uitgave: paperback / ebook
Prijs: € 20,00 / € 11,99
Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de laatste dichtbundel van Esther Jansma

In haar elfde en misschien laatste poëziebundel richt Esther Jansma het vizier op de (on)eindigheid van het bestaan. Centraal staat het afscheid nemen van het vanzelfsprekende: gezondheid, toekomst, leven. Dit thema wordt uitgewerkt in een waaier van gedichten die het spectrum bestrijkt van maatschappelijk engagement tot mystiek. De drie spreekstemmen uit haar met de Halewijnprijs bekroonde bundel Picknick op de wenteltrap (1997) leveren door de hele bundel heen in korte, tragikomische dialogen commentaar op wat er gaande is.

Esther Jansma is geboren op 24 december 1958 in Amsterdam. Behalve poëzie publiceerde ze de feministische essaybundel Mag ik Orpheus zijn? (2011). Hiernaast publiceerde ze in samenwerking met Wiljan van den Akker twee bundels met vertalingen van de Amerikaanse dichter Mark Strand (2007 en 2011) en de magisch-realistische roman De Messias (2015).

Voor haar poëzie ontving Jansma onder andere de VSB Poëzieprijs, de Jan Campert-prijs en de Adriaan Roland Holstprijs. Eind vorig jaar werd ze benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw voor haar waardevolle bijdrage aan de poëzie en dendrochronologie.

Op 23 januari 2025 overleed Esther Jansma in een hospice in Utrecht en werd 66 jaar oud.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichteressen

Recensie, Schotse roman, Schotse schrijver

Alasdair Gray – Arm ding

6 maart 2025 Redactie

Alasdair Gray Arm ding recensie en informatie over de Schotse roman uit 1992. Op 6 maart 2025 verschijnt bij Uitgeverij Koppernik de Nederlandse vertaling van de roman Poor Thing van de uit Schotland afkomstige schrijver Alasdair Gray. Hier lees je informatie over de inhoud van de roman, de schrijver, de vertaler en over de uitgave.

Alasdair Gray Arm ding recensie en informatie

“Geestig en heerlijk geschreven.” (New York Times)
“Een schitterend, levendig, grappig, vies, intelligent boek.” (London Review of Books)
“De grootste Schotse romanschrijver sinds Sir Walter Scott.” (Anthony Burgess)

Arm ding recensie van Tim Donker

Hoe veellagig kan film zijn, weet jij dat?, en waarom moet beeld altijd voorop? Arm ding, ik kursiveer dit nu maar op de site staan titels nooit kursief dus waarom doe ik eigenlijk moeite maar goed, Arm ding dus, is verfilmd & dan zegt iets, dan zegt iemand, dan zegt één of andere zwakbegaafde Vond je de film Poor things vreemd? Dat is het boek ook, alsof het vanzelfsprekend is dat je de film natuurlijk hebt gezien al lang voor je er überhaupt maar aan kon denken om het boek te lezen, en men vindt zulke zever dan klaarblijkelijk nog zijflapwaardig ook nog ook, waar gaat het heen als zelfs uitgevers als stilzwijgend onderschrijven dat de verfilming voor elke gemiddelde lezer ook al voor het boek uit gaat, ik zag de film ik vond die beter dan het boek maar het was alweer de butler die het had gedaan dat dacht ik al, & alleen vroeger, in mijn late tienerjaren, toen we al in Eindhoven woonden want toen hadden we een videorecorder en een videotheek op loopafstand, keek ik regelmatig films en dan, inderdaad, meestal verfilmingen, van boeken van Stephen King want iets anders las ik niet in die jaren, en dan zaten we, mijn moeder en ik, op de bank met koffie en koek of met wijn en nootjes (o alleen God weet hoe erg ik mijn moeder mis) en dan begon ik, vaak al in het begin maar nooit later dan ergens halverwege, aan een lange verhandeling die ik inluidde met “Dat is in het boek helemaal anders”, en dan hoorde ik mijn moeder al zuchten want die had een hekel aan mijn exposés over hoe het boek veel beter was dan de film en net dat maakte het voor mij des te leuker om ermee door te gaan, tot ik het zelf zat werd, en later werden we die films ook zat, en nog weer later bevond ik me op een opleiding waar ik als cineast vanaf zou komen, dacht ik, want dat leek me het hoogst haalbare op die opleiding maar in mijn leven was films maken ten beste plan B, en nog weer later was ik niks niemendal alleen maar een vader een postbezorger een muziekliefhebber een mens en een lezer, een lezer met een boek, een boek dat Arm ding heet en dat verfilmd is, en ik vraag me af hoe, hoe meerlagig dit boek is, en hoe meerlagig film uiteindelijk kan zijn.

Waarschijnlijk heeft Yorgos Lanthimos de hoofdtekst van Arm ding als uitgangspunt genomen want dat kun je lekker vet aanzetten, maar zelfs die hoofdtekst is al tamelijk meerduidig. (dat is al één ding dat ik haat aan verfilmingen, wittenie, dat je zit te kijken naar een tot eindgeldig verklaarde interpretatie van die ene der vele lezers). We bevinden ons ergens aan het eind van de negentiende eeuw en Godwin Baxter is een, lawwezeggûh, “excentrieke” wetenschapper. Van kindsbeen af opgeleid in de mediese kunst door zijn al even eigengereide vader heeft Baxter het hoogst maryshelleyekse bereikt – hij is nu levensschepper. Shelleys meisjesnaam was, ja, Godwin; Grays roman zit stampensvol met dit soort knipoogjes. Op een avond springt de hoogzwangere Victoria in de Clyde waardoor zij komt te overlijden. Ze is het zat, zo zullen we later in het boek leren; ze is haar leven zat: haar gewelddadige, gevoelsarme vader; haar dominante, normatieve, bekrompen man, een militair van grote faam; het keurslijf waarin ze gedwongen wordt. Victoria’s lijk wordt opgevist door een vriend van Baxter, een vent wiens baan het is om lijken uit de Clyde op te vissen! De man tipt Baxter en die komt het lijk halen, snijdt de foetus uit het lijf van Victoria en via een operatie weet hij de hersens van de ongeboren baby in het hoofd van Victoria te plaatsen en deze laatste uiteindelijk weer tot leven te wekken. Een volwassen vrouw met een markant litteken boven op haar hoofd, de hersens van een baby, de vrolijkheid en onbevangenheid van een kind in een -kennelijk- aantrekkelijk vrouwenlichaam, jajaja, ik kan me de kolderieke scènes reeds voorstellen! Kostuumdrama met kolderieke, kleurrijke personages die ongebruikelijke koppen hebben – op zeker het soort film waarvoor de akteurs langer in de griem zitten dan dat ze bezig zijn met akteren. Hoe ook, huisvriend Archibald McCandless, ook een dokter, treft de inmiddels tot Bella omgedoopte Victoria op een dag aan achter de pianola, uitzinnig, extaties, volkomen opgaand in haar spel (en nu we het toch over beeld hebben: bij deze passage zag ik Henryk Górecki voor me – hoe die, in een documentaire van Reinbert de Leeuw, zingend, swingend, achter de piano zat, in mijn herinnering speelde hij Pools volkswijsje maar dat laatste weet ik niet meer zeker) & hij is direkt verkocht. Liefde bloeit op, dan en daar, een weinig later al besluiten “Bella” en Archibald te trouwen.

Een bizarre, sprookjesachtige liefdesgeschiedenis ja ik zie de film al voor me. Maar dat is maar de eerste laag. Want evengoed kun je in Arm ding een feministies pamflet lezen over de door de man gemaakte of minimaal toch gevormde vrouw. De door man en vader onder de duim gehouden Victoria krijgt in een twede leven opnieuw pas in mannenhanden gestalte: eerst door Baxter als levensschepper en opvoeder en later aan de zijde van McCandless waar zij misschien in de eerste plaats echtgenote heeft te zijn, hoezeer McCandless haar ook haar eigen pad als medicus gunt. In de hoofdtekst heeft de lezer naar dat laatste vooral het raden. Ze is begaan met de zwakken, met vrouwen en sexualtiteit, met abortus maar het blijft bij snelle blikken in de toekomst daar het verhaal afbreekt nog voor “Bella” McCandless haar professionele ambities ten volle waar kan maken. Ergens, zo’n beetje voor het midden van de roman, wordt “Bella” (dan nog) Baxter geschaakt door Duncan Wedderburn, een achterbakse, weke, gluiperige en neurotiese advocaat. Schaken is misschien niet helemaal het goede woord; “Bella” is niet erg gekant tegen het reisje over de wereld dat Wedderburn haar voorspiegelt. Aan zijn zijde, met hem, maar vooral ook zonder hem, ontdekt “Bella” haar sexualiteit. Vrouwelijke lustgevoelens; de vrouw de baas over haar eigen sexualiteit; hoe een intelligente, leergierige, vrolijke, empathische vrouw ook doorlopend “geil” kan zijn; we hebben niet perse een Simone de Beauvoir nodig om daar iets van te vinden. Maar zou Lanthimos ook dit lijntje hebben opgepikt?

En dan. Arm ding is wel erg grotesk. Aan het einde zit een scene waarin Victoria’s vader en voormalig echtgenoot hun opwachting maken & de degens worden gekruist. Gray gebruikt zulke dikke lage verf voor zijn vertelling dat het niet anders kan of iets wordt hier gepercifleerd of op zijn minst gepasticheerd. De negentiende-eeuwse roman, de kostuumfilm (kon Gray al op zijn klompen aanvoelen dat Arm ding ging verfilmd worden?), heel dat duister-romantiese sfeertje, er worden, dunkt me, draken mee gestoken; een “hilarische” (als er één stukgebruikt rotwoord is!) “politieke allegorie” misschien niet, maar duidelijke aanwijzingen dat je het niet allemaal bloedserieus moet nemen, lijkt Gray toch wel te geven.

En dat is maar de hoofdtekst! Want neem dit. Arm ding is je bekende “gevonden manuscript”; Gray heeft het niet geschreven, alleen maar bezorgd! Schrijver van de hoofdtekst is Archibald McCandless, ja. Voor de volledigheid laat Gray McCandless tekst uitluiden met een brief van Victoria McCandless aan het nageslacht; haar kleinkind die de roman en brief misschien ergens in de jaren zeventig van de twintigste eeuw zal lezen. Uit die brief valt op te maken dat er niks klopt van alles wat we tot nog toe hebben gelezen. Godwin Baxter was geen gekke geleerde, Victoria werd niet uit de dood opgewekt, Wedderburn was geen schurk en Archibald McCandless al zeker niet de innemende, verlegen, warmbloedige romanticus zoals we die op de voorgaande bladzijden hebben leren kennen. Alles ging helemaal anders. En ik las dat en in eerste dacht ik hum en tsss en hmm. Wie wil iets moois zien, en dan iemand naast zich hebben die al die schoonheid gaat kapotanalyseren? Maar bij verdere lezing blijkt de brief van Victoria McCandless een zoveelste laag. Misschien krijg je als lezer nog wel een veeg uit de pan. Misschien ben je toch wel latent misogyn als je Archibald McCandless een sympathieke figuur vond, of als je de vrolijke, lieve, maar vooral erg kinderlijke “Bella” Baxter iets aantrekkelijks vond hebben. Sja. Das dan misschien de eerste keer dat schoonheidsbeleving een suspekt bijsmaakje krijgt en dat in zichzelf is al iets wat weinigen Gray zullen nadoen.

Pas in het allerlaatste deel neemt Gray zonder mombakkes de pen op: hij is degene die het boek als geheel annoteert, inkleurt en kadreert. Andermaal wordt de lezer met vragen geconfronteerd. Is dit Grays ultieme poging tot historisering van Arm ding? Of wordt hier de geschiedschrijving in zichzelf op de korrel genomen? Uiteindelijk is immers alles fictie, wetenschap evengoed als religie. Alles is maar verhaal voor de mens om vat te krijgen op dat wat hem omringt.

Te denken, is wat Arm ding geeft. Ik vond het boek niet vreemd. Ik vond het boek prikkelend. Het boorde aan. Filosofie. Politiek. Dingen. Het leven. Alles. Ja. Dat is wat het is. Een boek over alles.

Arm ding

Auteur: Alasdair Gray (Schotland)
Soort boek: Schotse roman
Origineel: Poor Things (1992)
Nederlandse vertaling: Robbert-Jan Henkes
Uitgever: Koppernik
Verschijnt: 6 maart 2025
Omvang: 336 pagina’s
Uitgave: paperback
Winnaar Whitbread Novel Award
Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de roman uit 1992 van Alasdair Gray

De wetenschappelijke ambitie van Godwin Baxter om de perfecte metgezel te creëren lijkt werkelijkheid te kunnen worden wanneer hij het verdronken lichaam van de mooie Bella Baxter vindt dat hij weer tot leven weet te wekken. Zijn droom wordt echter gedwarsboomd door de jaloerse liefde van dr. Archilbald McCandless voor zijn creatie. Maar wat denkt Bella ervan?

Arm ding is tegelijkertijd een satirische versie van de klassieke Victoriaanse roman en een hilarische politieke allorgie over de onverenigdbaarheid van de verlangens van de mannen en de onafhankelijkheid van vrouwen.

Alasdair Gray (28 december 1934, Riddrie, Glasgow, Schotland – 29 december 2019, Shieldhall, Glasgow) is een Schotse schrijver en kunstenaar. Zijn magnum opus Lanark verscheen in 2017 in Nederlandse vertaling bij Koppernik. Hij wordt beschouwd als een klassieker en werd door The Guardian “een van de mijlpalen van de twintigste eeuw” genoemd. Arm ding (1992) won de Whitbread Novel Award en de Guardian Fiction Prize en werd in 2023 verfilmd door de Griekse filmregisseur Yorgos Lanthimos.

Bijpassende boeken en informatie

Kinderboeken, Kinderboekenschrijvers, Paarden, Paardenboek, Recensie

Gertrud Jetten – De brave pony

22 februari 2025 Redactie

Gertrud Jetten De brave pony recensie en informatie nieuw Manege de Zonnehoeve kinderboek over paarden. Op 17 februari 2025 verschijnt bij Uitgeverij Kluitman het nieuwe kinderboek van Gertrud Jetten voor 7+ jaar en deel 18 in de reeks Manege de Zonnehoeve. Hier lees je informatie over de inhoud van het kinderboek, de auteur en over de uitgave.

Gertrud Jetten De brave pony recensie van Jolien Dalenberg

Pippin is een vriendelijke, meegaande pony. Als hij als driejarige zijn geboorteplaats in de Engelse heuvels moet verlaten, verandert zijn leven drastisch. Hij wordt verkocht aan Ien en wordt daar ingereden om mee te lopen in de lessen van haar manege. De andere paarden waar hij mee woont zijn gelukkig aardig, maar Ien lijkt vooral interesse te hebben in het geld dat de lessen opleveren. Omdat Pippin geen vlieg kwaad doet, is hij al snel een van de favoriete pony’s. Door het werk dat hij moet doen, raakt zijn lijf overbelast en wordt hij kreupel. Dat kan Ien niet gebruiken. Toch doet ze haar best een goed huisje voor hem te zoeken. Maar dat is nog niet zo eenvoudig. Want wie wil er nu een kreupele pony?

De boeken over Manege de Zonnehoeve vind ik altijd al fantastisch, omdat Gertrud Jetten in haar verhalen de pony’s een stem geeft. Daarmee laat ze zien dat veel dingen die voor mensen vanzelfsprekend zijn, zoals rijden, wedstrijden, paarden de hele dag in een box houden, misschien voor de paarden zelf minder vanzelfsprekend zijn. De brave pony is misschien wel mijn favoriet. Omdat hier het type pony aan bod komt, dat misschien wel het vaakst over het hoofd wordt gezien. Die lieve, de ideale, betrouwbare kinderpony, die nooit een stap verkeerd zet, ten koste van zichzelf. Juist die pony’s verdienen het om extra in de gaten gehouden te worden.

Het verhaal gaat over je grenzen aan durven geven. En dat “nee” tegen een ander, soms heel gezond en goed is. Als je alleen maar bezig met anderen bent, en er voor probeert te zorgen dat zij blij zijn, vergeet je jezelf en kom je zelf in de problemen. Dat geldt voor pony’s, maar ook voor mensen.

Zoals gebruikelijk, wordt De brave pony weer met de nodige humor verteld. De andere bewoners van Manege de Zonnehoeve hebben zulke leuke, vaak uitgesproken karakters, dat ze heel makkelijk tot leven komen. Zelfs als ze maar een paar zinnen hebben. De sfeer tussen de pony’s is gemoedelijk en vriendschappelijk. Je zou er bijna zelf willen wonen. Of op zijn minst les willen hebben. Voor elk wat wils. De paarden van Manege de Zonnehoeve mogen doen waar ze goed in zijn, rijden is niet per se vanzelfsprekend.

De brave pony is het perfecte boek voor kinderen die van paarden houden. Leerzaam, op een leuke, grappige manier. Een verademing als je het vergelijkt met de boeken die er pak hem beet 20 jaar geleden waren. Waarin je vooral de baas moest zijn over de paarden, moeilijke paarden getemd moesten worden, en er eigenlijk nooit naar het perspectief van het paard werd gekeken. Dat is met de boeken van Gertrud Jetten wel anders! Zeker dit verhaal, over de ultieme kinderpony, is het lezen meer dan waard. Misschien ook wel voor de volwassenen. Die, zoals subtiel aangestipt aangestipt wordt in het boek, de verantwoordelijkheid hebben om juist zulke paarden tegen zichzelf en overenthousiaste kinderen te beschermen. Het boek is gewaardeerd met de maximale ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).

De brave pony

Manege de Zonnehoeve 18

Auteur: Getrud Jetten (Nederland)
Soort boek: kinderboek (7+ jaar), paardenboek
Uitgever: Uitgeverij Kluitman
Verschijnt: 17 februari 2025
Omvang: 98 pagina’s
Uitgave: gebonden boek
Prijs: € 11,99
Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van het nieuwe kinderboek van Gertrud Jetten

Op de Zonnehoeve wonen heel bijzondere pony’s. De een is lief en de ander ondeugend, de een kan goed springen en de ander is nooit bang. Maar één ding hebben ze allemaal met elkaar gemeen: Carolien en de manegekinderen zouden ze voor geen goud willen missen.

Pippin groeit op in de Engelse heuvels, samen met zijn vrienden. Als hij drie jaar is, wordt hij verkocht aan de manege van Ien. Daar wordt hij ingereden. Echt leuk vindt hij het allemaal niet, maar hij is te lief om zich te verzetten. Al gauw is de brave Pippin de lievelingspony van alle kinderen. Daardoor moet hij in alle lessen meelopen. Dat is veel te veel voor de jonge pony en hij wordt kreupel. Pippin moet weg van de manege, maar waarnaartoe? Wie wil er nou een kreupele pony hebben?

Gertrud Jetten is opgegroeid in het Limburgse dorp Reuver. Na de middelbare school ging ze Nederlands studeren maar maakte al vrij snel de overstap naar de Kunstacademie. Helaas kon ze die studie niet afmaken door een allergie voor houtstof. De liefde voor paarden ontstond bij Gertrud al vrij jong en is nooit meer weggegaan.

Inmiddels schrijft Gertrud Jetten al jarenlang kinderboeken. Uiteraard veel over paarden, inmiddels omvat de reeks over Manage de Zonnehoeve al zenentien delen. Maar met enige regelmaat schrijft ze ook kinderboeken over andere onderwerpen.

Gertrud Jetten – De gekke pony
Manege de Zonnehoeve 17
kinderboek (7+ jaar)
Lizzy is een Hackney pony, Ze is gefokt om mooi voor een karretje te lopen en daar prijzen mee te winnen. Maar tijdens wedstrijden raakt ze elke keer in paniek. Het helpt ook niet dat Wesley, die op het karretje zit, haar totaal niet begrijpt. Hij vindt haar maar gek…lees verder >