Categorie archieven: Poëzie

Mary Ruefle – Dunce

Mary Ruefle Dunce recensie van Tim Donker en informatie over de inhoud van deze nieuwe poëziebundel. Op 10 september 2019 verscheen bij Uitgeverij Wave Books de nieuwe bundel met gedichten van Mary Ruefle.

Mary Ruefle Dunce Recensie van Tim Donker

Recensie: Tim Donker

Poëzie schuilt in een klein hoekje. Het is ook daarom, dat poëzie zelden aan de reikhalzers gegeven is: veel vaker ligt het gedicht gewoon voor uw voeten dan dáár waar het alleen gezien kan worden door wie op de schouders van giganten mag staan.

De stilte. Wat hou ik van de stilte in de gedichten van Mary Ruefle. Het wit is voor al jaren niet meer. Ofnee. Het wit is voor de stilte. Veel van haar gedichten lijken zich af te spelen in een pre-poëticaal domein. En net daarin zit dan de poëzie.

Of.

Zwemmen. Echt zwemmen. Flink rechtdoor, eindsweegs de zee in. Hele stukken onder water af en toe. Omdat het moet. Omdat je geen oorontstekingen meer krijgt van zeewater. Omdat dat altijd al onzin was. Omdat er gezwommen moet worden, echt gezwommen. Vooral op bewolkte dagen als het grootvolk het strand mijdt omdat het grootvolk altijd meer en dan nog meer zon wil. Op zulke dagen is de zee haast van jou alleen (& toen, die ene keer, kwam toch net Ana me tegemoet gezwommen, net degene die ik niet wilde zien; zij en ik, de enigen in de hele godganselijke zee & hoe dat was, watertrappelend ongemakkelijke kleinpraat uitwisselen – heb je dát wel eens gedaan?).

De stilte. Wat hou ik van de stilte in de gedichten van Mary Ruefle

Apple in water, zo heet het eerste gedicht in Dunce en de ik-persoon (die misschien wel misschien niet Mary Ruefle zelve is al heeft dat geen belang in deze of in enige andere poëzie) zwemt met in de zee met de smaak van appel in haar mond (stukje schil misschien nog tussen haar tanden). “It doesn’t get any better than this / said the water”, en het stukje schil zegt ook iets maar de appel is er niet meer; alleen nog de smaak ervan. De appel zwijgt. “and I swam with the silence / in my mouth”, “not knowing whether I heard / a night of love / or a love of night.” – en dit, dit mensen, is nu precies wat ik bedoel.

Want het is het kleine van nachtzwemmen, en je hebt zojuist een appel gegeten en er zit nog een stukje schil klem tussen je tanden. En het is een kleine gebeurtenis, een gebeurtenis van niks. Maar voor wie de poëzie in het gebeuren voelt, is het met hetzelfde gemak absurdistisch of surrealistisch, alsook melancholiek, licht hypnotisch, niet ganselijk vrij van een zweempje pathetiek, en misschien zit er zelfs wel een scheutje zen in. En dat is precies zoals het is met het zwemmen waar ik het zoëven over had: de alleenheid, de wolken (of in dit geval de duisternis), het één met de zee. En dan hoef je nog niet eens Ana tegen te komen.

Apple in water is het perfecte “eerste-gedicht-van-de-bundel”-gedicht. Het is mooi. Niet geniaal of meesterlijk of fantastisch. Maar mooi. Ik bedoel, je kunt zo’n Seth Abramson zijn. Die het hem iedere keer weer flikt: het eerste gedicht van de bundel is zo’n beetje het meest geweldige dat je ooit las, poëzie of proza, Engels of Duits of Nederlands, hier of daar of waar dan ook. Maar dan met de rest van de bundel nooit meer uit de schaduw kunnen komen van dat eerste gedicht; sterker nog: halverwege heb je al een gloeiende hekel gekregen aan de bundel en misschien zelfs wel aan Abramson (hier is een idee trouwens, Abramson, dat je zomaar gratis van mij krijgt: bundel al je eerste gedichten een keer, dan heb je echt een fantastische bundel bijeen gepend).

Mary Ruefle Dunce Recensie van Tim Donker001Boek-Bestellen

Maar Apple in water is mooi en klein en lieflijk, en je wilt doorlezen & je denkt dat het betere nog gaat komen. En dat komt ook. Het komt, beste mensen. Mary Ruefle neemt ons mee. Naar een land van wit, een land van stilte, een land van al jaren niet meer. Een land waar niets op de toppen van zijn longen zijn genie staat uit te schreeuwen, een land waar niemand op de schouders van giganten staat. Het is een fascinerende reis, waar je soms kilometerslang niets ziet – tot. Totdat je beter kijkt. Totdat je een beeld ziet. Een zin. Een vraag.

“How did so many unpronouncable words / came into being”, is zo’n vraag. Ruefle stelt hem, samen met nog veel meer vragen, in het gedicht Long white cloud. En geef toe: het is een goede vraag. Over wolken, gaat het daar. Over een land. Over baby’s, en moeders en vaders en stemmen en spraak en een schreeuw. En het is een mooi gedicht. Niet geniaal of meesterlijk of fantastisch. Maar mooi. (zegt Deleuze: Herhaling is niet hetzelfde als algemeenheid) (denk ik: algemeen is wat er gemeen is aan het al). (zegt Deleuze: Herhaling als gedrag en als standpunt heeft betrekking op een niet-verruilbare of inwisselbare singulariteit) (denk ik: dat is waar het landschap verschijnt).

“I picture you / in your machine, or reading, / or washing your clothes, / though it is perhaps this one hour / you have chosen ot make a list / of all the acts you are ahamed of, / or the ones that came to nothing / through no fault of your own, / so that you sit quietly / and in great silence.” dicht Ruefle een slordig aantal bladzijden verder. Dieper en verder. “We zijn dieper in onszelf afgedaald”, had ik bijna geschreven maar gelukkig kon ik mezelf nog net tegenhouden. Misschien gaat het ook wel over wat zich klein en voor onze voeten houdt omdat het niet gezien wil worden. Ilja Leonard Pfeijffer zei ooit iets als dat poëzie gevaarlijk moet zijn, of zij is geen poëzie. Ik weet niet of dat waar is. Wat er gevaarlijk is in poëzie lijkt me lastig vast te stellen. Maar bij Ruefle gaat het wel vaak over wat er schuurt, wat er steekt in het kleine. In het ongevaarlijk. Het compleet gevaarloze. Misschien is dat wat melancholie is. De tristesse van het alledaagse. Zwemmen met stilte in je mond. Het bestaan van onuitspreekbare woorden. Je kleren wassen, en alle daden waar je je voor schaamt.

Schoonheid, droefenis, stilte, mislukkingen, pijn, schaamte

Dat het steeds de kop op steekt waar je het nooit verwachtte te zullen aantreffen – dat is de grote winst aan Dunce. En wat dat “het” is, ja dat verschilt hier een beetje van gedicht tot gedicht. Het kan schoonheid zijn. Of droefenis. Wit. Stilte. Mislukkingen. Pijn. Schaamte. Een stukje appel. Tonijn en toneel (hee in het Nederlands werkt dat nog veel beter, dat zou Mary Ruefle eigenlijk moeten weten, dat dat in het Nederlands nog veel beter werkt):

Tuna and a play

Tonight we are having tuna and a play.
Earlier, I picked grasses with J.
Blue grass, pink grass, silver grass,
we each carried a bouquet.
I asked J if she was glad to be human –
J, are you glad to be a human?
but she couldn’t say,
she walked through the grasses
for what seemed like a day,
I thought I saw her face turn gray
but it was no more than a moment
in a very nice day –
and tonight we are having tuna and a play.

En ik denk aan Handke met zijn essay over een geslaagde dag. En ik denk ook dat ik zojuist een werkelijk meesterlijk gedicht heb gelezen (voor een keer vind ik het rijm niet erg. voor een keer vind ik het rijm stiekem best een beetje mooi. maar tonijn en toneel blijft ook mooi al rijmt het niet op dag).

En het is ook daar dat ik ophou Dunce te vergelijken met iets anders dan een dichtbundel. Want ik dacht nog, heel even dacht ik nog: ja dát is Dunce: met iemand door het gras lopen en een stompzinnige vraag stellen waarop eigenlijk geen antwoord mogelijk is (nouja, als kind had ik het wel geweten: ik was stikjaloers op onze kat; ik wilde hem zijn in plaats van mens), en je blijft maar lopen, het lijkt wel een hele dag lang en vanavond is er tonijn en een toneelstuk. Maar neen. Dunce is niet lopen in het gras. Het is geen reis. Het is geen land. Het is een dichtbundel. Met letters in. De letters maken woorden en de woorden maken zinnen en de zinnen maken gedichten. En wat er tussen de gedichten en jou ontstaat, is strikt tussen de gedichten en jou.

Ontstaan is sowieso een motief in Dunce. Zo ziet de lezer de dag, en het gedicht ontstaan in A morning person: “What a beautiful day for a wedding! / It was raining when we buried my mum, / she loved lilacs and here they are”; “I am enjoying them alone with my / mug of coffee”; “Soon I will vaccuum the day, / not a speck of it will remain, / I will suck it up like a bee”; “But now it is quiet, hardly anyone / is dressed, not a doggie is walking, / I think flowers enjoy their solitude / in the dawn before the buzz begins. / I think sprinklers annoy them. / I hear one coming on.” om dan wreed te besluiten: “I hate my poems.”

Daar, in de witruimte. Daar is het. In de stilte, “before the buzz begins”. Daar is zoveel, daar is alles. Een kop koffie. Zoekende zinnen op papier. Doorhalingen. Vertwijfeling. Een kruis erdoor: ik haat mijn gedichten. En juist in dat begin, dat niet echt tot iets afgeronds kunnen komen, schuilt de schoonheid. Want okee toch maar weer een vergelijjking dan: de gedichten zijn als vogeltjes – laat ze vrij en ze zullen altijd een andere kant opvliegen dan je dacht. Daarom vliegen de gedichten van Mary Ruefle zo mooi, en zo veel kanten op. Ergens schrijft ze: “Eating beets / with a pichfork / is ok”. En dat ik daardoor dacht aan Loading mercury with a pitchfork, dat volslagen maffe dichtbundeltje van Richard Brautigan is iets waar Mary Ruefle niet verantwoordelijk voor gehouden kan worden. Of wel?

Wie was het weer die ooit iets schreef als “Achteraf is alles vreselijk mogelijk in taal”?

In ieder geval ben ik het nu die schrijft dat alles altijd zo (vreselijk) (on)mogelijk is in Dunce en dat dat ongekend bloedmooi is.

Recensie van Tim Donker

Dunce

    • Schrijfster: Mary Ruefle (Verenigde Staten)
    • Soort boek: gedichten, poëzie
    • Uitgever: Wave Books
    • Verschenen: 10 september 2019
    • Omvang: 104 pagina’s
    • Uitgave: Gebonden Boek

 

Bijpassende Boeken en Informatie

SoundMachine

  • Schrijfster: Rachel Zucker (Verenigde Staten)
  • Rachel Zucker Soundmachine Recensie en ReviewSoort boek: poëzie, roman
  • Uitgever: Wave Books
  • Verschenen: 3 september 2019
  • Omvang: 272 pagina’s
  • Uitgave: Paperback / Gebonden Boek
  • Recensie boek: Ow. Oké. Ik ga je iets zeggen. Soundmachine is geen dichtbundel. Soundmachine is een roman. Ondanks dat het uitkomt bij poëzie-uitgever Wave, en ondanks dat het wél als dichtbundel geafficheerd wordt. Dat is het eerste dat ik je ga zeggen. Het tweede is: Soundmachine is het mooiste boek van 2019. Wereldwijd en onafhankelijk van wat er nog uit zal komen dit jaar. Zo. Dat ga ik je zeggen. Nee. Dat heb ik je net gezegd…lees verder >

Michael Earl Craig (Verenigde Michael Earl Craig Woods and Clouds Interchangeable RecensieStaten) – Woods and Clouds Interchangeable
Amerikaanse poëzie, gedichten
Recensie van Tim Donker
Omdat het poëzie is, en mooi is, en bijna teveel nee precies genoeg is…lees verder >

Elis Juliana – Blijf nog wat

Elis Juliana Blijf nog wat recensie en informatie over de inhoud van dit boek met Curaçaose poëzie. In november 2019 verscheen bij Uitgeverij In de Knipscheer deze bundel met gedichten van de dichter van Curaçao, Ellis Juliana.

Elis Juliana Blijf nog wat Recensie en Informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Blijf nog wat, de bundel met gedichten van Elis Juliana. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van deze poëziebundel van de Curaçaose schrijver Elis Juliana.

Elis Juliana Blijf nog wat Recensie001Boek-Bestellen

Blijf nog wat

  • Schrijver: Elis Juliana (Curaçao)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: In de Knipscheer
  • Verschenen: november 2019
  • Omvang: 68 pagina’s
  • Uitgave: Paperback

Flaptekst van de bundel met gedichten

‘De Curaçaose kunstenaar Elis Juliana (1927) behoort met Luis Daal en Pierre Lauffer tot de ‘Grote Drie’ van de Antilliaanse dichtkunst in het Papiaments.’ Zo luidt de aanhef van de flaptekst op Hé Patu/Waggeleend, de bloemlezing uit 2011 met 21 Papiamentse gedichten van Elis Juliana, samengesteld en in het Nederlands vertaald door Fred de Haas.

Juliana dichtte echter ook in het Nederlands. Vanaf 1963 kreeg zijn Nederlandse muze bijzondere liefdesgedichten, waarvan er nu 25 verzameld zijn in Blijf nog wat: 23 gedichten in het Nederlands en twee ook in het Papiaments. Juliana voorzag ze soms van wat hij ‘krabbels’ noemde, waarvan een zestal sommige gedichten sieren. Daarnaast schonk hij zijn muze ook originele werken, waarvan er acht in deze bundel op aparte pagina’s zijn afgebeeld. Zes hiervan zijn getekend in zijn zo bekende pointillistische stijl.

Elis Juliana (Curaçao 1927-2013) was een Curaçaos dichter, schrijver, beeldend kunstenaar en archeoloog. Vanaf 1959 tot zijn pensionering in 1987 hield hij zich bezig met volkskunde en archeologie. Zijn belangstelling hiervoor leidde tot de oprichting van Fundashon Zikinzá, waarvan de collectie bewaard wordt in het Centraal Historisch Archief in Willemstad. Hij vertegenwoordigde Curaçao meerdere keren op internationale exposities met beeldhouwwerken en schilderijen. Voor zijn literaire werk werd hij o.a. in Cuba bekroond met de Premio José María Heredia.

Margarita Molina begon na verschillende werkzaamheden en een studie pedagogiek na de Tweede Wereldoorlog een loopbaan in de journalistiek en bij het onderwijs. Dit brengt haar in 1963 ook naar Curaçao, het eiland dat haar niet meer los zal laten. Zij reist met haar Nederlandse partner de wereld rond. Haar avontuurlijk en kosmopolitisch leven staat model voor de biografische roman Schaduwvrouw (2016). Hierin gaat haar Curaçaose geliefde schuil achter het personage Roy.

Bijpassende Boeken en Informatie

F. Starik – Dichter van dienst

F. Starik Dichter van dienst recensie en informatie over de inhoud van dit boek met uitvaartgedichten. Op 29 oktober 2019 verscheen bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam de gedichtenbundel over De eenzame uitvaart van F. Starik.

F. Starik Dichter van dienst Recensie en Informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Dichter van dienst over De eenzame uitvaart van F. Starik. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van deze bundel met uitvaartgedichten samengesteld door F. Starik.

F. Starik Dichter van dienst Recensie

Dichter van dienst

Over De eenzame uitvaart

  • Schrijver: F. Starik (Nederland)
  • Met gedichten van: Maria Barnas, Wim Brands, Anneke Brassinga, Eva Gerlach, Erik Jan Harmens, Judith Herzberg, Neeltje Maria Min, Marieke Lucas Rijneveld, Menno Wigman
  • Soort boek: gedichtenbundel, uitvaartgedichten
  • Uitgever: Nieuw Amterdam
  • Verschenen: 29 oktober 2019
  • Omvang: 320 pagina’s
  • Uitgave: Paperback / Ebook

Flaptekst van deze gedichtenbundel

Met gedichten van o.a. Maria Barnas, Wim Brands, Anneke Brassinga, Eva Gerlach, Erik Jan Harmens, Judith Herzberg, Neeltje Maria Min, Marieke Lucas Rijneveld en Menno Wigman

‘Ik ben De Eenzame Uitvaart in de loop van tijd als een levensopdracht gaan zien, als een Taak die je tot het einde zult vervullen, niet als een project waarmee je na een tijdje weer ophoudt.

Het recept is eenvoudig en inmiddels bekend: dichters schrijven een gedicht – en dragen dat op de uitvaart voor – voor die mensen, die anders waren overgeschoten, voor wie niemand zou komen, over wie niemand had gesproken, was de dichter er niet geweest om afscheid te nemen, vaarwel te zeggen.’

Dichter van dienst is het vaarwel van F. Starik, zijn indrukwekkend en aangrijpend laatste boek over eenzame uitvaarten in Amsterdam die hij zestien jaar lang vormgaf.

Bijpassende Boeken en Informatie

Huub Beurskens – Gedurig nader Recensie

Huub Beurskens Gedurig nader recensie en informatie over de inhoud van deze gedichtenbundel. In 2018 verscheen bij Uitgeverij Koppernik deze nieuwe poëziebundel van Huub Beurksens.

Huub Beurskens Gedurig nader Recensie

En dan een Oja. Een oja voor Huub Beurskens. Want oja Huub & oja Beurskens & oja hoe zat dat ook alweer? Ik krijg er almeteens een hoog Raster-gevoel bij, bij die Huub, bij die Beurskens maar of dat een verloren gelopen dan wel een terecht gevoel is weet ik niet.

(witregel wegens opstaan en naar de boekenkast lopen)

Aha. Hier. Zie. Volgens de in 2009 verschenen Raster 1972 – 2008 index (feitelijk Raster 125): Beurskens, Huub: 13 bijdrages; de eerste in Raster 5, de laatste in Raster 105. Voor zover ik nagaan kan, is hij nooit onderdeel geweest van de redactie (zo zat het wel in mijn hoofd. waarom weigert de werkelijkheid keer na keer zich aan te passen aan hoe ze in mijn hoofd zit?). En dertien bijdrages is ook niet overdreven veel. Waarom dan. Waarom dan zegt mijn hoofd. Waarom dan zegt mijn hoofd ogenblikkelijk Oja Raster van zodra mijn ogen de naam Huub Beurskens ontwaren? Waren zijn bijdrages aan Raster dan heel memorabel misschien, moet ik het in die hoek kan zoeken? Moet ik dan echt met die vreselijke chaos die al mijn overheen het huis verspreide zesentwintig boekenkasten zijn (losse stapels en volgepropte bananendozen niet meegerekend) dertien verschillende Rasters zien te vinden om te zien welke tekst me deze onverbrekelijke BeurskensRaster connectie heeft opgeleverd? Ja. Ik moet maar. Misschien. En ik ben boos op mijn brein en zuchtend slof ik naar de thermos om me nog maar eens een kop koffie in te schenken.

(witregel wegens zuchtend naar de thermos sloffen)

En lap. Daar heb je het al. In mijn benedenboekenkasten loopt de Rasterverzameling niet verder dan nummer zestien (en dan volgen nog, for some reason, nummer 49 en nummer 119 – ik zei je toch dat mijn boekenverzameling chaos is?). Maar in nummer 5 moest Beurskens staan, en in nummer 11 ook en ha!, die heb ik dan toch maar alvast hier. Beide nummers zijn uit de tijd dat Raster in dat smalle, hoge formaat verscheen en dat is als u het mij vraagt (u vraagt het mij niet) de interessantste tijd uit de Raster-historie, tezamen misschien, met de hoogste nummers (100+). Eerste Beurskens-bijdrage: Raster 5: het vertalen en inleiden van enkele gedichten van Gottfried Benn, wat zonder twijfel een geniale dichter is. En de titel van Beurskens’ inleiding is fantastisch: Wie de rondedans kent gaat het lab in. Vandaar dan die las? Vanwege een fantastisch getitelde inleiding op een geniale dichter? Kan zijn. Maar kan nog heel wat beter helemaal niet zijn.

Raster 11 dan, Raster 11. Raster 11? Raster 11! Maar dat is het! Hoe kon ik het vergeten? Raster 11 is mijn lievelingsRaster of all time! Het is die Raster over / van / met de Wiener Gruppe (mijn lievelingsgruppe of all time!). Ik bedoel Artmann! Wiener! Rühm! En vooral: Bayer!!! Dit is de Raster die ik van voor naar achter gespeld heb, en van achter naar voor en daarna weer terug. Jean Paul stond er ook in owja, en Leo Pleysier wiens teksten altijd weer mijn ogen strelen. En! En!! En!!! Sandor Weöres. O. Heel veel beter dan Sandor Weöres wordt het van je leven niet, laat me je dat vertellen.

(en op een keer zal het nacht geweest zijn, iets van midden in de nacht, zo ergens rondom het holst, en ik ben een heel klein beetje droef, en ik heb een heel klein beetje teveel zwaar Belgisch bier op, en ik besluit om, dronken en triest en midden in de nacht, iemand op te bellen die ik al jaren niet meer gesproken heb (hee, goed idee). En ze zegt dat mijn stem zo zwaar geworden is en zo vaderlijk en zo zonder intimiteit en het word me bijna teveel allemaal maar het is holst genoeg, en ik ben dronken en triest genoeg om toch nog niet meteen mijn telefoon uit te zetten maar in plaats daarvan, haar teksten voor te lezen. Teksten van deze eigenste Sandor Weöres, uit deze eigenste Raster 11, mijn hoogsteigenste lievelingsRaster!)

Maar waar had ik het over?

(witregels wegens bedenken waar ik het over had)

Beurskens dus, Beurskens en Raster. De connectie moet zijn gelegd omdat hij verscheen in mijn lievelingsRaster. Maar wat heb ik indertijd eigenlijk van de gedichten zelve gevonden? Bladzij 68. Ja daar staat hij. Vierde Kwartet, zo heet het. Een vierdelig gedicht. Elk deel krijg een aparte bladzijde toegewezen, zodat de delen zwemmen in het paginawit. Daar hou ik wel van. Als teksten zwemmen mogen. En het is geen slecht gedicht ook, al zou het hier en daar wat slechter mogen rijmen (vanwaar eigenlijk die levensgrote antipathie in mij tegen gedichten op rijm? waar komt dan vandaan? weet u dat, mijnheer de dokter?). Maar ik kan me niet voorstellen dat ik toen ik het voor het eerst las een brul van enthousiasme gelaten heb. Ik kan me niet eens voorstellen dat ik indertijd de naam Beurskens op één van mijn 100 000 “nader te onderzoeken”-kladpapiertjes geschreven heb (witte memootjes, bierviltjes, snoeppapiertjes, bonnetjes, treintickets, van verpakkingen gescheurde stukjes karton, snippers van kranten en folders: mijn huis puilt uit van op papiertjes genoteerde namen – het zijn er veel meer dan ik er ooit verwerken kan).

Dus. Nu. Kwartieren en zweetdruppeltjes later. Weet ik dan het spoor Beurskens – Raster een doodlopend spoor is. Maar mijn hoofd en mijn hart zijn weer rustig en ik kan nu eindelijk, daar, op de bank Gedurig nader gaan lezen. (misschien een goed muziekje erbij, maar welk muziekje, hum, hum)

(witregel wegens goed muziekje uitzoeken)

En ik lees.

En ik lees.

En ik lees.

(witregel wegens lezen)

(nog een witregel wegens lezen)

(en nog een)

Hum. Weet je wat het is? Nee? Ik zal je zeggen wat het is. Eigenlijk staat Gedurig nader voor zoveel dat ik slecht vind in poëzie. Het aanhaken bij alles klassiek, bijvoorbeeld. O, ik weet wel. Zo hoort het in de literatuur, ik zou haast zeggen zo heurt het in de literatuur. Toen ik nog studeerde ging zelfs een hele godeganzelijke module over hoe literatuur en kunst in het algemeen wortelen in het klassieke. Bronnen van onze beschaving, zo heette die module (beschaving! maakten ze een grapje ofzo?). Dus ik weet het wel. Maar ik ken het verhaal al zo lang. Het verhaal van de voeten in de oerklei. Staatsmannen en redenaars; Perikles; Kalias; Fygië; Socrates; Thales (de uitvinder van niet alleen de filosofie maar ook van de selffulfilling prophecy) Kaïn; Nofretete (o, al is die laatste inspiratiebron geweest voor één van de allermooiste jazzplaten allertijden: Nefertiti, The Beautiful One Has Come van The Cecil Taylor Jazz Unit) (en Miles Davis, eenvoudigweg Nefertiti) (maar die laatste vind ik alweer wat minder) (maar toch – vergeving kan ik opbrengen voor Nofretete ja die ik wil ik je nog wel geven, Beurskens), of dat wat de oergrond reeds voorbij is maar altijd nog redelijk klassiek heten mag: W.H Auden; Brecht; Aelbert Cuyp; Johan Verspronck; Goethe; Michelangelo (hier wat elitairderig bij zijn minder bekende achternaam Buonarotti genoemd) – het is alles zo gekend, zo obligaat, zo afgesleten en een beetje gemakzuchtig ook wel. Noem de grote namen en het zingt zichzelf wel tot Echte Literatuur; de “lageren” halen er echt geen Goethe bij hoor! Het is dit soort van “high brow” dat me op mijn twintigste nog imponeren kon, maar me nu al jarenlang voornamelijk vermoeit.

O, en dan die al even onberispelijke muziek! Chopin! Ravel! Liszt! Preludes, sonates, nocturnes! En ik zou zo graag eens lezen van een poëet die het liefste luisterde naar Pharoah Sanders of Sun Ra of Fly Pan Am of My Bloody Valentine of Alice Coltrane (de favoriete artist van mijn vierjarige dochter trouwens) of Katharina Klement of Fredrik Ness Sevendal of Mugstar of The Doomed Bird of Providence of Kammerflimmer Kollektief of Swans of Lisabö of Lustmord of Torturing Nurse of The Wave Pictures of Lead Belly of Spiritual Joy Band of Dictaphone of Black Sabbath of Napalm Death of Terry Riley of Pauline Oliveros of Muslimgauze of Demdike Stare of Albert Ayler of The Art Ensemble Of Rake of Ah Cama-Sotz of Migala of Mirel Wagner of The Black Heart Procession of Wooden Shjips of Fat Freddys Drop of Kjetil D Bransal of Handful Of Dust of naja weet ik veel. Muziek waar al eens een kreukje in mag zitten. Muziek die vies mag worden. Of muziek die allicht te teer en te klein zal blijken te zijn voor de volgende eeuwen. Zulke muziek. Zulke platen. Die je niet in 100 000 andere boeken ook al bent tegen gekomen. Oké, Beurskens heeft het ook over Louis Andriessen en het gedicht dat hij over hem geschreven heeft is niet meteen heel ergerlijk, maar toch: Andriessen is toch nog maar een tegemoetkoming halverwege.

Ook het gedicht Erfgoed, dat zo losweg op Jelle Reumers in 2011 verschenen De Mierenmens geïnspireerd lijkt te zijn, draagt voor mij meer ruis dan goed in zich mee. Het bestaan als een voortdurend vergaan; gemijmer over celvernieuwing; de Marleen en de flat die er niet meer staat; met een anoniem uit Brussel een nacht in Parijs – o het is heel geschikt voor een 20-jarige debutant (die sportscholen frequenteert, hee Beurskens?), maar zoveel jaren, zoveel dichtbundels, zoveel literatuurprijzen later had het gepeins wel iets minder voordehandliggend mogen zijn.

En dan rijmen de gedichten in Gedurig nader ook nog eens veel vaker dan me lief is. Eigenlijk zou dit alles moeten zijn dat ik niks vind. Eigenlijk zou dit een bundel moeten zijn die ik na een bladzijde of tien zuchtend terug bovenop de stapel leg, wel wetend dat het lot van bundels bovenop de stapel is dat ze dra geheel onderop de stapel zijn komen te liggen – vanwaaruit ze het daglicht zelden nog zullen zien.

Maar toch blijf ik lezen en lezen en lezen. Vandaar al die witregels net. Omdat ik maar bleef lezen. Ga maar na: het bekritiseerde gedicht Erfgoed staat al bijna op het einde van de bundel. Dus. Ik zat, en ben blijven zitten & ik las, en ben blijven lezen. Waarom? Omdat de sfeer in de bundel vaak herfstig en verstild is?; omdat het iets van modder en eindeloze wegen heeft (zonder dat het nu noodzakelijkerwijze gaat over modder en eindeloze wegen?); omdat de stemming nadenkend en contemplatief is?

Omdat Figuurcomposite me een beetje ontroert zonder dat ik weet waar die ontroering in zit & ben je dan misschien & toch & in weerwil van eerdere bedenkingen niet gewoon een heel groot dichter? Als je de ontroering ongemerkt binnensmokkelen weet? “Mijn oma…”, zo stamelt het: zijn oma dus dacht na een droom die ze als kind had te zullen sterven op 5 november maar ze stierf uiteindelijk op een zondag in januari (“want de heer [is] een toffe peer”). Drie dagen later werd ze begraven en de ik-figuur miste hierdoor een college. Dat kon rekenen op lomp onbegrip van de docent. Zo zijn docenten immers. Lomp en vol van niets dan onbegrip.

Omdat De vernissage, een anekdotisch en redelijk grappig gedicht dat speelt met de gedachte dat poëzie vooral dáár spreekt waar het geheugen zwijgt; dichters schrijven de witplekken noodgedwongen zwart (postconfessional, anyone?) me een goed deel van de dag aan het denken zette? En ik daar graag ben: in die bedachtzame, rustige, trage stemming?

Omdat De jonge metamorfosist zich in de eerste regel al herpakt en ik dat prachtig vind, schrijvers die zichzelf herpakken en aldus lezers betrekken in hun eigen zoek- en denkproces. Het beschrijft een mooie jeugdherinnering met een trein en een kelder en een vlinder en kinderfilosofische gedachten voortvloeiende daaruit, en het heeft in “Van mijn berg daalde ik af terwijl ik de keldertrap op liep.” één van de mooiste eindzinnen allertijden.

Omdat ik Koppernik één van de sympathiekste uitgeverijen van Nederland vind met een zeer interessant fonds  (maar waar blijft die Beckett, mannen?)  en ik het interessante wil kunnen lezen in al hun uitgaves? Is het hierom, om dit soort dingen dat ik altijd maar bleef doorlezen in Gedurig nader?

Of is het misschien alleen maar omdat de bundel me het gevoel geeft dat het fijn moet zijn, dat het heel erg fijn moet zijn om Huub Beurskens te zijn

Of is het misschien alleen maar omdat de bundel me het gevoel geeft dat het fijn moet zijn, dat het heel erg fijn moet zijn om Huub Beurskens te zijn en ik het prettig vind om even in de schaduw van die fijnheid te staan. Hoe fijn het is. Huub Beurskens te zijn. Met zijn Huub Beurskens-blik en zijn Huub Beurskens-gedacht en zijn Huub Beurskens-leven. Dat altijd al fijn geweest moet zijn, ook toen in de kelder en nog later blijkens Aan de jonge dichter die ik was: “’Waar ging het altijd al om?’ / vroeg mijn leraar Duits ostensief / toen ik van hem wilde weten / welke hedendaagse poëten hij / aanbeval. ‘Geboorte, liefde, dood,’ / antwoordde hij voor mij / en gaf me, hoewel de zon scheen, / iets van Von Goethe te leen. / Mijn lief wachtte in mini-jurk / voor school met haar blauwe Peugeot / en deed me God en Godin / van Vroman cadeau.”

O ik had ook een leraar Duits en hij liet me ook Goethe lezen. Maar de zon scheen niet die dag, en ik had geen lief die een brommer had en me een Vroman cadeau deed. Hell, ik had niet eens een lief zonder brommer of Vroman. Ik had helemaal geen lief, plus daarbij had ze geen mini-jurk. Beurskens wel, en ze deed hem een boek cadeau en als het allemaal al niet om van om te vallen zo mooi is, had ze op de koop toe nog krullen ook (al had ze die krullen allicht alleen maar om ze te laten rijmen (rijm!) met “niet […] in abstracties […] lullen.”). Dit alles was Beurskens al vroeg en overstijgt in al zijn Beurskensheid mijn mijheid van vroeger of van nu bij verre. En naar onze meerderen kijken we stil en vol ontzag.

Misschien. Zoiets.

Zoiets misschien.

Maar toch. Een écht fantastische dichtbundel kan ik Gedurig nader helaas niet vinden.

Recensie van: Tim Donker

Huub Beurskens Gedurig nader Recensie

Gedurig nader

  • Schrijver: Huub Beurskens (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëziebundel
  • Uitgever: Uitgeverij Koppernik
  • Verschenen: 2018
  • Omvang: 56 pagina’s
  • Uitgave: Paperback

Bijpassende Boeken en Informatie

Eva Gerlach – Oog

Eva Gerlach Oog recensie en informatie over de inhoud van de bundel met nieuwe gedichten. In oktober 2019 verschijnt bij Uitgeverij De Arbeiderspers de nieuwe poëziebundel van Eva Gerlach.

Eva Gerlach Oog Recensie en Informatie

Als de redactie het boek gelezen heeft, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Oog de nieuwe gedichtenbundel van Eva Gerlach. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de bundel met nieuwe gedichten van Eva Gerlach.

Eva Gerlach Oog Recensie

Oog

  • Schrijfster: Eva Gerlach (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: De Arbeiderspers
  • Verschijnt: oktober 2019
  • Omvang: 80 pagina’s
  • Uitgave: Paperback
  • Waardering:

Flaptekst van de poëziebundel

Oog bestaat uit negen afdelingen die samen een omgekeerde reeks van Fibonacci vormen. Deze reeks, die Gerlach al sinds haar bundel Dochter (1984) fascineert, is vaak terug te vinden in de natuur: de rangschikking van de zaden in zonnebloemen, een orkaan, de vorm van ons sterrenstelsel… In Oog wordt een orkaanachtige beweging aangejaagd, bekeken vanuit het standpunt van iemand op het vasteland. Steeds toenemend geweld (met ups en downs) piekt tegen het eind van de bundel, abrupt gevolgd door de stilte in het oog – waarna de orkaan zich met volle kracht in omgekeerde richting kan hernemen.

Bijpassende Boeken en Informatie

Joost Zwagerman – Verzamelde gedichten

Joost Zwagerman Verzamelde gedichten informatie over de inhoud van het boek met alle poëzie. Op 21 januari 2020 verschijnt bij Uitgeverij De Arbeiderspers het boek met alle gedichten van Joost Zwagerman.

Joost Zwagerman Verzamelde gedichten Recensie en Informatie

Als de redactie het boek leest, kun je hier de recensie en waardering vinden van de Verzamelde gedichten van Joost Zwagerman. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van het boek met alle gedichten en poëzie van Joost Zwagerman.

Joost Zwagerman Verzamelde gedichten Recensie

Verzamelde gedichten

  • Schrijver: Joost Zwagerman (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: De Arbeiderspers
  • Verschijnt: 21 januari 2020
  • Omvang: 400 pagina’s
  • Uitgave: Gebonden Boek
  • Waardering:

Flaptekst van het boek

Joost Zwagerman (1963-2015) was romancier, essayist, columnist, maar in de eerste plaats dichter. Verzamelde gedichten omvat al zijn gepubliceerde bundels in één band. Langs de doofpot, De ziekte van jij en Bekentenissen van een pseudomaan benadrukken de vele maskerades en gedaantes van de jonge dichter Zwagerman. Deze bundels fungeerden als poëtisch voorland voor het bejubelde en bekroonde Roeshoofd hemelt. In Voor alles lijkt de levensangst uitzichtloos en wordt de liefde op verkwikkend originele manier bezongen. Zijn laatst voltooide, postuum uitgegeven bundel Wakend over God beschrijft de geloofsstrijd van een naamloos blijvende ik.

Bijpassende Boeken en Informatie

Bart Moeyaert – Helium

Bart Moeyaert Helium recensie en informatie over de inhoud van deze nieuwe bundel met nieuwe gedichten. Op 6 oktober 2019 verschijnt bij Uitgeverij Querdio de nieuwe poëziebundel van de Vlaamse dichter Bart Moeyaert.

Bart Moeyaert Helium Recensie en Informatie

Als de redactie het boek gelezen heeft, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Helium, de nieuwe poëziebundel van de Vlaamse dichter Bart Moeyaert. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de nieuwe bundel met gedichten van Bart Moeyaert.

Bart Moeyaert Helium Recensie

Helium

  • Schrijver: Bart Moeyaert (België)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: Querido
  • Verschijnt: 8 oktober 2019
  • Omvang: 48 pagina’s
  • Uitgave: Gebonden Boek 
  • Waardering:

Flaptekst van de poëziebundel

Wat zou je doen, zei de buurman,
als je morgen in de keukenla
de ware liefde vond? Of om het
minder gek te maken, voor je deur?
Ik zei: meneer, ik zou er in de eerste plaats
zo goed als mogelijk voor zorgen
en ik zou orde scheppen, denk ik.
Alle vorken bij de vorken. En
de drempel zou ik schrobben
voor als het nog een keer gebeurt.

De jeugd, een liefde, de vitaliteit van ouders: alles is vluchtig, alles vervliegt. De tijd is ongrijpbaar – en toch doet Bart Moeyaert een poging hem in taal te vangen. Omdat afscheid nemen ook opnieuw beginnen is, opnieuw beginnen tegen wil en dank soms, maar niettemin: opnieuw beginnen. De gedichten in Helium zijn er de intieme getuigenissen van.

Bijpassende Boeken en Informatie

Frans Pointl – Verzameld werk

Frans Pointl Verzameld werk recensie en informatie over dit boek met alle verhalen en gedichten. Op 24 september 2019 verschijnt bij Uitgeverij Nigh & Van Ditmar het verzameld werk van de Nederlandse verhalenschrijver en dichter Frans Pointl.

Frans Pointl Verzameld werk Recensie en Informatie

Als de redactie het boek gelezen heeft, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van het Verzameld werk van de Nederlandse schrijver Frans Pointl. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van dit boek met alle verhalen en gedichten van Frans Pointl.

Frans Pointl Verzameld werk Recensie

Verzameld werk

  • Schrijver: Frans Pointl (Nederland)
  • Soort boek: verhalen, gedichten
  • Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
  • Verschijnt: 24 september 2019
  • Omvang: 1088 pagina’s
  • Uitgave: Gebonden Boek / Ebook
  • Waardering:

Flaptekst van het boek

Het bekendste boek van Frans Pointl (1933-2015) is De kip die over de soep vloog. De verhalen van deze ‘everseller’ staan in het geheugen van honderdduizenden lezers gebeiteld. Openhartig schreef Pointl over de moeizame relatie met zijn joodse moeder en het milieu waarin hij opgroeide. De verhalen spelen zich af tijdens de vooroorlogse jaren, tijdens de oorlog en kort daarna. Ze geven een indringend beeld van de toenmalige joodse gemeenschap in Amsterdam.

Later publiceerde Pointl andere verhalen- en dichtbundels, waaronder Rijke mensen hebben moeilijke matenDe hospita’sDe aanrakingDe Heer slaapt met watjes in zijn orenDe laatste kamer en Zonder rampspoed valt er niets te melden. Hierin deed hij verslag van zijn moeilijke omgang met zijn medemens, zoals zijn hospita’s en andere vrouwen. Hij schreef over zijn turbulente leven nadat hij als prozaschrijver was gedebuteerd. Hij noteerde zijn belevenissen als patiënt in het OLVG-ziekenhuis en later in het Sarphatihuis. En dat allemaal in zijn kenmerkende, schijnbaar eenvoudige, stijl. Nu zijn al zijn verhalen en gedichten voor het eerst gebundeld, aangevuld met vroeg, ongepubliceerd werk.

Bijpassende Boeken en Informatie

David de Poel De schrijver die over de soep vloog Frans Pointl BiografieDavid de Poel (Nederland) – De schrijver die over de soep vloog
Soort boek: biografie van Frans Pointl
Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
Verschijnt: 24 september 2019
Inhoud boek: Frans Pointl was al 56 toen hij debuteerde met De kip die over de soep vloog. Hij verscheen in Van Dis in de Ijsbreker en stal de harten van heel televisiekijkend Nederland. Zijn boek werd een bestseller en Pointl werd in één klap een BN’er. In deze bijzondere biografie neemt David de Poel ons mee in Pointls leven…lees verder >

Lévi Weemoedt – Gezondheid!

Lévi Weemoedt Gezondheid recensie en informatie over de inhoud van deze nieuwe dichtbundel. Op 29 oktober 2019 verschijnt bij Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar de nieuwe bundel met gedichten van Lévi Weemoedt.

Lévi Weemoedt Gezondheid Recensie en Informatie

Als de redactie het boek gelezen heeft, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Gezondheid, de nieuwe bundel met gedichten van Lévi Weemoedt. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de nieuwe dichtbundel van Lévi Weemoedt.

Lévi Weemoedt Gezondheid Recensie

Gezondheid!

  • Schrijver: Lévi Weemoedt (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
  • Verschijnt: 29 oktober 2019
  • Omvang: 80 pagina’s
  • Uitgave: Paperback 
  • Waardering:

Flaptekst van de dichtbundel

Mijn hoofdpijn is verdwenen,
mijn borstkas voelt weer schoon.
Korstmos groeit op mijn schenen
sinds ik in Drenthe woon.

Sinds Lévi Weemoedt het treurige Vlaardingen heeft verlaten, lacht het geluk hem toe. Maar de mens kan dan wel een nieuwe omgeving opzoeken, zijn ziel verhuist mee.

Goddank, want ook in de veengebieden en op de Hondsrug blijft de vrolijke wanhoop uit Weemoedts aderen stromen. Wie eenmaal heeft doorgeleerd in het pessimisme komt daar niet zomaar van af.

In deze eerste nieuwe verzenbundel na Met enige vertraging heeft Lévi Weemoedt de oude kluizenaar in zichzelf hervonden. Maar dat kluizenaarschap belemmert hem niet om oog te hebben voor alle gekkigheid van deze tijd – en die belachelijk te maken.

Aan mijn therapeut te horen
zit mijn bril
tussen mijn oren

Bijpassende Boeken en Informatie

Delphine Lecompte – Vrolijke verwoesting

Delphine Lecompte Vrolijke verwoesting recensie en informatie van de bundel met nieuwe gedichten. Op 3 oktober 2019 verschijnt bij Uitgeverij De Bezige Bij de nieuwe poëziebundel van de Vlaamse dichters Delphine Lecompte.

Delphine Lecompte Vrolijke verwoesting Recensie en Informatie

Als de redactie het boek gelezen heeft, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Vrolijke verwoesting, de bundel met nieuwe gedichten van de Vlaamse dichteres Delphine Lecompte. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de nieuwe poëziebundel van Delphine Lecompte.

Delphine Lecompte Vrolijke verwoesting Recensie

Vrolijke verwoesting

  • Schrijfster: Delphine Lecompte (België)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: De Bezige Bij
  • Verschijnt: 3 oktober 2019
  • Omvang: 128 pagina’s
  • Uitgave: Paperback
  • Waardering:

Flaptekst van de dichtbundel

In haar nieuwe dichtbundel gaat Delphine Lecompte door waar zegebleven was en tilt ze haar poëzie naar een volgend niveau.Andermaal is haar verbeelding grenzeloos, kijkt ze de waanzinrecht in de ogen en wordt haar bundel bevolkt door tallozewonderlijke figuren, zoals de bedeesde zeepzieder, de mystiekechrysantenkweker en de analfabetische jongenshoer. En ook ditkeer bezitten haar droomachtige gedichten een expressievetaalkracht die zo groot is dat het effect betoverend is: wie éénzin leest zal zich niet meer kunnen losmaken uit dit fantastischeuniversum. Welkom in de wondere wereld van Lecompte.

Delphine Lecompte Informatie

  • Geboren op 22 januari 1978
  • Geboorteplaats: Gent, Oost-Vlaanderen, België
  • Nationaliteit: België
  • Discipline: dichteres
  • Werk: gedichten, poëzie
  • Winnares C. Buddigh’-prijs 2010 voor De dieren in mij.
  • Boeken van Delphine Lecompte

Bijpassende Boeken en Informatie