Categorie archieven: Nederlandse dichters

Autobiografieën Memoires, Nederlandse dichters

Judith Herzberg – Jo

Judith Herzberg Jo recensie en informatie over de inhoud van het autobiografische boek. Op 26 oktober 2023 verschijnt bij uitgeverij De Harmonie het boekje met herinneringen van de Nederlandse dichter Judith Herzberg.

Judith Herzberg Jo recensie  van Tim Donker

Dat was een heel groot tegen om overheen te stappen. Al vanaf mijn kinderjaren vermoedde ik dat er iets leefde in poëzie, een ongetemd beest misschien, dat interessant zou kunnen zijn. Maar poëzie voor kinderen sprak me negen keer op tien niet aan, te “versjes”-achtig vaak, en het stoorde me dat het de volwassen versie gaf van wat heette te leven in het kinderbrein – wat niet was wat er leefde in mijn brein, er hoogstens misschien een beetje op leek. Mijn vader had weinig tot geen poëzie in zijn nochtans goed gevulde boekenkast, alle hoop was gevestigd op mijn oudste zus die in haar vroege puberteit toetrad tot een poëzieclubje dat een initiatief was van een buurvrouw een paar huizen verderop die Nederlands gaf op het VWO waar mijn beide zussen op zaten. Als “ouder kind”, ik was denk ik een jaar of tien of elf of twaalf in die dagen, stoorde het me al dat de naam van dat poëzieclubje “poesieclub” was, zo ook uitgesproken: poessieklup, en gezien de foto’s bestond de voornaamste activiteit uit verkleedpartijen en idiote bekken trekken maar er kwamen wel degelijk dichtbundels via dit maffe fenomeen het huis in. Eén van de eerste was Beemdgras van Judith Herzberg. Ik wachtte tot iedereen uithuizig was vooraleer ik mijn zus heur kamer in sloop. Poëzie. Gedichten voor volwassenen! Hier leefde het ongetemde beest! Dit moest ik zien! Maar dat viel tegen. Er was, meen ik mij te herinneren, een boeketje gras in een theepot, er was sinterklaas-achtige (binnen)rijm, en het was me alles te suf, te ouwelijk, te saai, geen ongetemde beesten daar (heel veel jaren later moest ik het nog eens lezen, ik geloof voor mijn hbo Nederlands, waar was het weer, was dat de archimedeslaan?, het was op loopafstand van mijn toenmalige doch helaas zeer tijdelijke kot dat weet ik nog wel, en verrek: het deed me nog steeds bitter weinig).

Dan is dit het tegen: dat Herzberg verantwoordelijk was voor mijn eerste (en grootste, en hardnekkigste) teleurstelling in poëzie.

(michael ende du has mein leben zerstört)
(judith herzberg jij hebt mij de poëzie verzuurt)

Dit is dan het tegen: dat ik, mede dankzij Herzberg dacht dat dit poëzie was: gras in een theepot, carnavaleske kostuums en gekke bekken.

Dat is dan het tegen waar ik overheen moest stappen toen Jo bovendreef.

(wat dus was) (weeral:) (de stapels) (de STAPELS ja)
(nu rust mijn blik daar) (nu rust mijn blik waar het zelden rustte) (maar is dan alleen de blik die dwaalt waar het doorgaans dwaalt een eigen blik?) (is alleen de zichzelf bevestigende blik de eigen blik?)
(en t schrijverken is dood. gij waart het zelf die het mes zijn rug in dreef & daar ligt hij nou)
(daar ligt hij nou. je vraagt je af wie morgen in zijn auto rijdt) (Robespierre. Gewond ligt hij op de tafel in een zaal van de Tuilerieën; de kogel waarmee hij geprobeerd heeft zichzelf te doden heeft allen zijn wang doorboord en onderkaak verbrijzeld) (Kiek Mars doar lig Venus) (aait al veurspeld dat ut zo zol eindigen)
(en t schrijverken was een doodgoeien mens, geen pyromaan en zeker geen boekverbrander) (ziedaar: de wereldbrand) (de wereld is alles wat het geval is) (de wereld is alles plus alles min alles) (onder hemelsblauwe hemel) (een gil komt gierend door de hemel) (drie gedachten in de hemel, één op de grond)

Maar dan zegt het: “De allergrootste liefde van mijn hele leven, dat weet ik nu zo langzaamaan wel zeker, was de liefde voor Jo”. Kan tellen als eerste zin. Geen gras in theepot hier. Ook geen ongetemde beesten. Vooral: geen poëzie.

Sommige dichters zeggen het het best als zij niet dichten.

Jo is een klein, warmig, met veel wit en nostalgiese foto’s omgeven, autobiografies geschrift over Herzbergs herinneringen aan het dienst- annex kindermeisje uit haar jeugdjaren. Jo. Haar “Hoepie”. Haar “eigenlijkste moeder”. Jo die dood is. Jo die al jaren niet meer gezien wilde worden. Jo die alle krabbels van Judith bewaard heeft. Een doorgaans zeer innemende & lieve ode aan deze Jo. Is wat dit is. Is wat Jo is.

De Joodse familie Herzberg in de oorlogsjaren in Barneveld, is wat dit ook is. Geschiedschrijving. Waar meestal mijn interesse niet direkt naar uitgaat, behalve als het zo gloedvol en intiemisties gebeurd als hier.

Het laat stilstaan bij dingen. Zo klein als het boek is, laat het de lezer vaak verwijlen bij de dingen. “Een vraag is een verwijt, in een andere vorm” schrijft Herzberg hier ergens en t zette me denkend. In een vraag kan een oordeel besloten liggen, en omdat het vraagt, toont het openlijk twijfel, kan het verwijten dat het een of het ander nog niet is gedaan, waarom de was niet, waarom waarom water, waarom waarom zij, waar het werk van nachtschrijvende debutanten is, waarom het niet hier is, waarom de blik rust, wat de eigenheid ervan is; en ja, dacht ik, ja, mevrouw Herzberg, er is wel iets van aan en dankbaar was ik vooral voor de stilstand.

Er is een behartenswaardig vestzakessay over het herinneren; er zijn moje bijvoeglijke naamwoorden als “hondig” of “mevrouwig”, er is een gevaarvolle zoektocht naar de wederzijdsheid van affeksie (in kasu die van Jo maar bij uitbreiding iets dat uw gedachten uit wandelen stuurt in richtingen waarin g’uw gedachten liever niet gaan ziet), er is het keelsnoerende “Hoe meer ik probeer mijn gedachten op vroeger te richten, hoe meer ik betreur niet beter te hebben opgelet, en vooral niet meer te hebben gevraagd.”; iets dat voor mij, nu na mijn beide ouders helaas der helazen ook mijn lievelingstante heeft opgehouden te bestaan, zeer herkenbaar is: zoveel gaten nog, zoveel witte plekken, zoveel dingen die ik me nu afvraag maar als kind klaarblijkelijk niet – alles wat nooit meer ingevuld, nooit meer verklaard, nooit meer beantwoord kan worden. Weeral was ik denkend gezet (en ook hoe het te rijmen was met het door mij al half bevestigde idee dat vragen verwijten is).

Een boek als een streling. (behalve dan die stomme en kritiekloze stukken over het vigerende coronaverhaal, die troffen me als een klap. Die oorlogsvergelijking mankt echt bijna volmaakt – door Herzberg misschien niet met totale instemming aangehaald maar zeker ook niet volledig van de hand gewezen, ja hier werd Jo gras in theepot en suffe verkleedpartijen)

Er zit ook iets treurigs aan zo’n liefde voor een kindermeisje dat de liefde voor de moeder overstijgt. Hoe Herzberg dat zelf ziet. Als moeder. Als oma. Of Jo vanuit dat oogpunt bezien wel helemaal vrij van bitterheden zijn kon.

Maar. Gewoon een fijn, hartwarmend boekje dat een heel groot tegen kon doen wegsmelten. Waar mijn blik even op kwam te rusten –

(zij hadden mijn blik daarheen gestuurd)
(maar dat maakte mijn blik niet minder eigen) (ik heb gezien wat ik zag) (ik las wat ik las) (ik las de verwijtende vragen in kou en donker aan het eind van een te lange postronde en fietste huiswaarts met mijn hart tot diep in mijn lijf gezakt en ik dacht waarom waarom) (waarom raakt me dit zo diep) (w’rom) (waarom fluister ik je naam nog)

en morgen bloeien de hyperbolen weer, René. Morgen bloeien de hyperbolen weer.

Judith Herzberg Jo recensie

Jo

  • Auteur: Judith Herzberg (Nederland)
  • Soort boek: herinneringen
  • Uitgever: Uitgeverij De Harmonie
  • Verschijnt: 26 oktober 2023
  • Omvang: 112 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek
  • Prijs: € 20,00
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van het boek met herinneringen van Judith Herzberg

Judith Herzberg heeft altijd wel geweten dat Jo, die het gezin Herzberg kwam versterken toen Judith klein was, belangrijk voor haar was. ze was als kind meestal te vinden in de nabijheid van Jo, voelde zich er veilig en op haar gemak.

Maar hoe belangrijk, dat werd haar pas echt duidelijk toen ze over Jo begon te schrijven in de afgelopen jaren.

Slordige dagboekaantekeningen leidden tot het voor Herzberg zelf verrassende inzicht dat Jo nog steeds in haar dagelijkse handelingen en ook in haar werk voorleeft. Dat de liefde wederzijds was, blijkt onder andere uit een verkruimelend mapje dat Jo had bewaard met daarin kleine ‘fliedertjes’ uit de lagereschooltijd van Judith.

Het boek Jo bevat versleten en onzekere herinneringen en is geïllustreerd met foto’s en ander beeldmateriaal. Het is in omvang en formaat een kleinood, bedoeld als ode aan Jo. Judith Herzberg heeft haar overleven te danken aan velen, maar Jo was daar wel een van de belangrijkste van.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichters, Poëzie

Lans Stroeve – Sterkteleer

De nieuwe dichtbundel van Lans Stroeve Sterkteleer verschijnt op 24 oktober 2023 bij uitgeverij De Arbeiderspers. Als de redactie de bundel leest, dan kun je op deze pagina de recensie lezen. Bovendien zullen wordt er ook aandacht besteed aan besprekingen van andere.

Lans Stroeve Sterkteleer

De Nederlandse dichteres en kunstenaar Lans Stroeve is in 1962 geboren in Eindhoven. Ze heeft lange tijd in De Bilt gewoond bij haar grootouders. Daarna verhuisde met het gezin mee naar Teheran en vervolgens weer naar Noord-Brabant. Na haar studie aan de kunstacademie, korte studies geschiedenis en filosofie, richtte zij tentoonstellingen in bij Galerie Maas in Rotterdam. Ook gaf ze les in tekenen en schilderen, schreef beschouwende stukken over kunst voor de Rijksgebouwendienst en werkte ondertussen stug door aan de poëzie.

In 2007 debuteerde ze met de dichtbundel Leerling in de tijd. Na een periode van zeven jaar verscheen in 2014 bij uitgeverij De Arbeiderspers haar tweede bundel Olympisch zwemmer. De liefhebbers van haar werk hebben weer geduld moeten hebben want de nieuwe bundel Sterkteleer die op 24 oktober 2023 verschijnt heeft nog langer op zich laten wachten. Uitgeverij Vleugels gaf in de tussentijd nog wel een aantal bibliofiele uitgaven van haar uit.

Lans Stroeve Sterkteleer recensie van Tim Donker

Soms moeten dichtbundels even rijpen. Dan leg ik ze daar, dan leg ik ze onder de bank, waar ze, in koele duisternis, langzaamaan de realiteit van mijn omgeving kunnen krijgen.

Omdat ik daar zit & omdat ik niet weet wat het zijn zal. Ik kende Lans Stroeve niet. Ik zag schilderijen met een grove penseelstreek. En figuratief, daar dacht ik aan, en wat Anne (ook zij nu dood) daarover gezegd had. Het is het feest der herkenning, had ze gezegd en daar dacht ik aan.

En op de steerjoo klonk Debris van Bad Pritt. De pianoklanken, de electroakoestiek, de geluidsmanipulaties. Het boekje bij die seedee is zo mooi, en September 27th is een heel mooi liedje, en ik zit stil en laat de muziek zachtjes naar binnen golven. En muziek, en schilderkunst, en poëzie.

Rijping. Maar dat was later. Toen het al stil was geworden in mijn huis, en ik las, over het ongedierte uit je dekentje kloppen voordat je het omslaat. De route snappen. Op tijd zwijgen. En dat snap ik. Denk ik. Ik denk dat te snappen. De kleefkracht van het verleden. Ook. Maar “de vogels te spotten”. Nee. Dat niet. Ik hou niet van “spotten” in de betekenis van “zien”. In die betekenis vind ik “spotten” een heel erg lelijk woord. Maar met vogelaars kun je best spotten. Die vogels altijd. En altijd maar hun sierlijkheid, en hun vrijheid, en hoog in de lucht, en de vleugels, en dat ze zo klein, en hun poten en hun ogen, altijd weer die vogels die nesten beginnen. Ja. Goed. Volgende bladzijde.

Op een volgende bladzijde krijgt iedereen een “hug”. Ja. Echt. Een “hug”. Ach. Nee. Ik geef toe dat het woord “knuffel” niet bepaald het mooiste woord is uit de Nederlandse taal, en “omhelzing” dekt het ook niet helemaal. Maar “hug” is onvergeeflijk.

En het gelaat van onze stad is onvergeeflijk.

Ook begin ik iets te vermoeden met een hospitaal en ziek en ellende en dat is misschien niet onvergeeflijk nee maar ik hou niet van doktersromans ik heb nooit van ziekenhuisseries gehouden.

(hoewel, dat laatste is niet helemaal waar, ik weet dat mijn moeder en ik een vaste ziekenhuisserie hadden, op een of andere doordeweekse avond kwam dat, er was nooit iemand thuis, behalve mijn moeder dan natuurlijk, en ik, ik weet niet meer hoe die serie heette maar mijn moeder noemde hem altijd “Sisters” in haar veel te letterlijke vertaling van “zusters”, het speelde zich inderdaad grotendeels af op de zusterpost in een groot Amerikaans ziekenhuis, er hing ook steeds een schoonmaker rond, in een rood uniform, ik herinner me er niet veel meer van behalve dat het een combinatie was van een sitcom en een dramaserie, en we keken dat, “vanavond Sisters kijken?” vroeg mijn moeder dan, al bij het avondeten, “natuurlijk moeder” zei ik dan, en dan keken we, met koffij, en dan lachten we soms, en dat was in de avond, we woonden al in Eindhoven toen, het zou niet meer lang duren vooraleer ik het huis uitging)

Ik stop een wijle met lezen. Ik denk Misschien moet deze dichtbundel nog wat rijpen. Misschien las ik hem niet rijp genoeg. Ik leg Sterkteleer onder de bank. Ik ga door. Ik lees andere dingen. Of ik lees niet. Misschien gewoon eens zitten, en zwijgen, en niks, is ook wel eens fijn.

Werd Lans Stroeve gewoon vergeten. Daar onder de bank.

Viel het me later weer in. De mensen onder de bank.

Las ik verder. Wat in Stroeve met verwoesting dreigt en lang door medici werd weggerelativeerd krijgt als (metaforiese)  bijnadoodervaring gestalte in Buiging en afschuiving: “Toen groef hij een kuil voor mij van één meter breed bij twee meter twintig en van stahoogte diep. Met geweld dwong hij me op de rand te gaan zitten. De benen naar beneden. Daar had ik belastend bewijs van zijn dreiging, een stommiteit zijnerzijds, die kuil was een feit, en hulp kon ik nu eindelijk krijgen. Ik mag als eerste aan boord van een boot naar mijn tijd, meer een vlot dan een schip maar voor mij het er zijn en terwijl hij daar wijzend verkleint en verdwijnt uit het zicht vaar ik en ik vaar en ik vaar en ik vaar” en er is nog steeds ziekte, zelfs met één been reeds in het graf nu, en ik denk, hieraan moet ik me, mijn moeite ermee ten spijt, maar gaan overgeven.

(en ik peins en ik peins en ik peins en ik weet denk ik waar mijn moeite met hospitaal en ziek en dood en oorlog en ellende in poëzie vandaan komt; dat, normaal, of meestal, of vaker dan op grond van toeval verklaard kan worden toch, een dichter zijn laatste woord aan de lezer laat: dan eindigt het gedicht op een voorlaatste woord, en dan is het aan de lezer om het laatste te denken, en dat ik dat, juist dat, zo mooi vind aan poëzie, dat het in je hoofd nog meer kanten op kan dan één – maar de dichter die over zware onderwerpen als bovenstaande dicht laat de lezer die ruimte niet: dood en ziekte en hospitaal en verval en verlies en gemis zeggen doorgaans maar één ding, zeggen vergankelijkheid, zeggen relativiteit van het al, zeggen gedenk te sterven, zeggen o hoe fragiel hoe fragiel hoe fragiel wij zijn, of zeggen andere dingen die dan in laatste instansie toch weer daarop neer komen, en daarmee staat dat soort poëzie al wat vaster, en ik denk weer aan Anne en aan haar “het feest der herkenning”, en dat het misschien niet mijn intensie is om poëzie te lezen – louter en alleen iets te kunnen herkennen)

Maar dat varen varen varen vond ik mooi en ik vaar mee.

Zegt Stroeve verder: “ga hier liggen als op het voorouderlijk schommelbankje / met boven je een raster voor druiven adem helemaal in / en adem vasthouden met de deur open kookt de liefste / en komt af en toe naar buiten voor een dingetje of loopt / naar jou om een kus op je voorhoofd te tintelen adem / maar weer door op de trap komt hij ook boven ziet jou / dag liefje schommelen met je bruine been loom omhoog / op de rugleuning en de arm met infuus boven je hoofd / we gaan nu de contrastvloeistof laten lopen / twee hartslagen adem helemaal in en adem vasthouden / hij beweegt traag richting haar adem maar weer door / het ruikt inmiddels heerlijk u doet het goed hoor / we maken nog één foto contrast twee hartslagen / hij schuifelt weer naar buiten gaat aan tafel zitten / adem helemaal in en adem vasthouden daar komt ze / met het eten de borden worden opgeschept kom aan tafel / adem maar weer door stil te liggen in dit vooruitzicht / zo dat was het hoor halen u tevoorschijn dat viel / toch wel een beetje mee? adem adem adem”

en ja feest der herkenning kun je zeggen en zwaar kun je zeggen en drama kun je zeggen en de lezer het laatste woord ontnemen kun je ook zeggen

kun je allemaal zeggen.

Maar ook lief kan je zeggen en zacht kan je zeggen en als iets dat even vasthoudt – vooruit: knuffelt – en een warmte misschien en allicht doet ziekenhuispoëzie het een weinig beter bij de alreeds gehospitaliseerden. Of gewoon. Een verslag van iets dat iemand, in dit geval een kunstenaar/dichter, overkomt, en hoe de dingen ondertussen ook gewoon doorgaan (want dat doen die rotdingen altijd: gaan zoals ze gaan, en doorgaan zoals ze doorgaan): “de ondersteboven hond die slaapt / in de mand en wakker schrikt omdat ik kijk / naar een kattenfilmpje van ons kind waarbij / hij zijn naam roept en dit gebeurt terwijl / het ziekenhuis afzegt want mijn afspraak / is ziek en hoe dit alles te behandelen anders / dan hier een beetje stil te lachen en verder is het wachten op de winter, de noten geraapt” –

de winter komt (meer is er niet), de wolven van de eeuwigheid (want had die Sergio eigenlijk met die Knausgård?), iemand is ziek en straks misschien weer beter, mensen leven een tijdje en gaan dan dood, muziek door de kamer en dan stilte, mijn koffie is bijna op.

Nooit moeten dichtbundels rijpen. Sommige bundels eet je tegen het overrijpe aan en dat moet je accepteren. De smaak is vol (en een “te” hou je voor je), een mooi woord als “pimpelmeespetjeblauwehemelkoepel” valt aan te treffen (dat is dan de schilder in de dichter), scenes die je niet anders dan lief of ontroerend kunt kenschetsen, in diepe kleuringen (dat is dan de schilder in de dichter), druppels vallen op je shirt, nu moet je naar boven voor een nieuw shirt, je las, er was een lichte aanraking, nu lees je niet meer, niet anders willen. Dan rond tafel en vaas. Wat achterblijft is misschien alleen de wens dat je schilderen kon.

Lans Stroeve Sterkteleer

Sterkteleer

  • Auteur: Lans Stroeve (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: De Arbeiderspers
  • Verschijnt: 24 oktober 2023
  • Uitgave: paperback
  • Omvang: 64 pagina’s
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de nieuwe dichtbundel van Lans Stroeve

Sterkteleer, of toegepaste mechanica, onderzoekt de voorwaarden waaraan constructies moeten voldoen om niet te bezwijken. Maar In dit geval is Sterkteleer een literair werk over het construct mens, de door de loop van het leven zwaar belaste mens, zonder religieuze schil of bodem, kracht ontlenend aan de schone kunsten, filosofie en wetenschap. De gedichten in Sterkteleer zijn in essentie existentieel. Het leven zelf staat erin op het spel: ‘Je gaat/ niet zinken, je wordt gedragen. Ogen open:// ze vliegen af en aan, het flinke ziekenhuis in/ en uit, de grootste zwerm goede zielen van de stad.’

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichters, Poëzie

Martijn den Ouden – Visioenen

Martijn den Ouden Visioenen recensie en informatie over de inhoud van de dichtbundel. Op 19 september 2023 verschijnt bij uitgeverij Querido de bundel met nieuwe gedichten van Martijn den Ouden.

Martijn den Ouden Visioenen recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van de dichtbundel Visioenen. Het boek is geschreven door Marijn den Ouden. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de bundel met nieuwe poëzie van de Nederlandse dichter Martijn den Ouden.

Martijn den Ouden Visioenen recensie

Visioenen

  • Auteur: Martijn den Ouden (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: Querido
  • Verschijnt: 19 september 2023
  • Omvang: 120 pagina’s
  • Uitgave: paperback
  • Prijs: € 20,00
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de nieuwe dichtbundel van Martijn den Ouden

Een dichter krijgt door een speling van het lot de rol van profeet toebedeeld. De grens tussen gedicht en profetie vervaagt en de dichter wordt gedwongen om zijn gedichten/profetieën uit te spreken. Hij gaat confrontaties liever uit de weg – zoals de profeet Jona –, maar is gedoemd eenzelfde lot te ondergaan als deze Bijbelse figuur.

De echo van het bezwerende slotakkoord van Martijn den Oudens vorige dichtbundel Ruimtedagen vormde het startschot voor de volgende. De dichter vond in zijn stem een profetische kracht. Een symbiotische relatie tussen gedicht en visioen, tussen dichter en profeet groeide uit tot de bundel Visioenen.

Ik dacht dat het normaal was
dat iedereen ze zag
de gekleurde contouren
die van de mensen stralen
maar anderen zien ze niet
zelfs mijn moeder
ziet ze niet

Martijn den Ouden (Nieuw-Lekkerland, 1983) is dichter en beeldend kunstenaar. Hij werd geboren als predikantszoon en studeerde af aan de Gerrit Rietveld Academie. In 2010 verscheen zijn debuut Melktanden, volgens de Stichting Poëzieclub ‘het boeiendste debuut van het jaar’. In 2013 volgde De beloofde dinsdag en in 2017 Een kogelvrije zomer, dat werd genomineerd voor de Ida Gerhardt Poëzieprijs 2018. In 2020 verscheen zijn bundel Ruimtedagen.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichters, Poëzie

Ingmar Heytze – Voor jou altijd alles

Ingmar Heytze Voor jou altijd alles recensie en informatie over het boek met de verzamelde gedichten. Op 28 september 2023 verschijnt bij uitgeverij Podium het boek met de verzamelde gedichten van de Nederlandse dichter Ingmar Heytze.

Ingmar Heytze Voor jou altijd alles recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Voor jou altijd alles, Verzameld werk.  Het boek is geschreven door Ingmar Heytze. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van het boek met de verzamelde gedichten van Ingmar Heytze.

Ingmar Heytze Voor jou altijd alles Verzamelde gedichten

Voor jou altijd alles

Verzameld werk

  • Auteur: Ingmar Heytze (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: Podium
  • Verschijnt: 28 september 2023
  • Omvang: 544 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek
  • Prijs: € 24,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van het boek met het verzameld werk van dichter Ingmar Heytze

Van Ingmar Heytze verscheen in 2016 Voor de liefste onbekende, een funky bijbeltje met zijn verzamelde gedichten tot dan toe: ‘Geen papieren grafzerk, maar een ademend, voorlopig verzameld werk voor eenieder die nader wil kennismaken met de “ongekroonde dichter des Vaderlands”, of Heytze hélemaal wil hebben.’ Zeven jaar en enkele herdrukken verder wordt het hoog tijd voor een update.
In Voor jou altijd alles staan voor het eerst Heytzes tien belangrijkste bundels bij elkaar, van De allesvrezer uit 1997 tot en met Met wat geluk uit 2022, aangevuld met een uitgebreide editie van de verspreide gedichten (Het uitzoeken van een lezer) en de integrale tekst van De wanen, de bejubelde monoloog voor Bellevue Lunchtheater. Voor jou altijd alles is een nieuwe mijlpaal in het oeuvre van een van Nederlands meest geliefde dichters.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichters, Poëzie, Recensie

Henk Ester – Kameren van vuur

Henk Ester Kameren van vuur recensie en informatie over de inhoud van de nieuwe dichtbundel. Op 15 augustus 2023 verschijnt bij uitgeverij De Arbeiderspers het nieuwe boek met gedichten van de de Nederlandse dichter Henk Ester.

Henk Ester Kameren van vuur recensie van Tim Donker

Wat kunst vermag: (kunst is een sietaat).

Omdat ik zo’n Ester helemaal niet ken, en omdat ik Bijgeluiden I t/m LXVII klaarblijkelijk helemaal gemist heb (ik luisterde de andere kant op), stap ik hier in. Bijgeluiden LXVIII t/m LXXXVIII, Kameren van vuur heet het.

En ik sukkel. Ik slenter. Ik strompel en ik stombel. Langsheen wat Ester hier zoal ontbotten laat. In een bos gelijk dit staat slechts hier en daar een zin in volle bloei. Volmaakt hermetiese poëzie, dacht ik eerst – maar bij nadere beschouwing blijken sommige flarden toch heel verteerbaar.

Flarden als: “alleen al door te / kijken duurt de tuin gemiddeld fruit”
(het fruit in de tuin ik trachtte er vorig jaar nog jam van te maken & het pannetje & de hitte & de geleisuiker & hoe ik dacht)

en

flarden als: “hier kameren woorden een balkon”

(zoals een dag als vandaag, de mjoeziek van Ana Roxanne kamert me een huis kamert me een waterig zonnetje doorheen mijn raam kamert me koffie in mijn kop en ik weet wel ik denk wel te weten waarvan die Ester hier plaudeert)

of flarden als

“Poëzie verbijstert door te zien / dat zij een tafel is die schrijft”

(wat misschien niet de allerbeste definisie van poëzie mag heten maar het is een poging een hele goede poging en ook nog zeer sietabel als u het mij vraagt, ik zie mij daar al bezig, op de feesjes, de feesjes van de famielje want andere feesjes zijn er niet, ze komen, ze vragen me wat is poëzie, ik kijk ze aan en zeg – )

Maar dan. Is. Even later. Diezelfde Ester. “Teleurgesteld [in] wat kunst vermag”? Sja. Maar. “Een / plaats. Alomtegenwoordig tot kamer teruggebracht. / Dat is wat kunst vermag.” – en ik denk daar spreekt gij recht en niet krom, Ester. Al is wat ik niet weet: is kunst een plaats? En hoe de alomtegenwoordigheid (en wie door vuur en wie in de meimaand en wie kan ik zeggen dat gebeld heeft)? Misschien alomtegenwoordigheid tot in je kamer teruggebracht, en misschien is dat wat kunst vermag?

(al neigt Ester er denk ik ook wel een beetje teveel toe om kunst te laten samenvallen met beeldende kunst, en hier zijn we: aan het begin van een diskussie over waar kunst begint en waar het eindigt)

En dan dat woord “kameren” van hem. Je kunt het zien als een ouderwetsig meervoud van kamer maar ik denk het te zien als werkwoord. De liefde kamert, de kachel kamerde toen bij Zjeraar (of hoe heette die gast ook alweer, weet jij dat nog?), we kameren, en daar was al wat gekamerd werd. En je kunt kameren denken als beperken, in een kooi plaatsen, scherpe grenzen bepalen. Maar je kunt het ook denken als dat wat een thuis geeft, wat veiligheid en rust en warmte biedt. En dan vind ik kameren mooi. En dat dat passie of temperament of bulderen niet uitsluit; het kameren kan ook een kameren van vuur zijn. En dan vind ik kameren mooi. Mooi in een dichtbundel van 75 bladzijden. Waarin ook, in de beschikbare ruimte. Dat woord. Kameren. Eigenlijk best gaat vervelen na een tijd. En ik denk. Een woord munten, en de waarde van die munt in een tijdsbestek van slechts 75 bladzijden weer laten ontwaarden. Ook dat is wat kunst vermag.

Of.

Willekeurige daden van zinloosheid. De tuin uit lopen. Zeer open asfalt beton. Slagers en componisten. Kan het brein uitzichtzelf breken? Of is dat wat (alleen) kunst vermag?

Later zegt het achthonderdveertig keer, volgens Ester. Daar heb je iets. Vexations. Satie. Speel 840 keer hetzelfde motief. 840 keer want: zijnde het meervoud van drie van vier van zeven en van twaalf. Op de piano en speel, afhankelijk van het gekozen tempo, twaalf tot vierentwintig uur lang. Daar wist John Cage wel raad mee, toen. Dat was zen, dat was spektakulaire mis. Maar het is ook hoe het licht mijn kamervloer raakt – hoe je hart klopt – hoe adem stokt. Meubelmuziek. En ik denk aan een variant daarvan in de dichtkunst. Meubelpoëzie. Ook dat is wat kunst vermag.

Al mikt, toch, Ester, teveel op een teveel. Teveel onmiddellijkheid. Teveel bijvangst. Teveel vuur. Teveel verlaten. Teveel vergeten. Teveel honing en teveel mede.

Wat ik zag als volmaakt hermetiese poëzie is misschien zoveel als volmaakt statiese poëzie. Zoekt Ester met zijn voorliefde voor beeldende kunst zijn poëtica in stilstand? Zulke dingen kunnen. Waar gedichten foto’s worden. Ja. Ook dat is wat kunst vermag.

Henk Ester Kameren van vuur recensie

Kameren van vuur

  • Auteur: Henk Ester (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: De Arbeiderspers
  • Verschijnt: 15 augustus 2023
  • Omvang: 80 pagina’s
  • Uitgave: paperback
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de nieuwe dichtbundel van Henk Ester

In deze nieuwe bundel onderzoekt de dichter het vuur van de hartstocht. Met een uitslaande brand is niets te beginnen. Dat weten priesters in Kerala, India, al duizenden jaren. Ieder jaar offeren zij het gekoesterde vuur aan de vuurgod. Ze steken een nagebouwd dorp in brand, terwijl jongens klanken reciteren waarvan de betekenis nog niet is achterhaald. En na afloop nemen ze gloeiende kolen mee terug naar huis, daar moeten zij het weer een jaar mee doen. Om vuur hanteerbaar te maken, dient het gekamerd te worden. Met de hartstocht is het niet anders. Raamsopranen bespelen het plein, schrijft de dichter (LXXXII.I). Poëzie is gekamerd vuur.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichters, Poëzie

Yentl van Stokkum – Winterbloeiers

Yentl van Stokkum Winterbloeiers recensie en informatie over de inhoud van de nieuwe dichtbundel. Op 15 augustus 2023 verschijnt bij uitgeverij Hollands Diep het boek met nieuwe poëzie van de Nederlandse dichteres en toneelschrijver Yentl van Stokkum.

Yentl van Stokkum Winterbloeiers recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van de dichtbundel Winterbloeiers. Het boek is geschreven door Yentl van Stokkum. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud het tweede boek met poëzie van de Nederlandse auteur Yentl van Stokkum.

Yentl van Stokkum Winterbloeiers recensie

Winterbloeiers

  • Auteur: Yentl van Stokkum (Nederland)
  • Soort boek: gedichten, poëzie
  • Uitgever: Hollands Diep
  • Verschijnt: 15 augustus 2023
  • Omvang: 96 pagina’s
  • Uitgave: paperback / ebook
  • Prijs: € 21,99 / € 11,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van het nieuwe boek van Yentl van Stokkum

Voorspellen groene parkieten ons de toekomst? Hoe zet je tijd stil? Wat hebben liefde en klimaatrouw met elkaar gemeen?

In Winterbloeiers probeert Yentl van Stokkum grip te krijgen op de toekomst. We weten niet of een geliefde morgen nog bij ons is, maar 90 procent kans dat het regent. In onstuimige, hunkerende gedichten wisselt ze zachte zomeravonden en zware stormen af. Volgens de verwachtingen staan ons extreme omstandigheden te wachten.

Yentl van Stokkum (1991) is dichter, toneelschrijver en performer. Als dichter stond ze onder meer op Lowlands, Poetry International, Dichters in de Prinsentuin en Oerol. In 2021 verscheen haar poëziedebuut Ik zeg Emily, waar ze een C.C.S. Crone-stipendium voor ontving. Yentl maakt deel uit van de redactie van literair tijdschrift De Revisor en cureert samen met Joost Oomen en Stefanie Liebreks het populaire Instagram-account poëzieiseendaad.

Voor alle dagen recensie en informatie@poezieiseendaad – Voor alle dagen
Honderd-nog-wat gedichten door @poezieiseendaad
gedichten, poëzie
Tim Donker recensie:  Er stroomt de poëzie door hun aderen. Ze reiken de gedichten in Voor alle dagen ook niet vanuit de hoogte aan: deze poëzie moet u kennen, ze delen graag gedichten die ze zelf mooi vinden. In de hoop te enthousiasmeren…lees verder >

Bijpassende boeken en informatie

Biografie, Nederlandse dichters

Bart Slijper – Martinus Nijhoff biografie

Bart Slijper Martinus Nijhoff biografie Elk woord ging ademhalen recensie en informatie over de inhoud. Op 6 september 2023 verschijnt bij uitgeverij Prometheus de biografie van de Nederlandse dichter Martinus Nijhoff, geschreven door Bart Slijper.

Bart Slijper Martinus Nijhoff biografie Elk woord ging ademhalen recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Elk woord ging ademhalen, Het leven van de dichter Martinus Nijhoff. Het boek is geschreven door Bart Slijper. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de biografie van dichter Martinus Nijhoff.

Bart Slijper Martinus Nijhoff biografie Elk woord ging ademhalen

Elk woord ging ademhalen

Het leven van de dichter Martinus Nijhoff

  • Auteur: Bart Slijper (Nederland)
  • Soort boek: biografie
  • Uitgever: Prometheus
  • Verschijnt: 6 september 2023
  • Omvang: 424 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek
  • Prijs: € 39,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de biografie van dichter Martinus Nijhoff

Martinus Nijhoff (1894-1953) is altijd gezien als een magiër, wiens suggestieve poëzie glashelder is en tegelijk vaak raadselachtig blijft. Het bekendste voorbeeld hiervan is ‘Awater’, dat volmaakt begrijpelijk is zonder dat ook maar één lezer er helemaal vat op heeft gekregen. Maar er zijn ook gedichten waarvan de eenvoud iedereen direct raakt, zoals ‘Het kind en ik’, ‘Het lied der dwaze bijen’ of de ontroerende gedichten die hij over zijn moeder schreef.

Voor Nijhoffs poëzie is altijd volop aandacht geweest, maar dat geldt niet voor zijn rusteloze leven. Door de onevenwichtigheid van zijn diepgelovige moeder kon hij vanaf zijn elfde jarenlang niet thuis wonen en in zijn latere leven voelde hij zich nergens meer echt thuis. ‘Mijn vaders leven,’ zo zei zijn zoon, ‘bestond uit een koffertje.’ Zijn enige thuis was zijn werk: onvermoeibaar schaafde hij aan zijn poëzie, zijn vertalingen en aan zijn onbekend gebleven toneelstukken.

In deze biografie gaat Bart Slijper met behulp van tal van nieuwe bronnen op zoek naar de wortels van Nijhoffs werk, naar het leven in zijn poëzie.

Bart Slijper (1963) schreef biografieën van J.C. Bloem en Willem Kloos. In 2017 verscheen zijn groepsportret Hemelbestormers. De revolutie van de Tachtigers. Sindsdien werkt hij aan een biografie van Martinus Nijhoff.

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichters, Poëzie

Gerrit Kouwenaar – Verzamelde gedichten

Gerrit Kouwenaar Verzamelde gedichten recensie en informatie over de inhoud van het boek. OP 4 augustus 2023 verschijnt ter gelegenheid van zijn honderdste geboortedag op 9 augustus 2023 en het verschijnen van zijn biografie, Men moet, het boek met alle poëzie van de Nederlandse dichter Gerrit Kouwenaar.

Gerrit Kouwenaar Verzamelde gedichten recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van de verzamelde gedichten van Gerrit Kouwenaar. Het boek is samengesteld door Mirjam van Hengel die ook het nawoord schreef. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de het boek met alle gedichten van de Nederlandse dichter Gerrit Kouwenaar (Amsterdam, 9 augustus 1923 – Amsterdam, 4 september 2014). Het boek is door de redactie gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

Gerrit Kouwenaar Verzamelde gedichten recensie

Verzamelde gedichten

  • Auteur: Gerrit Kouwenaar (Nederland)
  • Nawoord: Mirjam van hengel
  • Soort boek; gedichten, poëzie
  • Uitgever: Querido
  • Verschijnt: 4 augustus 2023
  • Omvang: 926 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek
  • Prijs: € 49,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)

Flaptekst van het boek met alle gedichten van Gerrit Kouwenaar

Gerrit Kouwenaar, een van de dichters uit de Vijftigersgroep, had een onvervreemdbaar eigen stem, een eigen vocabulaire en zelfs een eigen grammatica; hij was iemand die de taal nieuw leven inblies. Zijn gedichten, waarin de ‘ik’ vervangen werd door ‘men’ en de punt door een streepje, zetten de tijd stil. Soms worden ze moeilijk genoemd, hermetisch, maar wie goed leest ontdekt een ongekend emotionele lading. Kouwenaar dichtte over concrete dingen – een tafel, een brood, een bloedplas –, maar evengoed over de stille witte kamer waarin hij zijn geliefde miste.

Tegen het eind van zijn leven stelde hij een bloemlezing uit eigen werk samen, vallende stilte. Voor het eerst verschijnt nu een verzameluitgave van al zijn gebundelde gedichten. Van het vroegste vers tot het allerlaatste, over ‘de ochtend dat het nooit meer avond wordt’, uit 2005. Mirjam van Hengel, voorheen werkzaam bij uitgeverij Querido en Kouwenaars laatste redacteur, stelde de verzamelde gedichten samen en schreef een nawoord.

Het is laat zoals ieder jaar, de tijd
zit krap in zijn heden, vandaag
is steeds weer geweest

steek dus het licht aan
dat de toekomst nog uitspaart, spreek
het brood aan dat nog niet doof is, maak
de taal waar achter zijn tekens, spel
het vlees, stil de tijd, leef nog even

Bijpassende boeken en informatie

Biografie, Nederlandse dichters

Arjen Fortuin – Men moet Gerrit Kouwenaar biografie

Arjen Fortuin Men moet Gerrit Kouwenaar biografie recensie en informatie over de inhoud van het boek.  Op 3 augustus 2023 verschijnt bij uitgeverij Querido de biografie van de Nederlandse dichter Gerrit Kouwenaar, geschreven door Arjen Fortuin.

Arjen Fortuin Men moet Gerrit Kouwenaar biografie recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van Men moet, Biografie van Gerrit Kouwenaar. Het boek is geschreven door Arjen Fortuin. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de het boek over de Nederlandse dichter Gerrit Kouwenaar, geschreven door Arjen Fortuin. De biografie is door onze redactie gewaardeerd met ∗∗∗∗∗ (uitstekend).

  • “Met zijn biografie van dichter Gerrit Kouwenaar levert Arjen Fortuin een grote prestatie.” (de Volkskrant, ∗∗∗∗)

Arjen Fortuin Men moet Gerrit Kouwenaar biografie recensie

Men moet

Biografie van Gerrit Kouwenaar

  • Schrijver: Arjen Fortuin (Nederland)
  • Soort boek: biografie
  • Uitgever: Querido
  • Verschijnt: 3 augustus 2023
  • Omvang: 592 pagina’s
  • Uitgave: gebonden boek
  • Prijs: € 39,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris
  • Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitstekend)

Flaptekst van de biografie van Gerrit Kouwenaar

Bij zijn overlijden in 2014 gold Gerrit Kouwenaar als de grand old man van de Nederlandse poëzie: geëerd door zijn collega’s, bekroond met alle belangrijke prijzen en geliefd bij het grote publiek, dat hem in de armen sloot na het verschijnen van zijn laatste bundel totaal witte kamer. Daarin gaf hij vorm aan het verdriet om de dood van zijn echtgenote Paula. Een halve eeuw eerder had Kouwenaar de Nederlandse literatuur al veranderd als een van de Vijftigers. Hij zag als eerste het uitzonderlijke talent van Lucebert, sloot een levenslang verbond met Remco Campert, wierp zich op als theoreticus van de groep en had een centrale rol in de liefdesgeschiedenissen die de onderlinge verhoudingen op de proef stelden. De Tweede Wereldoorlog vormde zijn generatie. Hij zat een halfjaar in hechten is wegens publicatie in het clandestiene tijdschrift Lichting.

De biografie van Gerrit Kouwenaar is het verhaal van een levenslang streven naar het volmaakte gedicht, ‘een ding van taal’ waarin uiteindelijk het hele bestaan zit samengebald.

Arjen Fortuin (1971) is biograaf en journalist. Hij publiceerde in 2015 de veelgeprezen biografie Geert van Oorschot, uitgever, die op de shortlist van zowel de Brusseprijs 2016 als de Nederlandse Biografieprijs 2016 en op de longlist van de Fintro Literatuurprijs stond en werd bekroond met de Zeeuwse Boekenprijs. Hij werkt bij NRC Handelsblad, eerst als literair redacteur, daarna als televisierecensent en nu als ombudsman. In 2022 verscheen Kijkt u nog? Waarom je toch de tv aan moet zetten.

Wiel Kusters Morgen wordt het voor iedereen maandag recensieWiel Kusters (Nederland) – Morgen is het voor iedereen maandag
De oorlog van Gerrit Kouwenaar
non-fictie
Uitgever: Cossee
Verschijnt: 15 april 2023

Gerrit Kouwenaar Verzamelde gedichten recensieGerrit Kouwenaar (Nederland) – Verzamelde gedichten
gedichten, poëzie
Uitgever: Querido
Verschijnt: 4 augustus 2023

Bijpassende boeken en informatie

Nederlandse dichters, Poëzie

Marc Reugebrink – Om honing gaat het niet

Marc Reugebrink Om honing gaat het niet recensie en informatie over de inhoud van de nieuwe dichtbundel. Op 1 november 2023 verschijnt bij uitgeverij Querido het nieuwe boek met gedichten van de Nederlandse schrijver Marc Reugebrink.

Marc Reugebrink Om honing gaat het niet recensie en informatie

Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van de dichtbundel Om honing gaat het niet. Het boek is geschreven door Marc Reugebrink. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van de derde bundel met nieuwe poëzie van de Nederlandse dichter en schrijver Marc Reugebrink.

Marc Reugebrink Om honing gaat het niet recensie

Om honing gaat het niet

  • Auteur: Marc Reugebrink (Nederland)
  • Soort boek; gedichten, poëzie
  • Uitgever: Querido
  • Verschijnt: 1 november 2023
  • Omvang: 72 pagina’s
  • Uitgave: paperback
  • Prijs: € 18,99
  • Boek bestellen bij: Bol / Libris

Flaptekst van de nieuwe dichtbundel van Marc Reugebrink

‘Ontkomen. Wees daaraan trouw,’ zo zegt de grootvader in het lange gedicht ‘De val’ tegen zijn kleinzoon. Het gedicht verhaalt over het leven van de socialistische grootvader, maar vooral over hoe overtuigingen en ideeën altijd verbonden zijn met het kwetsbare lichaam waarin ze opkomen. ‘Om honing gaat het niet. / Het gaat om overleven.’ In deze bundel wordt uit alle macht gepoogd om te ontkomen aan het verlies, dat desalniettemin onvermijdelijk en alomtegenwoordig is. Zelfs de liefde biedt hier geen soelaas, al tast dat het verlangen om juist daarin aan de eenzaamheid van het lichaam te ontsnappen geenszins aan.

Deze derde bundel van Marc Reugebrink verschijnt ruim dertig jaar na zijn vorige. De toon is in al die jaren dezelfde gebleven, intiem en warm, licht zangerig in de melancholie en met een zweem van milde ironie.

Bijpassende boeken en informatie