Recitatief
- Schrijfster: Toni Morrison (Verenigde Staten)
- Inleiding: Zadie Smith
- Soort boek: verhaal
- Origineel: Recitatif (1983)
- Nederlandse vertaling: Nicolette Hoekmeijer
- Uitgever: De Bezige Bij
- Verschijnt: 25 augustus 2022
- Omvang: 128 pagina’s
- Uitgave: gebonden boek / ebook
- Prijs: € 19,99 / € 10,99
- Boek bestellen bij: Boekhandel / Bol
- Waardering redactie: ∗∗∗∗∗ (uitmuntend)
Toni Morrison Recitatief recensie van Paulien Weikamp
Als de redactie het boek leest, kun je op deze pagina de recensie en waardering vinden van de novelle Recitatief. Het boek is geschreven door Toni Morrison. Daarnaast zijn hier gegevens van de uitgave en bestelmogelijkheden opgenomen. Bovendien kun je op deze pagina informatie lezen over de inhoud van het boek uit 1983 van de Afro-Amerikaanse schrijfster Toni Morrison.
‘Mijn moeder danste de hele nacht en die van Roberta was ziek.’ Zo begint het korte verhaal dat Toni Morrison schreef. Twee meisjes van acht woonden voor vier maanden op St. Bonny’s omdat Twyla’s moeder de hele nacht danste en die van Roberta ziek was. De anderen kinderen die op St. Bonny’s woonden waren ‘weeskinderen met beeldschone dode ouders in de hemel.’ Twyla en Roberta waren afgedankt. Daarom wilde niemand met hen spelen, en hadden ze drie onvoldoendes, zelfs voor gym. Op St. Bonny’s woonden grote meiden met lippenstift en wenkbrauwpotlood. Enge grote meisjes die na school in de boomgaard van St. Bonny’s rondhingen. Twyla en Roberta begluurden de meisjes en ze begluurden ook Maggie, een doofstomme hulp in de huishouding met een mutsje op haar hoofd, zoals een kind, met flappen over de oren met touwtjes eraan. Als Maggie op een dag struikelt, lachen de grote meiden haar uit en Twyla en Roberta kijken toe.
Een van de twee meisjes is wit, het andere meisje is zwart. Het wordt een paar keer genoemd: ze zijn zwart en wit, peper en zout, en bij raciale onlusten in Newsburgh waar ze later allebei wonen staan ze niet aan dezelfde kant.
Wij, de lezer, weten niet wie.
Soms denk je: o…ik weet zeker dat Twyla zwart is, en soms weet je zeker dat Roberta het is. En dat verontrustte me zeer. Want waarom ging ik dat denken? Wat maakt het uit wie zwart is en wie wit? Zo wil ik helemaal niet naar de wereld kijken en door Toni Morrisons geraffineerde woordkeuze deed ik het toch.
Na die vier maanden op St. Bonny’s ontmoeten ze elkaar nog een paar keer en dan blijkt dat de herinnering aan wat er precies gebeurde met Maggie in de boomgaard niet zo helder meer voor de geest staat als Twyla in het begin denkt. Was ze wel gestruikeld? Was Maggie wel stom? Welke huidskleur had ze? En de belangrijkste vraag: welke rol hadden de Roberta en Twyla gespeeld? Aan het eind van het verhaal dringt er zich een bittere waarheid op. Een verdrietige waarheid, die niet te maken heeft met wit of zwart zijn, maar met mens-zijn. Ontroerend, vond ik het.
Recitatief is een literair experiment. De schrijfster Zadie Smith gaat hier uitgebreid op in, in het gigantische voorwoord, wat beter een nawoord had kunnen zijn want als je het leest als voorwoord gaat het hele experiment van Toni Morrison naar de gallemiezen. Dus waarschuwing: lees het achteraf! Volgens Smith heeft Morrison het zo bedoeld dat je nergens aan kunt merken of de personages zwart of wit zijn. Niet aan kleding, niet aan uiterlijke kenmerken, niet aan de manier waarop ze praten. Daar is ze ongelofelijk goed in geslaagd.
Een retesterk kort verhaal dat iedereen moet lezen. Je hebt het zo uit en bent een literaire ervaring rijker. Prachtig! Gewaardeerd met de maximale ∗∗∗∗∗ (uitmuntend).
Flaptekst novelle uit 1983 van Toni Morrison
Twyla en Roberta zijn even oud en kennen elkaar al vanaf hun achtste, toen ze allebei vier maanden lang in een daklozenopvang woonden. Toen waren ze onafscheidelijk, maar ze verliezen elkaar uit het oog als ze ouder worden. Jaren later zullen ze elkaar opnieuw tegenkomen, in een restaurant, in een supermarkt en nog een keer, bij een demonstratie. Ook al zijn ze elkaars tegenpolen en krijgen ze telkens slaande ruzie, de twee vrouwen kunnen de diepe band die hen bindt nooit ontkennen of verbreken.
Toni Morrison schreef Recitatief in 1983 en het is het enige korte verhaal dat van haar hand is verschenen. Het is een nog altijd actueel literair experiment, waarbij de lezer weet dat de meisjes verschillen van huidskleur, maar niet wélk van de twee wit of zwart is.
Recitatief is een wezenlijke kijk op alles wat ons bindt, en alles wat ons van elkaar vandaan houdt.